Το «Vienna» είναι μία απίθανη ελεγεία στον χαμένο έρωτα ή στο χαμένο shangri la. Εκεί που δεν μπορείς να επιστρέψεις.
Rusty Egan και Midge Ure στους Rich Kids
Visage: Rusty Egan, Steve Strange, Midge Ure
Μετά τη θητεία τους στους Rich Kids, ο Midge Ure και ο Rusty Egan ένιωσαν τα synthesizers και την τεχνολογία που έρχεται από το μέλλον να τους καλούν επιτακτικά. Το super group που σχημάτισαν ονομάστηκε Visage και ήταν μια κολλεκτίβα μουσικών με τον Steve Strange, πορτιέρη του Blitz club, ως βιτρίνα, στα φωνητικά, τους Dave Formula, John McGeoch και Barry Adamson από τους Magazine και τον Billy Currie των Ultravox: «Το concept μιας καλλιτεχνικής κολλεκτίβας ήταν ριζοσπαστικό,» έγραψε στην αυτοβιογραφία του ο Midge Ure. «Η προώθηση των Visage μπορεί να αποδείχτηκε ένας λογιστικός εφιάλτης αλλά ήταν ένα στουντιακό – εικαστικό σχήμα που δεν έπαιζε ποτέ ζωντανά το υλικό σε συναυλίες και δεν έκανε καμία τηλεοπτική εμφάνιση ως σύνολο. Η χαρά ήταν που στέλναμε τον Steve Strange συνοδευόμενο από δύο χορευτές σε κάθε βαθύ και σκοτεινό σημείο της Ευρώπης για να κάνει τις τηλεοπτικές εμφανίσεις. Οι Visage έφτασαν σε χώρες που οι Ultravox δε γινόταν να φτάσουν. Οι Γάλλοι λάτρεψαν τους Visage.» Ο Midge Ure φυσικά είχε όλο το συντονιστικό ρόλο πίσω από το σχήμα και επιπλέον την παραγωγή. Μετά από δύο albums ο Midge Ure εγκατέλειψε το σχήμα αλλά είχε γίνει η σπουδαία γνωριμία του με τον Billy Currie…
Ultravox στην πρώτη φάση τους: Από αριστερά, Stevie Shears, Chris Cross, John Foxx, Warren Cann, Billy Currie
Ήταν ο Rusty Egan, φυσικά που πρώτος έριξε την ιδέα να μπει ο Midge Ure στις τάξεις των Ultravox που είχαν ήδη κυκλοφορήσει τρία albums με ηγέτη τον John Foxx. Κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων του πρώτου album των Visage, οι Ultravox γύρισαν από μια αμερικανική περιοδεία τους, διαλυμένοι. Ο John Foxx είχε αποχωρήσει για να κάνει μια μακρά και αποδοτική καριέρα, ο κιθαρίστας Robin Simon είχε ερωτευτεί και είχε αποχωρήσει κι αυτός, επιστρέφοντας στην Αμερική και ο Billy Currie, ο Warren Cann και ο Chris Cross γυρίζοντας πίσω βρήκαν μια επιστολή από την Island Records που τους ενημέρωνε ότι δεν ανήκουν πια στο δυναμικό της εταιρίας και επιπλέον ότι χρωστούν και ένα τεράστιο ποσό χρημάτων. Μια μέρα, ο Rusty Egan είπε στον Billy Currie, «νάτος ο κατάλληλος, είναι τραγουδοποιός, τραγουδιστής, παίζει κιθάρα και μπορεί να παίξει και keyboards. Ο Midge είναι ο άνθρωπός σου.» Ο Billy Currie δεν πείστηκε αλλά είχε πέσει ο πρώτος σπόρος. Ήξερε ήδη πόσο πολύ επιθυμούσε ο Midge να βρει μια ευκαιρία να συνεργαστεί μαζί τους, πόσο πολύ ήταν ενθουσιασμένος να μπει στην μπάντα τους και να ασχοληθεί με τα keyboards και την τεχνολογία. Έγραψε αργότερα στο βιβλίο του ο Midge Ure: «Περίμενα να μου το ζητήσουν, στεκόμουνα τριγύρω περιμένοντας. Οι Ultravox υπήρχαν ήδη επί πέντε χρόνια (αρχικά ως Tiger Lily) και είχαν χτίσει ένα συμπαγές κοινό στα κολέγια με τον John Foxx, χαρισματικό ηγέτη τους. Πιστεύω ότι στο τρίτο album τους «Systems Of Romance» είχαν βρει τον εαυτό τους, το λάτρευα αυτό το album, ο Rusty έπαιζε το «Quiet Man» και το «Slow Motion» στο Blitz Club όπου αποτελούσαν μία από τις βασικές επιδράσεις. Ήταν πολύ κρίμα που διαλύθηκαν, αν και ήταν πολύ καλό για μένα».
