Μετά το “Generation Y” ο Τζίμης Πολιούδης, επιστρέφει ως Mazoha για την τρίτη κυκλοφορία του με αυτό το όνομα, μετά από ένα lp το 2017 και ένα ep το 2018, ένα όνομα που χρησιμοποιεί προφανώς για την ελληνόφωνη δραστηριότητά του. Δεν είμαι σίγουρος αν το γεγονός ότι η ελληνόφωνη δημιουργία του είναι ακριβώς αυτή που τον υποβάλλει να εκφραστεί μουσικά με πολύ πιο απλοϊκό τρόπο από αυτόν με τον οποίο εκφράζεται ως Vagina Lips. Το σίγουρο είναι ότι ως Mazoha, ο Πολιούδης μπαίνει σε ένα πολύ πιο απλουστευτικό, ηχητικό ύφος, πολύ πιο αδρό και χαραγμένο μόνο με βασικές, σκελετικές γραμμές: μεταξύ synth punk και electro pop η ατμόσφαιρα εδώ έχει μια ιδρωμένη, club επίστρωση αλλά με σχεδόν άγουρους, εφηβικούς όρους. Μοιάζει, λες και καταλαμβάνεται από ένα σύνδρομο «πίσω στα βασικά».
Η ικανότητά του, βέβαια να συλλαμβάνει στέρεες ιδέες και να τις αποτυπώνει συνθετικά, παραμένει αναλλοίωτη. Όλα τα τραγούδια του “Μπάσταρδου” είναι ευανάγνωστα, καθαρά σε riffs, προσβάσιμα και καλοχωνεμένα. Ωστόσο είναι αρκετές οι στιγμές στις οποίες νοιώθει κανείς ότι είναι αδούλευτα, ή ίσως δουλεμένα μόνο στα βασικά συστατικά τους. Προφανώς σε κάθε τραγούδι που χτίζει ο Πολιούδης φτάνει σε ένα σημείο στο οποίο σταματάει την επεξεργασία του, αφήνοντάς το ημίγυμνο και οριακά ωμό. Κι αν αυτό ακούγεται για μερικούς, ως αρετή επειδή παραμένει πιστός στο πνεύμα των Suicide, σε άλλους ακούγεται ανολοκλήρωτο. Ταυτόχρονα όμως, έχει και μια ικανότητα να παρασύρει τον ακροατή του, να τον κάνει σύμμαχό του και να τον έχει μαζί στο πλευρό του. Ο ακροατής θέλει να ακουμπήσει στα τραγούδια του Mazoha, έστω και αν συχνά νοιώθει ότι αυτά τα τραγούδια είναι άκαμπτα σαν ξύλινο υπόστρωμα όταν ξαπλώνει πάνω τους.
Θυμωμένος ο Τζίμης Mazoha Πολιούδης, με synth punk ριπές και αστική electro pop για ανήσυχους βασανισμένους.
Ο θυμός του στο “Μπάσταρδο” είναι πάντως εξιλεωτικός. Ακούγεται εύλογος και δίκαιος, καθώς εξαπολύει τις εσωτερικές εντάσεις του, τα βάζει με όσα στραβά και ηλίθια μαστίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά γύρω του, φτύνει -πειθαρχημένα και λελογισμένα- την αστική ασφυξία τριγύρω του με μια ταυτόχρονη ανάγκη του να προσδιοριστεί και ο ίδιος ως ταυτότητα. Στο αλά Prodigy rave-punk “Χωρίς Αύριο” με μία συλλογιστική no future του 1976 φτύνει “μού πήρε μια ζωή να βάλω σε τάξη τη ζωή μου, μού πήρε μια στιγμή να μισήσω τη φυλή μου κι είναι ψεύτικο το φιλί μου και το μόνο που είναι σίγουρο είναι η φυγή μου, η σωτηρία μου είναι η καταστροφή μου”. Αμέσως μετά, στο breakbeat “Είμαι Ο Σκλάβος Μου” επιχειρεί μια θορυβώδη ψυχαναλυτική βουτιά αυτοπροσδιορισμού λέγοντας μεταξύ άλλων στην πρόζα του “είμαι απόγονος μα όχι πρόγονος, είμαι ο διάδοχος είμαι ανάδοχος είμαι ο τιμωρός μα είμαι σε λήθαργο, είμαι όλοι οι άνθρωποι μα είναι λάθος μου”. Το πόσο εύκολα γεφυρώνεται στο “Μπάσταρδο”, η ρητορική του Johnny Lydon με την επιθετικότητα του Liam Howlett και την παρακμιακή ρομαντζάδα των Στέρεο Νόβα, είναι καταδεικτικό της τάσης του Πολιούδη να χρησιμοποιεί την εξέλιξη της breaktronica μέσα στα χρόνια για να τη μετουσιώσει μέσα σε ένα δικό του μόρφωμα. Στο “Λίπασμα” παίρνει αμπάριζα από τους Altern8 ενώ λίγο πριν στο “Κυριακή Ξημερώματα” θυμίζει τον Κωνσταντίνο Β. στην μελαγχολία της ενατένισής του όταν κοιτάζει τις τηλεοπτικές κεραίες στις ταράτσες στο Περιστέρι. Αμέσως μετά, θυμάται το ηλεκτρικό σιτάρ των Indian Vibes και τραγουδάει στο “Φόλα”: “τίποτα ή όλα, έφαγα φόλα, κι έχω απ’ όλα τα κόμπλεξ τώρα” ενώ στο πιανιστικό κλείσιμο του “Διαδρομή (Θάνατος Στη Μοναξιά)” ακούγεται χατζιδακικός με φίλτρο Penguin Café Orchestra.