Ultravox στη δεύτερη φάση τους. Από αριστερά: Billy Currie, Chris Cross, Midge Ure, Warren Cann
Η πρώτη φορά που ο Midge Ure είχε την ευκαιρία να παίξει με τους Ultravox ήταν τον Απρίλιο του 1979 σε ένα στούντιο για πρόβες στο Elephant & Castle με τον Richard James Burgess να δουλεύει στο διπλανό στούντιο. Η χημεία ανάμεσά τους έδεσε και ένιωθαν ότι αυτό που έκαναν ήταν ριζοσπαστικό και καινούργιο: synthesizers, drum machines και ηλεκτρική κιθάρα, όλα μαζί, synth μπάσο και κανονικά τύμπανα μαζί – το οργανικό μαζί με το ηλεκτρονικό που δεν είχε ξαναγίνει στο παρελθόν. Ο Midge έμαθε πολλά από τον Billy, ένα μουσικό με κλασική παιδεία πιάνου και βιόλας. Ο Midge από την άλλη, έφερε στο σχήμα τις επιρροές που έρχονταν από το Βερολίνο και την Πράγα αλλά και από το γεγονός ότι ήταν ο σκοτσέζος που λάτρευε το «All Or Nothing» των Small Faces. Μία νύχτα ο Midge Ure συζητούσε με τον παλιό manager του Gerry Hempstead που μανατζάριζε τους Rich Kids μαζί με τον Pete Walmsley. Η γυναίκα του Gerry Hampstead, Brenda πετάχτηκε και είπε στον Midge: «Αυτό που έχεις ανάγκη είναι να γράψεις ένα τραγούδι σαν το «Vienna«. Ο Midge Ure δεν καταλάβαινε καθόλου τι του λέει («This Means Nothing To Me«της απάντησε). Και η Brenda συνέχισε, «Ξέρεις, αυτό το τραγούδι των Fleetwood Mac.» Ο Ure συνέχιζε να μην καταλαβαίνει τίποτα. «Όχι δεν λεγόταν «Vienna» πετάχτηκε ο Gerry. «Λεγόταν «Rhiannon«. Εκείνη τη νύχτα ο Midge Ure πήγε στο σπίτι και το «Vienna» είχε κλειδώσει στο κεφάλι του.
Οι Thin Lizzy με τον Midge Ure (δεύτερο από δεξιά) το 1979 – 1980 στο line up για την αμερικανική περιοδεία τους. Η αισθητική διαφορά είναι εμφανής: hard rockers vs. νεορομαντικός
Την επόμενη μέρα ο Midge είπε στον Billy «Έχω μια φράση καρφωμένη στο κεφάλι μου και δεν μπορώ να την ξεφορτωθώ «this means nothing to me, Vienna» κι έτσι έχτισαν το τραγούδι πάνω σε αυτή τη φράση και οι τέσσερις μαζί. «Δεν θα υπήρχε «Vienna» χωρίς τον κρουστό ήχο σαν παλμός καρδιάς που έκανε ο Warren Cann και δεν θα υπήρχε «Vienna» χωρίς το bass synth και την αιθέρια βιόλα του Billy Currie. Για κάθε άλλο τραγούδι έπρεπε να γράψουμε την μουσική πρώτα και μετά τους στίχους. Γενικά τζαμάραμε και ξαφνικά είχα μια σειρά ακκόρντα, ο Chris Cross έφτιαχνε μια γέφυρα και ο Billy συλλάμβανε μια κεντροευρωπαϊκή μελωδία. Ήμασταν πολύ δημιουργικοί. Γράψαμε ένα μεγάλο μέρος του album «Vienna» αμέσως αλλά είχαμε οικονομικά προβλήματα. Ο εξοπλισμός που χρειαζόμασταν ήταν ακριβός και ακόμα και το πιο φτηνό στούντιο για πρόβες στοίχιζε πενήντα λίρες τη μέρα. Έπρεπε να επενδύουμε ό,τι εξοικονομούσαμε. Ο Billy βγήκε για περιοδεία με τον Gary Numan και γω κάλυψα ένα κενό στους Thin Lizzy στις συναυλίες, οπότε αυτά μας επίτρεψαν να αγοράσουμε τον εξπλισμό που χρειαζόμασταν.» Ο Midge Ure ήταν καλός και σταθερός φίλος του Phil Lynott των Thin Lizzy, είχαν ήδη συνεργαστεί συνθετικά στο κομμάτι «Get Out Of Here» από το album «Black Rose» των Thin Lizzy και έτσι όταν προέκυψε η αποχώρηση του Gary Moore από το συγκρότημα, ο Midge Ure κάλυψε τη θέση του κιθαρίστα στην περιοδεία των Thin Lizzy σε Αμερική και Ιαπωνία και το 1980 στο δεύτερο σκέλος της περιοδείας, ο Midge Ure μεταπήδησε από την κιθάρα στα keyboards που τόσο πολύ τον συνάρπαζαν πλέον.
Οι Ultravox στο εξώφυλλο του single «Sleepwalk»
Ο Midge Ure έγινε επίσημα μέλος των Ultravox την 1η Νοέμβρη 1979 και η μπάντα ξεκίνησε να παίξει τέσσερις συναυλίες στην Αγγλία, από τις οποίες, στο Boat Club του Nottingham ήταν sold out δίνοντας στο manager τους, Chris Morrison να καταλάβει ότι οι Ultravox έχουν εμπορικό μέλλον. H Chrysalis τους παρείχε χρόνο δύο ημερών σε στούντιο για να ηχογραφήσουν, οι Ultravox μπήκαν χωρίς παραγωγό, ηχογράφησαν το «Sleepwalk» και με βάση αυτό υπέγραψαν το συμβόλαιο μαζί της με καλό ποσοστό εσόδου: 16% στην λιανική τιμή που σημαίνει ότι αυτό που αντιστοιχούσε στο κάθε μέλος της μπάντας ήταν πολύ περισσότερο από όλα τα έσοδα που είχε ο Midge Ure στους Slik πέντε χρόνια νωρίτερα. Οι Utravox ήταν πλέον πολύ συνειδητοποιημένοι για το τι θέλουν, ποιον ήχο προσδοκούν και πώς θα τον πετύχουν. Νοίκιασαν χρόνο στα RAK Studios, πήραν παραγωγό τον Conny Plank, έκαναν τις ηχογραφήσεις τους μέσα σε τρεις εβδομάδες και πέταξαν για Αμβούργο στη Γερμανία στο στούντιο του Conny Plank για δέκα μέρες για να κάνουν τη μίξη. Όλη αυτή η διαδικασία κόστισε συνολικά κάτω από σαράντα χιλιάδες λίρες.
Ο μάγος Conny Plank στην κονσόλα του στο Αμβούργο. Ένας δεξιοτέχνης με όραμα και ενσυναίσθηση.
Ο Conny Plank, εμπνευσμένος και δημιουργικός συνεργάτης των σημαντικότερων ηλεκτρονικών και μη ονομάτων των ’70s (Kraftwerk, Neu, La Dusseldorf, Brian Eno, David Bowie, Robert Fripp) όταν ήταν να ηχογραφήσουν το «Vienna«, άκουσε δύο φορές το κομμάτι και τους είπε «Αυτό που βλέπω όταν το ακούω είναι ένας άντρας που κάθεται στο πιάνο σε μια μεγάλη άδεια αίθουσα χορού. Παίζει την ίδια μελωδία εδώ και σαράντα χρόνια και… έχει κουραστεί.» Όταν ο Billy Currie πήγε να παίξει το δικό του μέρος για το κομμάτι, ο Conny Plank είχε διαμορφώσει μια ατμόσφαιρα ακριβώς όπως την είχε οραματιστεί, στοιχειωμένη, απόμακρη και θλιβερή. Ο Plank τοποθετούσε διάφορα πράγματα μέσα σε μικρά ηλεκτρονικά κουτιά και παραμόρφωνε τους ήχους και πετύχαινε αυτό που ήθελε στη μίξη. Οι Ultravox είχαν μπει πανέτοιμοι στα RAK Studios, είχαν προβάρει πολύ τα τραγούδια και ήταν έτοιμα την ώρα που θα τα ηχογραφούσαν, οπότε χρησιμοποιούσαν το στούντιο σαν πειραματικό εργαστήρι, π.χ. ηχογράφησαν τα τύμπανα στο μαρμάρινο διάδρομο για να πετύχουν ατμοσφαιρικό ήχο. Το «Vienna» χρειάστηκε μόνο δύο μέρες για να ηχογραφηθεί αφού δεν ήταν απαιτητικό ενορχηστρωτικά, υπήρχε μόνο πιάνο, δύο τρία synths και drum machine. Το solo της βιόλας ίσως χρειάστηκε τον περισσότερο χρόνο για να αποδοθεί σωστά ενώ ο Billy κλείστηκε μέσα στην τουαλέτα του στούντιο για να παίξει το βιολί. Τεχνικά, ήταν ένας εφιάλτης για τη μπάντα αφού τα synths δεν ανταποκρίνονταν με το synthesizer και ο ρυθμικός χρόνος άλλαζε συνέχεια και τα τύμπανα έπρεπε να ηχογραφηθούν αποσπασματικά. Έπρεπε να κόβονται οι ταινίες και να συγκολούνται μετά, κάτι που ο Conny Plank δεν έβρισκε καθόλου βαρετό.
Max Reger (19 March 1873 – 11 May 1916)
Στις 18 Ιουλίου 2017 ο Billy Currie μίλησε στην Caroline Sullivan του Guardian για την δημιουργία του «Vienna«: «‘Επρεπε να αξιοποιήσω την κλασική παιδεία μου και είπα στους υπόλοιπους ότι θα ήθελα να γράψω κάτι που να φέρνει στο νου τους ρομαντικούς του 19ου αιώνα όπως ο Edvard Grieg και ο Edward Elgar. Ήμασταν εξαιρετικά αλλαζόνες τότε και πολύ prog rocky. Ακούγαμε πολύ τη μουσική του γερμανού συνθέτη Max Reger ο οποίος προσπαθούσε πάρα πολύ και τελικά το παράκανε. Γι’ αυτό έπαιξα αυτό το solo βιολί που ήταν υπερβολικά βιμπράτο και ρομαντικό.«
Ultravox «Vienna» (1980, Chrysalis)
Αρχικά το album θα τιτλοφορούνταν «Torque Point» -μια ιδέα του Billy Currie- και υπάρχουν κάποια εξώφυλλα που πρόλαβαν να τυπωθούν με αυτό τον τίτλο, καθώς δε θέλαμε να δώσουμε στο δίσκο τον τίτλο από ένα μόνο τραγούδι. Η Chrysalis όμως αρνήθηκε και αποφάσισε ότι το album θα ονομαστεί «Vienna«. Ήδη όταν το καλοκαίρι κυκλοφόρησε σε single το «Passing Strangers«, οι νεορομαντικοί είχαν κάνει αισθητή την παρουσία τους στο καινούργιο σκηνικό της pop στην Αγγλία και το φθινόπωρο που κυκλοφόρησε το «To Cut A Long Story Short» των Spandau Ballet όλα είχαν αλλάξει στη σχέση ήχου – εικόνας για το τελικό αποτέλεσμα των τραγουδιών στη νέα γενιά συγκροτημάτων. Ο Russell Mulcahy, πριν καν σκηνοθετήσει στο Hollywood, ανέλαβε το video του «Passing Strangers» και πήρε πολύ συγκεκριμένες οδηγίες από τους Ultravox για το τι ακριβώς θέλουν: 16mm φιλμάκι, ασπρόμαυρο, με κροπαρισμένη την πάνω και την κάτω μεριά, cinemascope, σκιες κ.λπ.