Στο νοσταλγικό “Ποπ 81”, έναν φόρο τιμής στο έτος γέννησής του αλλά κυρίως στην μπασκετική ομάδα Ποπ 84 της Γιουγκοσλαβίας στα πρώτα 80s, λαχταράει “υπάρχουν κι άλλοι σαν εμένα” – αυτό είναι αναμφισβήτητο, Τζίμη. Αναρωτιέμαι όμως αν το “Ποπ 81” φέρει μέσα του την ανάμνηση σε κάποιους από τις ελάχιστες τηλεοπτικές εκπομπές του Γιάννη Πετρίδη τότε, με καλεσμένους διάφορους καλλιτέχνες -μεταξύ των οποίων και οι Soft Cell– που ειρωνικά, είχαν και τον ίδιο τίτλο με το τραγούδι του Mazoha… Από το “Μπάσταρδο” προτιμώ να κρατήσω το απολαυστικό, περιρρέον synth pop beat του “Ρημάζω” και την ολοκληρωτικά στερεονοβική “Σταγόνα”, δύο πιο ολοκληρωμένα συνθετικά τραγούδια που μπαίνουν εύκολα σε ένα synth list. ★★★★★★☆☆☆☆
Το «Winter Kills» είναι τα κρύα πλήκτρα του πιάνου και η μετα-τραυματική φωνή που ακούγεται ψύχραιμη γιατί δεν έχει τίποτα άλλο να χάσει.
Yazoo: ένα ντουέτο με μηδενική χημεία μεταξύ των μελών του
Όταν o Vince Clarke έφυγε από τους Depeche Mode μετά το ντεμπούτο τους album «Speak And Spell» και απάντησε στην αγγελία της Alison Moyet στο Melody Maker, ήξερε ότι δεν τον πολυενδιαφέρει το «rootsy blues» υλικό, το οποίο ανέφερε η Alison. Ήξερε επίσης από πριν ποια είναι η Alison Moyet – ένα κορίτσι από το Basildon του Essex όπου έμεναν και οι δύο, που τραγουδούσε σκληρό pub rock και τραχύ rhythm ‘n’ blues σε μετεφηβικές μπάντες όπως οι Vandals και οι Screamin’ Ab Dabs. Ο Vince Clark ήθελε απλά κάποια τραγουδίστρια για να ερμηνεύσει καλά το «Only You«, το μοναδικό τραγούδι που είχε γράψει. Δεν σκόπευε να φτιάξει μια μόνιμη μπάντα μαζί της, ήθελε απλά να αποδείξει στον Daniel Miller της Mute ότι υπάρχει ζωή μετά τους Depeche Mode και επίσης να αποδείξει στην προηγούμενη μπάντα του ότι δεν τέλειωσε ο κόσμος του με την αποχώρησή του. Αντίστοιχα, η Alison δέχτηκε την ευκαιριακή συνεργασία γιατί ήθελε να έχει στα χέρια της ένα επαγγελματικό δοκιμαστικό για να δίνει σε πιθανούς συνεργάτες και μπάντες, να «δειγματίζει» τη φωνή της. «To punk είχε κάνει τον κύκλο του κι είχε αρχίσει να γίνεται αποδεκτό από το Top Of The Pops» είπε στον Nick Lowrey του Quietus, τον Μάϊο του 2011. «Είχαν αρχίσει οι διχοτομήσεις στην punk σκηνή, στους νεορομαντικούς και τους pub rockers -τη σκηνή του new wave, δηλαδή- μουσικοί σαν τον Elvis Costello και τον Ian Dury που μου άρεσαν περισσότερο. Αυτό που δε μου άρεσε στους νεορομαντικούς ήταν ότι όσοι punks ακολούθησαν αυτό το δρόμο είχαν εγκαταλείψει όλες τις αξίες τους οι οποίες δεν είχαν να κάνουν με την οικονομική επιφάνεια. Επίσης ήταν πολύ ωραιοποιημένοι για μένα ενώ η pub rock σκηνή στο Canvey Island (Dr. Feelgood, Wilko Johnson) μου φαίνονταν μια πιο φυσική εξέλιξη για το πού πήγαινα μουσικά. Κατέληξα λοιπόν στην rhythm ‘n blues σκηνή στο Νοτιοανατολικό Λονδίνο, σε αντίθεση με την κατεύθυνση των Depeche Mode που ήταν οι νεορομαντικοί.»