Οι Ultravox στο οπισθόφυλλο του album «Vienna».
Στην αυτοβιογραφία του «If I Was…» ο Midge Ure γράφει για το «Vienna«: «Από τη στιγμή που γράφαμε το «Vienna» καταλάβαμε ότι είναι κάτι ξεχωριστό. Ήταν σαν τίποτα που είχαμε ακούσει πριν. Το παίζαμε κάθε μέρα στο τέλος των ηχογραφήσεων γιατί νιώθαμε όλο αυτό τη μεγάλη αναστάτωση ακούγοντάς το. Ήταν τόσο μοναδικό με το τεράστιο, δυναμικό ξέσπασμα στο τέλος. Ήταν το αγαπημένο κομμάτι όλων μας, αν και η δισκογραφική εταιρία δεν ήθελε να το κυκλοφορήσει σε single – πόσο μάλλον στην μεγαλοπρέπεια των πέντε λεπτών και σαράντα δευτερολέπτων στην οποία επιμέναμε να πιστεύουμε. Η διάρκεια παραήταν μεγάλη. Ξέχνα το «Bohemian Rhapsody» και το «MacArthur Park» – δεν χωρούσε στο ραδιοφωνικό φορμά. Η Chrysalis επέμενε «πρέπει να το μικρύνουμε και να το ρεμιξάρουμε». Το θέμα λύθηκε όταν ο επικεφαλής της εταιρίας Chris Wright ήρθε στο Hammersmith Odeon να δει μια sold out συναυλία μας. Το ακροατήριο ήταν πολύ ήσυχο, μέχρι που παίξαμε το «Vienna«, σηκώθηκαν όλοι όρθιοι και δεν ξανάκατσαν. Ο Wright ήρθε μετά στα παρασκήνια και μας είπε: «Μπράβο. Έχετε δίκιο. Κυκλοφορήστε το όπως είναι.»
To «Vienna» στάλθηκε στα ραδιόφωνα δέκα μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1980 όπου παιζόταν ως τον Ιανουάριο κι όταν κυκλοφόρησε ανέβηκε στο chart και έφτασε ως το Νο.2. Έμεινε στο Νο.2 για τέσσερις εβδομάδες: την πρώτη εβδομάδα στο No.1 βρισκόταν το «Woman» του John Lennon και στις τρεις επόμενες εβδομάδες το novelty τραγούδι «Shaddap Your Face» του αυστραλού Joe Dolce. Εκείνη την εποχή βρισκόταν στα charts και η ορχηστρική εκδοχή του «Tommy» από τον Lou Reizner κι έτσι ο manager των Ultravox Chris O’ Donnell σκέφτηκε ότι μια νέα ορχηστρική εκτέλεση του «Vienna» ίσως ενίσχυε το single να φτάσει στο Νο.1 Πήγαν στον De Lane Lea στο Welbley και νοίκιασαν την Royal Philarmonic Orchestra αλλά δυστυχώς αυτός που πήραν να κάνει την καλλιτεχνική διεύθυνση, βρισκόταν στη Ρώμη για ένα κινηματογραφικό soundtrack αλλά και όταν γύρισε από κει αποδείχτηκε ότι είχε ένα πρόβλημα απόσπασης προσοχής, αφού η ορχήστρα με του75 μουσικούς στεκόταν άπραγη και αυτός απλά ολοκλήρωνε τις τελευταίες πινελιές της ενορχήστρωσης. Όταν τελικά την ολοκλήρωσε και βγήκε να δώσει στην ορχήστρα την παρτιτούρα, οι μουσικοί είχαν χάσει κάθε ενδιαφέρον, δεν μπορούσαν να τον πάρουν στα σοβαρά και διάβαζαν εφημερίδες. Η ενορχήστρωση αποδείχτηκε καταστροφή, κόστισε πέντε χιλιάδες λίρες και πήγε στα σκουπίδια.
Ο Midge Ure, δύο χρόνια αργότερα έκανε μια ορχηστρική εκτέλεση του «Vienna» για την εκπομπή της γερμανικής τηλεόρασης Rocknacht, με ένα κοινό στην αρένα όπου γυριζόταν, 50.000 ανθρώπων οι οποίοι περίμεναν να δουν τους Ultravox, τον Robert Palmer και κάποιους άλλους. Επειδή οι Ultravox έπαιζαν πολύ δυνατά, έπρεπε από το απόγευμα πριν από την εκπομπή να μπουν σε ένα στούντιο για να ηχογραφήσουν τα μουσικά μέρη, αλλιώς κινδύνευαν να καπελώσουν επί σκηνής την ορχήστρα των 75 μουσικών και τη χορωδία των 100 ανθρώπων. Οι καταπληκτικές ορχηστρικές διευθύνσεις του «Vienna» έγιναν από τον Eberhard Schoener, τον αντίστοιχο George Martin της Γερμανίας.
Ultravox «Vienna / Passionate Reply» (1980, Chrysalis)
Gustav Klimt (July 14, 1862 – February 6, 1918)
Το «Vienna» από τους Ultravox:
Περπάτησα στον κρύο αέρα
Παγωμένη ανάσα στο τζάμι του παράθυρου
Ξαπλωμένος περιμένοντας
Ένας άντρας στο σκοτάδι σε ένα φωτογραφικό κάδρο
Τόσο μυστικιστικός και soulful
Μια φωνή ακούγεται με μια διαπεραστική κραυγή
Παραμένει μέσα σου μέχρι
Το αίσθημα έχει φύγει, μόνο εσύ κι εγώ
Δε σημαίνει τίποτα για μένα
Αυτό δε σημαίνει τίποτα για μένα
Ω Βιέννη
Η μουσική υφαίνει
Στοιχειωτικές νότες, πιτσικάτο έγχορδα
Ο ρυθμός καλεί
Μόνος στη νύχτα καθώς το πρωινό φως φέρνει
Μία κρύα κενή σιωπή
Η ζέστη του χεριού σου και ένας κρύος γκρίζος ουρανός
Ξεθωριάζει στην απόσταση
Το αίσθημα έχει φύγει, μόνο εσύ κι εγώ
Δε σημαίνει τίποτα για μένα
Αυτό δε σημαίνει τίποτα για μένα
Ω Βιέννη
Αυτό δε σημαίνει τίποτα για μένα
Αυτό δε σημαίνει τίποτα για μένα
Ω Βιέννη
Με μια αποφασιστική εξομολόγησή του στην αυτοβιογραφία του, ο Midge Ure έβαλε τέλος στην παραφιλολογία σχετικά με το νόημα του «Vienna«: «Πάντα αναρωτιόντουσαν οι άνθρωποι για το τι λέει το «Vienna«. Λέγαμε ψέμματα εκείνη την εποχή σχετικά μ’ αυτό. Στις συνεντεύξεις μας στο NME μιλούσα επί ώρες για τους ζετσεσιονιστές (secessionists) και τον Gustav Klimt, όλα εκείνα που συνέβαιναν στη Βιέννη στο γύρισμα μεταξύ 19ου και 20ού αιώνα. Όλα αυτά που έλεγα ήταν βλακείες για να τραβήξω το ενδιαφέρον. Ήταν ένα ερωτικό τραγούδι, η ιστορία ενός ρομάντσου διακοπών, για κάποιον που πάει σε ένα όμορφο μέρος και γνωρίζει μια ξεχωριστή παρουσία. Είναι κάποιος που ζει αυτή την τεράστια σε ένταση ερωτική ιστορία που ορκίζεται ότι θα κρατήσει για πάντα αλλά από τη στιγμή που επιστρέφει στο σπίτι του μετά τις διακοπές και αρχίζει τη δουλειά του εννέα με πέντε ξανά, το ρομάντσο ξεθωριάζει. Μια εβδομάδα αφότου έχει επιστρέψει στο σπίτι του, το ρομάντσο έχει τρυπώσει μέσα στις σκιες. Λέει «δε σημαίνει τίποτα για μένα» αλλά ψεύδεται, νοσταλγεί τη Βιέννη, μια υπέροχη στιγμή μέσα στο χρόνο. Θα ήθελε να το έχει πίσω αλλά έχει τελειώσει – για πάντα. Δεν ήταν αληθινό. Η όλη η ιδέα του τραγουδιού κατασκευάστηκε. Δεν είχα πάει ποτέ στη Βιέννη, ούτε είχα ζήσει κανένα ρομάντσο σε διακοπές. Δεν είχα πάει καν διακοπές μέχρι που οι Slik ανέβηκαν στο Νο.1, με το «Forever And Ever» το 1976. Η πρώτη φορά που βγήκα στο εξωτερικό ήταν όταν πήγα στην Ibiza.» Το 2017 δήλωσε στον Guardian, «Υπήρχε μια παρακμιακή κομψότητα στη Βιέννη. Σε ένα τέτοιο φθαρμένο περιβάλλον, ερωτεύεται εύκολα κανείς.»