Η χημεία ανάμεσα στον Vince και την Alison, στον ενάμισυ χρόνο που έμειναν μαζί ως ντουέτο δεν υπήρξε ποτέ: δεν υπήρξε βαθύτερη γνωριμία μεταξύ τους, δεν ανέπτυξαν την επαγγελματική σχέση τους σε ένα άλλο επίπεδο. Ήταν μια καθαρή συνεργασία αμοιβαίων συμφερόντων που φάνηκε μετά το «Only You» να πηγαίνει ρολόι μεταξύ τους, οπότε έμειναν για δύο albums μαζί όχι επειδή ένιωθαν το δέσιμο μεταξύ τους αλλά επειδή δεν είχε λόγο κανείς από τους δύο να αποχωρήσει από κάτι πετυχημένο. Η συνεργασία τους μουσικά απόδωσε αλλά δεν υπήρχε το συνδετικό υλικό μεταξύ τους. Το Μάιο του 2011 η Alison μιλώντας στον Nick Lowrey του Quietus δήλωσε ότι με τον Vince «Είχαμε αυτή την πολύ περίεργη σχέση στην οποία αυτός μού έφερνε ένα τραγούδι του ή του πήγαινα εγώ ένα τραγούδι μου και έκανε ό,τι έκανε χωρίς να με ρωτήσει τίποτα και γω έκανα ό,τι έκανα χωρίς να τον ρωτήσω τίποτα… δεν υπήρχε συζήτηση. Έγραφα ένα τραγούδι και αυτός το ενορχήστρωνε στο μεγαλύτερο μέρος του, μετά το τραγουδούσα ή μού έπαιζε στην κιθάρα ένα τραγούδι και γω έπαιζα με τη μελωδία ή δεν έκανα τίποτα άλλες φορές, πρόσθετα τα φωνητικά μέρη και έκανα ό,τι ήθελα. Δεν κουβεντιάζαμε αν κάποιο τραγούδι είναι χορευτικό ή πιο τρυφερό, τραγουδούσα όπως πίστευα ότι του ταιριάζει.«
Alison Moyet: στα μετεφηβικά χρόνια της δεν ήταν το σύνηθες pin up κορίτσι από τα pop charts. Άκουγε Dr. Feelgood και τραγουδούσε σκληρό rhythm ‘n’ blues.
Ωστόσο, το «Upstairs At Eric’s» το ντεμπούτο τους έμεινε στην ιστορία ως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά synth pop albums της εποχής του, ίσως ακριβώς επειδή δημιουργήθηκε με τόσο συγκρουόμενα υλικά – από τη μία η ανάγκη του Vince να εκφράσει λακωνικές ιδέες με bleeps των πλήκτρων του και μερικά απαράμιλλα «αγκιστράκια» που συνιστούν την πεμπτουσία της pop και από την άλλη η ανάγκη της Alison να εκφραστεί μέσα από την post punk πλευρά που πατούσε στο pub rock και στο rhythm ‘n’ blues. Το πώς ενώθηκαν οι Kraftwerk με τους Dr. Feelgood μέσα στο ίδιο album είναι το αξιοθαύμαστο που κάνει το «Upstairs At Eric’s» δραματικό και ακαταμάχητο. Ο διάκοσμος του δίσκου ήταν πλήρως ηλεκτρονικός και η φωνή στεντόρεια, συναισθηματική και soulful. μια φωνή που ζυμώθηκε στην σκληρή punk σκηνή και όχι στα σαλόνια. Η Alison δεν ήθελε να είναι μέρος της pop σκηνής. Είχε μάθει να τραγουδάει αντρικά rhythm ‘n blues. «Δεν ήταν το είδος του blues τραγουδιού όπως το εννοεί σήμερα ο κόσμος. Ήταν πολύ πιο βρώμικο απ’ όσο μπορείς να φανταστείς. Μιλούσαν για μένα σαν να είμαι jazz blues τραγουδίστρια και αυτό ακούγεται με έναν πολύ πιο «εκπαιδευμένο» αέρα σχετικά με αυτό που πραγματικά ήταν. Ήταν ουσιαστικά πολύ θορυβώδες: thrashy punk blues rock. Η ερμηνεία μου βασιζόταν περισσότερο σε αντρικές ερμηνείες παρά σε κομψές γυναικείες ερμηνείες και αυτό ήταν που ήθελε ο Vince να κάνω στους Yazoo. Αν άκουγες πώς μου έπαιξε ο Vince το «Don’t Go» την πρώτη φορά, είχε μια πολύ απλή μελωδία, σαν το «Just Can’t Get Enough«. Οι αλλαγές στη μελωδία που ακούς στην ηχογραφημένη εκδοχή του τραγουδιού είναι από αυτά που είχα φέρει εγώ από την δική μου αίσθηση τού πώς είναι τα rhythm ‘n blues.«
Vince Clarke: λάτρης της απλής pop ιδέας και των synthesizers. Όχι ο πιο επικοινωνιακός άνθρωπος της show biz.