Walker Brothers «Electrician / Den Haague» (1978, GTO)
Αυτό που κάνει το γύρο του διαδικτύου και το αναπαράγουν οι πάντες χωρίς κανένας να αναφέρει την πηγή είναι ότι ο Midge Ure δήλωσε -σε ανύποπτο χρόνο και κανείς δεν ξέρει σε ποιόν και πότε- ότι η σύνθεση του «Vienna» επηρρεάστηκε από το «The Electrician«, το ελεγειακό μελωδικό κομμάτι του Scott Walker για το τελευταίο album των Walker Brothers που κυκλοφόρησε το Φεβρουάριο του 1978 στο album των Walker Brothers με τίτλο «Nite Flights«. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ούτε μουσικολόγος ούτε ιδιαίτερα έμπειρος ακροατής για να παρατηρήσει την συγκλονιστική επίδραση που είχε το «Electrician» πάνω στο «Vienna«, στην ανάπτυξη της μελωδίας, στη γοτθική ατμόσφαιρα, στο ρυθμικό μοτίβο, στην κλασική αύρα των εγχόρδων, στην βαριά ερμηνεία του Scott Walker που δίνει και ενδείξεις για την κατοπινή μουσική πορεία του, ένα μικρό «σκονισμένο» αριστούργημα. Και υπό αυτό το πρίσμα, είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα διασκεύαζε το «No Regrets» του Tom Rush, ο Midge Ure, αν δεν το είχε ερμηνεύσει θεϊκά, ο Scott Walker στο ομότιτλο album των Walker Brothers το 1975… Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι ακούσια ή εκούσια το «Vienna» πάτησε πάνω στο «Electrician«…
Το «Electrician» των Walker Brothers»:
Russell Mulcahy
Αυτό που έκανε το «Vienna» παγκόσμια επιτυχία ήταν το video που το συνόδευε. Το συμβόλαιό τους επέτρεπε μονο δύο video από κάθε album και αρχικά η Chrysalis απέρριψε στεγνά την ιδέα για να γυριστεί video. Δεν ήθελαν να δαπανήσουν χρήματα σε κάτι που ήδη βρισκόταν στο No.2 του chart και δεν πίστευαν -κοντόφθαλμα- ότι θα κάνει καμία διαφορά. Ο Chris O’ Donnell και ο Chris Morrison συσκέφτηκαν και αποφάσισαν να γυριστεί το video. Τα πρώτα γυρίσματα ήταν μεταμεσονύκτια στο Covent Garden και η Lexi πήγε στον Chris και του είπε «μόλις μίλησα με τη δισκογραφική εταιρία και δεν έχουν ιδέα για αυτό». Έγινε μια γρήγορη διαπραγμάτευση και στο τέλος η Lexi και ο Russell συμφώνησαν να μην πάρουν προς το παρόν την αμοιβή τους. Ήξεραν ότι μπορεί να πληρώνονταν, μπορεί και όχι αλλά αν δεν γύριζαν το video θα έχαναν όλοι μια μεγάλη ευκαιρία. Γύρισαν τα περισσότερα πλάνα του video στο Gaumont State Theatre του Kilburn του οποίου η μπαρόκ διακόσμηση και η σκάλα ήταν εξαιρετικά όμορφη ενώ κάποια έγιναν και στα Searcys πίσω από τα Harrods και φυσικά στη Βιέννη. Αντί να πληρώσουν εισιτήρια πτήσης και κόστη διαμονής σε ξενοδοχεία, νοικιάσανε ένα μικρό αεροπλάνο από τον Gerry Bron και πήγαν στην Αυστρία έκαναν τα γυρίσματα κι επέστρεψαν την ίδια μέρα.
The Third Man (1949)
Πάλι από την αυτοβιογραφία του, ο Midge Ure γράφει σχετικά με το video του «Vienna«: «Ο καιρός ήταν χάλια. Έκανε πλήρη παγωνιά και όταν δε φυσούσε, χιόνιζε παντού. Τα παλτά μας δεν κρατούσαν τον αέρα που ερχόταν ειδικά για μας μάλλον από τη Σιβηρία. Αυτό δε φάνηκε να ενοχλεί τον Warren που κοιμόταν την περισσότερη ώρα. Κάθε φορά που ξυπνούσε, κόμπαζε στην Paula Yates που είχε έρθει για να καλύψει το ρεπορτάζ για το Record Mirror ότι είχε επιβιώσει τη νύχτα. Οι σκηνές που γυρίσαμε στη Βιέννη -στο νεκροταφείο του κατασκευαστή πιάνων και σε κείνο το τεράστιο σπίτι- ολοκλήρωσαν το video που κόστισε συνολικά 18.000 λίρες. Υποθέτω ότι η ταινία «Τρίτος Άνθρωπος» με τον Orson Welles ήταν μια υποσυνείδητη επιρροή για το «Vienna«, αν και δεν το συνειδητοποιούσα όταν κάναμε το video αφού είχα πάρα πολλά χρόνια να δω την ταινία.» Το «Third Man» του Carol Reed ήταν ένα αριστούργημα, noir μυστηρίου του 1949 γυρισμένο στην νυχτερινή -κυρίως- Βιέννη και μπορεί κανείς εμφανέστατα να δει την επίδραση στους συνειρμούς του Midge Ure, συνειδητούς ή υποσυνείδητους. To trivia σχετικά με το video του «Vienna» είναι ότι το μάγουλο πάνω στο οποίο ζουμάρει ο φακός επειδή πάνω του περπατάει μια ταραντούλα, ανήκει στον τολμηρό Julian Temple που δέχτηκε να ποζάρει με το τριχωτό έντομο πάνω του. O Simon Reynolds στη βίβλο του post punk 1978 – 1984, «Rip It Up And Start Again» έγραψε ότι το «Vienna» ήταν teutonica πλήρων διαστάσεων «τυλιγμένη σε μία ηχητική αντιστοιχία ξηρού πάγου, μία εξαιρετικά δυσοίωνη μελωδία, εμπνευσμένη από μια θολή ιδέα μιας αυτοκρατορίας που έκανε τον κύκλο της, αυτή των Αψβούργων, που κυλάει στην παρακμή.