Ο Vince Clarke τον Αύγουστο του 2012 μιλώντας στον John Freeman του Quietus χαρακτήρισε ως αφέλεια τον τρόπο που εκείνα τα τραγούδια του «Upstairs At Eric’s» ηχογραφήθηκαν στα Blackwing Studios του Eric Radcliffe τις πολύ πρωινές ώρες, αφού την ίδια εποχή στο στούντιο ηχογραφούνταν το τρίτο album του Fad Gadget, «Under The Flag«. «Η συνθετική ικανότητά μου γινόταν καλύτερη με το χρόνο, αλλά δεν έγραφα τραγούδια συγκεκριμένα για τη φωνή της Alison, απλά έγραφα αυτά που εκείνη την περίοδο θεωρούσα ότι ήταν καλά να γράψω. Ήξερα ότι και η Alison είχε επίσης κάποιες ιδέες για τραγούδια – παίζει πιάνο καλύτερα από μένα – και βρισκόμασταν κι έβγαινε στην πραγματικότητα μια σαλάτα. Δεν υπήρχε κεντρική ιδέα ή ένα θέμα που διατρέχει όλο το album. Απλά πειραματιζόμασταν στο στούντιο. Ένα μέρος της γοητείας του album είναι η αφέλειά του. Δεν ήξερα πραγματικά τι έκανα στο στούντιο και η Alison δεν είχε πολύ μεγάλη εμπειρία σε στούντιο, οπότε όλα μας φαίνονταν καινούργια. Φτιάχναμε έναν ήχο και μας φαινόταν σπουδαίος οπότε δεν μπαίναμε στον κόπο να φτιάξουμε κι άλλους. Δεν ήμασταν σε διαρκή διαδικασία βελτίωσης του ήχου ή επιμονής στην παραγωγή επειδή όλα εκείνη την εποχή ήταν φρέσκα. Γι’ αυτό πολλά τραγούδια έχουν μόνο οκτώ ή εννιά στοιχεία.«
Yazoo «Upstairs At Eric’s» (Αύγουστος 1982, Mute)
Το «Winter Kills» είναι από τα τραγούδια που έγραψε η Alison Moyet στο ντεμπούτο album των Yazoo. Έχει αυτή την παγωμένη ατμόσφαιρα και το θλιμένο σασπένς που συνάδει περισσότερο με το rhythm ‘n’ blues που ήθελε αρχικά να τραγουδήσει η Moyet πριν βρεθεί να τραγουδάει electro pop με τον Vince Clarke. To «Winter Kills» έχει να κάνει με το πώς ένα ζευγάρι τρώει τις σάρκες του. Και πώς σκοτώνει ο χειμώνας. Είναι η αποτυχία και η επίγευσή της. Είναι οι προσδοκίες που προδίδονται. Και η ανωριμότητα που δεν βοηθάει τις σχέσεις. Αφαιρετική και σκληρή όταν παρατηρεί, η Alison Moyet φτάνει το μαχαίρι της στο κόκκαλο και «χαρακώνει αναζητώντας την αδύνατη φλέβα».
Το «Winter Kills» των Yazoo:
Άγουρος στην αγάπη σου Τις λαμπερές μέρες κατεβάζεις τέντα Με πέρασες για αγενή όταν σου θύμισα Πώς σκοτώνει ο χειμώνας
Χαμένος σε όνειρα μες στη μέρα Οδήγησες πολύ γρήγορα και δεν έφτασες πουθενά Ταξίδεψες με μισό εισιτήριο όταν τρόμαξες πολύ Πώς σκοτώνει ο χειμώνας
Με χαρακώνεις, αναζητάς πιο αδύναμες φλέβες
Πόνος στα μάτια σου Με κάνει σκληρή, με κάνει κακιά Τα δάκρυα είναι απολαυστικά Καλοσωρίζουν το σούρουπο
Σε χαρακώνω, αναζητώ πιο αδύναμες φλέβες
Toν Ιούνιο του 2013 η Alison μιλώντας στον Chi Ming Lai του Electronically Yours, είπε ότι τα αγαπημένα της τραγούδια από τον μικρό κατάλογο των Yazoo είναι το «Ode To Boy» και το «Winter Kills» «προφανώς επειδή ήταν τραγούδια που έγραψα μόνη μου και οι ενορχηστρώσεις δεν τα απομάκρυναν από αυτό που είχα γράψει. Ήταν ακέραια. Για να είμαι δίκαιη, όλα τα τραγούδια που γράψαμε είναι ακέραια αλλά έχω μεγαλύτερους δεσμούς με αυτά τα δύο ως καλλιτέχνιδα παρά με κάποια άλλα που έγραψα τα οποία είναι μόνο της εποχής τους.«
Αντίθετα, αγαπημένα τραγούδια του Vince Clarke, όπως δήλωσε στον John Freeman του Quietus τον Αύγουστο του 2010 είναι «το «Only You» ίσως επειδή είναι το πρώτο τραγούδι που γράφτηκε και θυμάμαι να συλλαμβάνεται πολύ εύκολα. Εκτός από αυτό, είναι και το «Midnight» που έγραψε η Alison. Το είχε ήδη έτοιμο και πίστευα ότι ήταν πραγματική πρόκληση να το ενορχηστρώσω και να γράψω μουσική γι’ αυτό. Δεν το εκτιμούσα εκείνη την εποχή και σίγουρα δεν εκτιμούσα τη φωνητική ερμηνεία της σ’ αυτό. Σήμερα το εκτιμώ.»
Yazoo «Reconnected EP» (Μάιος 2008, Mute)
Στις 26 Μαϊου 2008 οι Yazoo αποφάσισαν να κάνουν μια μίνι περιοδεία μαζί για να παίξουν ζωντανά και το «You And Me Both» το δεύτερο album τους που δεν το είχαν ανεβάσει ποτέ σε συναυλίες. Μετά το album της «Voice» το 2007 η Alison έστειλε ένα e-mail στον Vince και αυτό ήταν. Οι συναυλίες έγιναν σε Ευρώπη κι Αμερική και κυκλοφόρησε και ένα live album από τις εμφανίσεις τους, το εύλογα τιτλοφορημένο «Reconnected Live«. Με τον ίδιο τίτλο, «Reconnected EP» είχε κυκλοφορήσει στις 9 Ιουνίου 2008, με τέσσερα τραγούδια τους ρεμιξαρισμένα από άλλους καλλιτέχνες, δύο από τα οποία ήταν -καθόλου τυχαία- τα αγαπημένα της Alison: το «Ode To Boy» και το «Winter Kills«. Το δεύτερο στο remix των Electronic Periodic που ονομάστηκε Sub Piano Mix.
Το «Winter Kills (Electronic Periodic’s Sub/Piano Remix)» των Yazoo:
Τον Οκτώβριο του 2010, ο Vince Clarke δήλωσε στον Dan MacIntosh του Songfacts ότι δεν μετάνιωσε για τη διάλυση των Yazoo: «Το πρόβλημα με τους Yazoo ήταν ότι δεν είχαμε ποτέ τις βάσεις μεταξύ μας για μια σχέση. Κάναμε ένα single και η δισκογραφική μας είπε «γιατί δεν κάνετε κι ένα album;» Κι έτσι κάναμε κι ένα album και μετά άλλο ένα. Δεν υπήρχε βάση ή ιστορία στην μπάντα. Κάπως διαλυθήκαμε και δεν μετανιώνω γι’ αυτό. Ήταν στενάχωρο αλλά δεν νομίζω ότι θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε να δουλεύουμε μαζί χωρίς ίσως να πνίξουμε ο ένας τον άλλο.» Κατά τη διάρκεια της μικρής επανένωσής τους για τη μικρή περιοδεία των Yazoo, ο Vince μίλησε στην Kate Burt του Independent, τον Ιούνιο του 2008: «Ποτέ δεν είχαμε πραγματικά γνωριστεί μεταξύ μας. Δεν ήμασταν φίλοι. Υπήρχε ένταση ναι. Νομίζω ότι με τρόμαζε η Alison. Είχε μια μεγάλη προσωπικότητα, τραγουδούσε δυνατά, εγώ ήμουνα πιο χαμηλότονος. Το γεγονός ότι ποτέ δε μιλούσαμε, δεν βγαίναμε έξω μαζί, σήμαινε ότι όταν παρουσιάζονταν προβλήματα δεν ξέραμε πώς να επικοινωνήσουμε και να τα λύσουμε. Ακούγεται περίεργο αλλά δουλεύαμε συνέχεια. Εμένα μου άρεσε πολύ να βρίσκομαι στο στούντιο οπότε η ιδέα να βγω έξω για ένα ποτό μου φαινόταν σαν χάσιμο χρόνου. Έγινα καλός στα synthesizers αλλά χάλια στο να μιλάω. Επιπλέον ήμασταν μόνο 21. Μας οδήγησε στην παράνοια.«
Οι Yazoo το 2008
Μετά το δεύτερο album τους το 1983 «You And Me Both«, φτιαγμένο με πολύ ένταση, ψυχρότητα και ασυνενοησία, ο Vince Clarke ανακοίνωσε στην Alison Moyet ότι «απλά δεν μπορεί να συνεχίσει άλλο«. Μια από τις αφορμές στάθηκε το «Happy People» ένα κομμάτι του δεύτερου album που μισούσε η Alison και αρνήθηκε να το τραγουδήσει κι έτσι έγινε το μόνο που τραγούδησε ο Vince Clarke στους Yazoo. Η Alison έχτισε μια προσωπική καριέρα με διαρκή και κυκλοθυμική πορεία -από το συμβατικό στο υπέροχο και από το lounge jazzy στο ηλεκτρονικό- και ο Vince Clarke πριν καταλήξει στους Erasure μαζί με τον Andy Bell, το 1986, κυκλοφόρησε δύο ακόμα singles, ένα ως Assembly μαζί με τον Eric Radcliffe και καλεσμένο τραγουδιστή τον Feargal Sharkey το 1983 («Never Never«) και ένα μαζί με τον Paul Quinn το 1985 («One Day«).
Το «Dream Within A Dream» είναι το «διπλό όνειρο» ή το «ψεύτικο ξύπνημα» στην ψυχολογική ερμηνεία του ύπνου. Το ζήτημα παραμένει αν αυτό είναι πιο πρoτιμητέο από το ξύπνιο. Ένα τραγούδι μπορεί να σε πείσει για αυτό.