Tony Fenelle
Ultravox «Vienna ’92 / Systems Of Love» (ZYX Records)
Το «Vienna ’92» των Ultravox:
To 1992 o Billy Currie μαζί με τον Tony Fenelle των Big Noise ως κεντρικό τραγουδιστή, υπό το όνομα Ultravox επανηχογράφησαν το «Vienna ’92» στα Berwick Street Studios με την Alison Limerick και την Jackie Williams στα βοηθητικά φωνητικά. Όσο επαρκής τραγουδιστής και αν είναι όμως ο Tony Fenelle, απέχει πολύ η ερμηνεία του από την μεγαλοπρέπεια του Midge Ure. Ένα χρόνο αργότερα, το 1993, το «Vienna» ξανακυκλοφόρησε σε single στην αυθεντική εκτέλεσή του για να προωθήσει την συλλογή «If I Was: The Very Best Of Midge Ure & Ultravox«. Για μια ακόμα φορά, το «Vienna» μπήκε στο βρετανικό chart φτάνοντας ως το Νο.13.
Ultravox «Vienna» / Midge Ure «Wastelands» (1993, Chrysalis)
Παρότι το «Vienna» παραμένει ένα άφθαρτο, κλασικό τραγούδι της βρετανικής pop κουλτούρας, ευτυχώς δεν διασκευάστηκε πολύ και όταν αυτό έγινε, για κάποιο λόγο ενέπνευσε goths, κωμικούς και κάποιους που παρήγαγαν cheesy listening τύπου γρηγοριανούς ύμνους, βλέποντας μόνο τον γοτθισμό στο τραγούδι και αγνοώντας πλήρως την παρακμιακή γοητεία. Εν γένει όσοι δοκίμασαν να δώσουν τη δική τους εκδοχή στο «Vienna» ακούγονται κατά βάση αψυχολόγητοι.
Με άριστα τα δέκα αστεράκια, μία αυστηρά προσωπική μου αξιολόγηση
Kirlian Camera
Kirlian Camera «Todesengel. The Fall of Life» (1991, Blue Rain Records)
To «Vienna» από τους Kirlian Camera:
Οι Kirlian Camera από την Parma της Ιταλίας είναι ουσιαστικά ο Angelo Bergamini και για τη συγκεκριμένη περίοδο 1988 – 2002, η Emilia Lo Jacono συν διάφορες τραγουδίστριες που έμπαιναν και έβγαιναν από το σχήμα, από το 1983 που δημιουργήθηκαν. Το 1991 που κυκλοφόρησε το «Todesengel. The Fall Of Life» τραγουδίστριά τους ήταν η Bianca Hoffman Santos αλλά αυτό δεν έχει και πολύ σημασία ίσως, διότι δεν ακούγεται καθόλου η φωνή της στο κομμάτι αντίθετα ακούγεται μόνο ο Angelo Bergamini. Στα credits του album γράφει ο Angelo Bergamini «Αφιερωμένο στην Anna P.B. και όλους τους ανθρώπους (συμπεριλαμβανομένου και μένα) που υπέφεραν στις ψυχιατρικές κλινικές ή κάτω από τις βαρβαρότητες των «ψυχίατρων» σε μια παγωμένη σιωπή. Το βασανιστήριο συνεχίζεται. Ένας ατελείωτος εφιάλτης. Δόξα στην Πτώση της Ζωής». Πέρα από το ανατριχιαστικο της πραγματικής τραγωδίας, μουσικά η απόδοση του «Vienna» είναι και αψυχολόγητη και αχρείαστη, ένα αργόσυρτο, σκοτεινό synth σύρσιμο που δεν οδηγεί πουθενά, με τα υπερ-στυλιζαρισμένα goth φωνητικά του Bergamini να παρεμβαίνουν εδώ και κει με τα λόγια του τραγουδιού. Σε κάνει να αναρωτιέσαι γιατί πραγματικά επέλεξαν να το διασκευάσουν όπως γενικά σε κάνουν να αναρωτιέσαι πολλά απ’ αυτά που επιλέγουν να κάνουν τα σκληροπυρηνικά σχήματα του dark wave.