Propaganda: Claudia Brücken, Ralf Dörper, Suzanne Freytag, Michael Mertens
«Σκεφτόμαστε τις βολικές ιδέες των άλλων και δεν νιώθουμε ότι το καλύτερο μέρος των εαυτών μας σταδιακά πεθαίνει. Ζούμε μια νεκρή ζωή. Πνίγουμε τους εαυτούς μας»: αυτό το τσιτάτο αναγραφόταν στο εξώφυλλο του album «A Secret Wish«, μία δήλωση που είχαν χρησιμοποιήσει οι εξτρεμιστές Baader Meinhof και είχε γράψει ο γάλλος λογοτέχνης, δημοσιογράφος και πολιτικός Maurices Barrès το 1891. Το τσιτάτο, εμπρηστικό και αμφισβητούμενο, δεν αναγράφηκε στη γερμανική έκδοση του δίσκου αφού η δισκογραφική τους στη Γερμανία, Ariola αρνήθηκε να το κάνει… Οι Propaganda έγιναν το αντικείμενο της αμφισβήτησης, ένα σχήμα που είχε μέσα στην πράξη της δημιουργίας του την αίσθηση της αμφισβήτησης…
Οι Propaganda στα μέσα των 80s κατάφεραν να μείνουν στην pop ιστορία με ένα album -γεφύρι της Άρτας στη δημιουργία του- που κυκλοφόρησε υπό την εκλεκτική ομπρέλα εταιρία της ZTT (Zang Tumb Tumb) του Trevor Horn. Το αριστούργημα που άφησαν πίσω τους «A Secret Wish» δεν είχε συνέχεια. Mια νέα εκδοχή των Propaganda με εντελώς διαφορετικά μέλη θα επανεμφανίζονταν το 1990 για ένα ακόμη album αλλά πλέον, η μαγεία και το όραμα δεν ήταν εκεί. Οι Propaganda ήταν ένα κουαρτέτο από το Düsseldorf της Γερμανίας που σχηματίστηκαν ως ένα post punk avant garde μόρφωμα και πήραν τον τίτλο «ABBA από την κόλαση» όπως τους χαρακτήρισε στην κριτική της η Alix Sharkey στο Time Out του Λονδίνου, ή η «pop εκδοχή των Einstürzende Neubauten» όπως ήθελε ο Paul Morley. To ΝΜΕ στην κριτική για το album έγραψε ότι οι Propaganda «είναι το παιδί του Giorgio Moroder και του Fritz Lang» και το Melody Maker έγραψε ότι «είναι οι Propaganda το τελειο post punk pop σχήμα; Εύκολα, ναι.»
Suzanne Freytag και Claudia Brücken
Ο Ralf Dörper από τους Die Krupps σχημάτισε το group στο post punk κλίμα της εποχής, μαζί με τον Andrew Thein και την Suzanne Freytag. Αργότερα προστέθηκαν η Claudia Brücken και ο μουσικός Michael Mertens και η κατεύθυνσή τους αρχικά, το 1983 ήταν πειραματική. Διασκεύασαν το «Discipline» των Throbbing Gristle ενθουσιάζοντας τον John Peel στο BBC και έγραψαν το «Dr. Mabuse» ως φόρο τιμής στον κεντρικό χαρακτήρα της ταινίας του Fritz Lang, «The Testament Of Dr. Mabuse» του 1923. H Claudia και η Suzanne ήταν αμφότερες μέλη του κοριτσίστικου σχήματος Topolinos στο Düsseldorf -«καπως σαν πρώιμες Bangles με synthesizers» είπε η Claudia αργότερα- το 1982, σε μια εποχή που το κλίμα στη γερμανική πόλη έβραζε από το post punk. Τον Ιανουάριο του 2013 η Claudia μίλησε στο Electronic Beats: «Σύχναζα τα βράδυα στο διάσημο bar Ratinger Hof που ήταν το επίκεντρο του NDW (Neue Deutsche Welle – Νέο Γερμανικό Κύμα) στη Γερμανία αλλά και το κατάλληλο μέρος για ζωγράφους, φωτογράφους και καλλιτέχνες από την Καλών Τεχνών του Düsseldorf. Κάθε πόλη που έχει ένα μέρος όπου συχνάζουν μουσικοί και καλλιτέχνες μπορεί να θεωρείται ευλογημένη. Στο Ratinger Hof ακούγαμε ηλεκτρονική μουσική όλη τη νύχτα. Θυμάμαι επίσης που βλέπαμε συναυλίες εκεί των D.A.F., των Der Plan, των Fehlfarben – και τα τρία σχήματα από το Düsseldorf. Ήταν κοινό το ότι όλοι ήθελαν να δημιουργήσουν μουσική ή τέχνη τότε. Είναι περίεργο. Δεν έχω ξανανιώσει τέτοια μαγική κατάσταση από τότε. Κι επειδή όλοι ήθελαν να γίνουν διάσημοι, όλοι δημιουργούσαν μια μπάντα – όπως εμείς.»
Ο δαιμόνιος Paul Morley, εκκεντρικός δημοσιογράφος του NME τότε, υπέγραψε το σχήμα στην εταιρία που τότε είχε συμβόλαιο μόλις με άλλα δύο σχήματα, τους Frankie Goes To Hollywood και τους Art Of Noise. Ο Trevor Horn φρέσκος από το θρίαμβο της παραγωγής του «Lexicon Of Love» των ABC, έκανε παραγωγή στο «Dr. Mabuse» και πέτυχε για μια ακόμα φορά να μετουσιώσει τη μεγαλοπρέπεια στον ήχο του, δημιουργώντας ένα από τα πιο ουσιαστικά τραγούδια των 80s. Οι υποχρεώσεις του όμως με το ντεμπούτο των Frankie Goes To Hollywood δεν του επίτρεψαν να συνεχίσει με την παραγωγή όλου του album κι έτσι στα όρια της διάλυσης, επιλέχθηκε η λύση του Stephen Lipson αφού και ο David Sylvian δεν μπορούσε να αναλάβει όλη την παραγωγή του album, όπως του πρότεινε ο Morley, παρότι τελικά έγραψε τη μελωδική γραμμή του «P: Machinery«. To όραμα και η σύλληψη της ιδέας των Propaganda που χτίστηκε με υπομονή και περφεξιονισμό, κόντρα στις πιο pop προθέσεις του Trevor Horn ήταν αποκλειστικά του Paul Morley κάτι που προκάλεσε τελικά και τη διάλυσή τους αφού ο Michael Mertens δεν συμφωνούσε με την ιδέα ότι οι Propaganda ήταν ένα όχημα εκπλήρωσης μιας μεγαλοπρεπούς pop φαντασίωσης του δημοσιογράφου κι επιπλέον δεν μπορούσε να αποδεχτεί το φρικτό συμβόλαιο με την εταιρία που στην ουσία απέκλειε τα μέλη της μπάντας από οποιαδήποτε προοπτική κέρδους.
Paul Morley
Ο Paul Morley μίλησε στον Andrew Harrison του περιοδικού Word το 2011 με αφορμή ένα καινούργιο κείμενο που έπρεπε να προστεθεί στο booklet της επανακυκλοφορίας του album: «O Stephen Lipson δε με άφηνε να μπαίνω στο στούντιο. Μιλούσα πολύ, για πράγματα που τον τρόμαζαν αλλά από την άλλη, δεν άφηνε και κανέναν από το συγκρότημα να μπαίνει στο στούντιο ούτε όταν δούλευε με τους Frankie. Δούλευε μόνος του. Τύπου τρελός επιστήμονας. Μανιακός με τη λεπτομέρεια ήθελε να τελειοποιήσει τον ήχο των πιατινιών, ήταν σε φρενίτιδα με τον ηλεκτρονικό προγραμματισμό, συγκέντρωνε τα εφέ και έκανε υπομονετική δεξιοτεχνική δουλειά. Υπήρχε όμως ένα βασικό πλαίσιο στο album, αποτελούμενο από το όραμα, τα καινούργια τραγούδια και το εξώφυλλο και αυτό ήταν που είχε ενδιαφέρον για μένα που ήμουν μεροληπτικός στο ότι το υλικό είχε μια αποστολή να επιτελέσει, μία αφοσίωση στην ομορφιά, το μυστήριο, τον σουρεαλισμό, την ευφυία, το ασυνήθιστο. Παρότι ο Stephen ήταν αρνητικός και καχύποπτος για τις ιδέες μου για την pop, για κάθε θεωρία μου, για κάθε πεποίθησή μου ότι η pop είναι κάτι διαφορετικό από το να περνάμε την ώρα μας και να ξεσκονίζουμε με ελαφρότητα τις αναμνήσεις μας, το πλαίσιο ήταν τόσο δυνατό όσον αφορά στο υλικό, τους στίχους, την περιπέτεια, το electro στιλ, που ό,τι και να έκανε σε επίπεδο περίτεχνης επεξεργασίας του ήχου, δεν μπορούσε να το υποβιβάσει, αντίθετα το αναδείκνυε, του έδινε μια τεράστια αίσθηση post prog σημασίας στη λεπτομέρεια της μουσικής, η οποία δεν συμβαίνει συχνά να αντιμετωπίζεται με τέτοια προσοχή και φροντίδα, προσφέροντας ένα επίπεδο στουντιακής δύναμης, σχεδόν σαν του Quincy Jones, σε ιδέες και προθέσεις που ήταν ελκυστικά αιθέριες και διανοητικά περιπετειώδεις. Όποια αίγλη απολαμβάνει ο δίσκος ως χαμένο αριστούργημα, προκύπτει από αυτό. O Stephen ήταν βουτηγμένος σ’ αυτό και του είχε επιτραπεί να ξοδέψει μία μικρή περιουσία σε ένα υπέροχο, αντιεμπορικό σύνολο αλλόκοτων τραγουδιών στα οποία κανονικά δεν θα δίνονταν τόσα χρήματα και τόσο μεγάλη αίσθηση μεγαλοπρέπειας. Κατά κάποιο τρόπο, όλη η προσοχή που έδειξε ο Stephen για να διασφαλίσει ότι ο κάθε ήχος θα λειτουργούσε με κάθε τρόπο και όλη αυτή η νευρωτική ανάγκη του για την τάξη, αντισταθμίστηκε με την δουλειά των υπόλοιπων από μας όσον αφορά στην επιλογή του υλικού, την σύλληψη των μελωδιών, τη γραφή των στίχων, τη λήψη φωτογραφιών, την σύλληψη των ρυθμών. Υπήρχε και άλλη μία εκδοχή των Propaganda στο στούντιο – η δική μου. Συχνά δημιουργούσα τις δικές μου κριτικές αντιδράσεις στην πολυτέλεια και την λάμψη που είχαν οι παραγωγές του Stephen, εκφράζοντας δικές μου πιθανές εναλλακτικές, οπότε όταν ο Stephen χρησιμοποίησε τον Steve Howe των Yes σε ένα κομμάτι (προς μεγάλη μου φρίκη), εγώ αντίστοιχα έφερα τον John McGeoch των Magazine και των Banshees να παίξει στη δική μου μίξη του «P: Machinery«. Μου άρεσε ο ήχος του Steve για τους Propaganda αλλά δεν ήθελα να σβήσω τον άλλον ήχο που ήθελα για τους Propaganda, αυτόν που μπορούσες να παίξεις μαζί με τους Cocteau Twins και τους Echo & The Bunnymen για αυτό κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά και μια δική μου εκδοχή για το album με τίτλο «Wishful Thinking«.