★★★★★★★★★★
Vic Reeves
Various Artists «Ruby Trax» (1992, NME)
Το «Vienna» από τον Vic Reeves:
Πέρα από τα όρια της παρωδίας, η κωμική εκτέλεση του Vic Reeves, αλλάζει τελείως τους στίχους και γίνεται ένας καυστικός ευτελισμός των Βέλγων πάνω σε ένα νηπιακό ενορχηστρωτικό υπόβαθρο όπου μόνο ένα αρμόνιο σχολικών προδιαγραφών κάνει όλη τη μουσική συνοδεία. Μία όχι και τόσο πετυχημένη στιγμή μέσα από την τριπλή συλλογή «Ruby Trax» που είχε κυκλοφορήσει η πάλαι ποτέ κραταιή μουσική εφημερίδα New Musical Express το 1992 για να γιορτάσει τα σαράντα χρόνια λειτουργίας της. Το concept σε κείνη τη συλλογή ήταν ότι ένας καλλιτέχνης της εποχής διασκευάζει και από ένα No.1 του βρετανικού chart των σαράντα αυτών χρόνων. Το «Vienna» είναι το μόνο τραγούδι που δεν ανέβηκε στο Νο.1 και επιλέχθηκε να συμπεριληφθεί. Κι αυτό έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
★★★★★★★★★★
James McNew (Dump)
Dump «I Can Hear Music» (1995, Brinkman Records)
Το «Vienna» από τους Dump:
Ο James McNew είναι ο μπασίστας των Yo La Tengo και μέσα στο 2018 έγινε και μέλος των Charnel Ground, ο οποίος κυκλοφορεί και μόνος του μουσική με το ψευδώνυμο Dump με οκτώ albums από το 1993 ως το 2016. Η δική του εκδοχή στο «Vienna» ήρθε από το «I Can Hear Music» του 1995 και είναι μία υπόθεση στην οποία παίζει όλα τα όργανα μόνος του, επιχειρεί μια αφαιρετική εκτέλεση, μία απόδοση που δεν δικαιολογεί από μόνη της την παρουσία της. Δεν υπάρχει κάποια σοβαρή ένσταση παρά μόνο μία: γιατί να αφαιρέσεις την ενορχηστρωτική μαγεία από ένα τόσο πολύπλοκο τραγούδι και να το αποδώσεις μόνο με πλήκτρα στο υπόβαθρο και μία ερασιτεχνική «σπιτική» ερμηνεία; Η αποδόμηση δεν είναι πάντα δημιουργική.
★★★★★★★★★★
Clawfinger
Clawfinger «A Whole Lot Of Nothing» (2001, Supersonic Records)
Το «Vienna» από τους Clawfinger:
Ίσως η πιο ολοκληρωμένη από τις εναλλακτικές αποδόσεις του «Vienna«, αυτή των Clawfinger έρχεται από μία «σχολή» rap metal από τη Στοκχόλμη της Σουηδίας που τουλάχιστον δεν πάσχει από άποψη και όραμα. Ο Zak Tell ερμηνεύει με αγωνιώδες πάθος το τραγούδι από το τέταρτο album τους «A Whole Lot Of Nothing» όπου η παραγωγή επιδίδεται σε δραματικές εκρήξεις καθώς η μελωδία αλλάζει ρότα κάθε φορά. Δεν είναι καθόλου άσχημη η άποψή τους και η διάθεσή τους φαίνεται να παίρνει αμπάριζα από την αυθεντική μεγαλοπρέπεια των Ultravox.
★★★★★1/2★★★★
FranKo
FranKo «Vienna» (2011, Self Released)
Το «Vienna» από τους FranKo:
Μετεφηβικό emo είναι η φάση των FranKo από το δεύτερο album τους «FranKo«, ένα boy band από το Νότιο Λονδίνο που έκαναν ένα μικρό θόρυβο κερδίζοντας δύο Inline Music Awards (Καλύτερο rock σχήμα και Καλύτερο Διεθνές Σχήμα Χωρίς Συμβόλαιο) το 2011. Οι Tommy Bastow (φωνή), Richard Craker (φωνή, κιθάρες), Chris Gilbertson (μπάσο) και Richard «Ricky» Rayner (τύμπανα) δεν παίζουν άσχημα για την λίγκα τους, με κύριο ατού τους τον καθαρό ήχο τους και την θαυμάσια φωνή του Bastow, που με έναν τρόπο ταιριάζει στο «Vienna» και στην uptempo rock μεταποίησή του. Οι FranKo μετά από δύο albums (2010 – 2011) εισήλθαν σε μια περίοδο ανασυγκρότησης από την οποία δεν έχουν εξέλθει ακόμα.
★★★★★1/2★★★★
The Dust: Grain One: Richenel «L’ Esclave Endormi»
The Dust: Grain Two: David Sylvian «I Surrender»
The Dust: Grain Three: Supertramp «Hide In Your Shell»
The Dust: Grain Four: Crosby, Stills, Nas & Young «Helpless»
The Dust Grain Six: Tame Impala «New Person, Same Old Mistakes»
The Dust Grain Seven: Fad Gadget «Saturday Night Special»
The Dust Grain Eight: The Cyrkle «The Visit (She Loved Me)»
The Dust Grain Nine: Eurythmics «No Fear, No Hate, No Pain, No Broken Hearts»
The Dust Grain Ten: Beach House «Walk In The Park»
The Dust Grain Eleven: Maxwell «Ascension (Don’t Ever Wonder)»
All Gone 