Το απόκομμα από τη δημοσίευση του ποιήματος «Dream Within A Dream» στο Flag Of Our Union στις 31 Μαρτίου 1849
Μέσα στο artwork του δίσκου, κάθε τραγούδι συνοδευόταν και από μια φράση, συνήθως αντλημένη από κάποια δήλωση ή απόφθεγμα γνωστών λογοτεχνών, διανοούμενων ή φιλόσοφων. Η φράση που συνοδεύει το «Dream Within A Dream» είναι παρμένη από την εισαγωγή του διηγήματος «Call Of Cthulu» του H.P. Lovecraft από το 1926 για το περιοδικό Weird Tales και πρωτοδημοσιεύτηκε το 1928: «Το πιο παρήγορο πράγμα στον κόσμο, νομίζω, είναι η ανικανότητα του ανθρώπινου νου να συσχετίσει όλα τα περιεχόμενά του…» Καθόλου άσχετη η επιλογή του κειμένου του Lovecraft, αφού και οι προθέσεις του Edgar Allan Poe όταν έγραψε αυτές τις δύο ιαμβικές στροφές στο ποίημά του «Dream Within A Dream«, ήταν πεσσιμιστικές και αναφερόταν στην ψευδαίσθηση της πραγματικότητας και στην ματαιότητα του χρόνου. Για τον Poe, οι ονειροπόλοι είναι οραματιστές κι επιπλέον ξεκαθαρίζει με την διάθεσή του ότι είναι ψευδαίσθηση η μανία του ελέγχου που έχουν οι άνθρωποι, αφού ουσιαστικά δεν ελέγχουν τίποτα και δεν μπορούν καν να είναι σίγουροι ότι όσα ζουν είναι ρεαλιστικά ή ψευδαισθητικά. Ο Poe μέχρι το θάνατό του, δεν κατάφερε να ξεπεράσει το θάνατο της αγαπημένης συζύγου του και εξαδέλφης Virginia που πέθανε εννιά χρόνια μετά το γάμο τους από φυματίωση, σε ηλικία είκοσι ενός ετών… Όταν την παντρεύτηκε το 1836 η Virginia Clemm ήταν μόλις δεκατριών ετών Το ποίημα του Poe πρωτοδημοσιεύτηκε στις 31 Μαρτίου 1849 στο περιοδικό The Flag Of Our Union της Βοστώνης, της πόλης που είχε γεννηθεί το 1809. Επτά μόλις μήνες μετά τη δημοσίευσή του ο Poe πέθανε στις 7 Οκτώβρη 1949 από άγνωστη αιτία παρότι έχει κατά καιρούς υποστηριχθεί, το εγκεφαλικό, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, η καρδιοπάθεια, η φυματίωση, η αυτοκτονία, η λύσσα κ.λπ.
Edgar Allan Poe (January 19, 1809 – October 7, 1849)
Παρότι έχουν γίνει εκατοντάδες φορές προσπάθειες να μελοποιηθεί το «Dream Within A Dream» στην ευρύτερη pop και rock κουλτούρα, η απόδοση των Propaganda παραμένει κορυφαία αφού το ονειρικό ηχητικό οικοδόμημα πίσω από την αφήγηση της Suzanne Freytag ακούγεται ιδανικό όχι μόνο για την συνοδεία ενός ποιήματος που παίζει με την έννοια του χρόνου και της πραγματικότητας αλλά και για τη μελαγχολία που αναδίδει αυτή η ιδέα. Η Suzanne έχει έναν εκστατικό τόνο στην απαγγελία της και η χροια της δένει άψογα με την εκφραστικότητα που χρωματίζει τα λόγια, χωρίς αγωνία αλλά με έναν τόνο αναπόλησης. Ο Paul Morley μιλώντας στον Andrew Harrison του περιοδικού Word το 2011 δήλωσε για το «Dream Within A Dream«: «Η μελοποίηση του ποιήματος του Edgar Allan Poe έγινε ένας καταπληκτικός τρόπος να δοθεί έμφαση σε διάφορα στοιχεία, μουσικά και εννοιολογικά: αυτού του είδους η ενδιαφέρουσα ψευδαισθητική ατμόσφαιρα βρισκόταν στα όρια του gothic, στα όρια του electro, στα όρια του post punk και στα όρια του prog.» Τον Ιανουάριο του 2013 η Claudia μίλησε στο Electronic Beats με αφορμή την κυκλοφορία του album της με διασκευές, «The Lost Are Found» και αναφέρθηκε στην ηχογράφηση του «Dream Within A Dream«: «Η Suzanne Freytag έχει μια σπουδαία φωνή για πρόζα κι έτσι απήγγειλε το ποίημα. Πέρα από αυτό όμως, ήταν ιδέα του Paul Morley. Όπως λέει και η επωδός που πάντα έλεγε ο Stephen Lipson και ο Trevor Horn, «Όλα Είναι Δυνατόν Να Γίνουν». Αν αρχίσεις να πιστεύεις μια τέτοια φράση, δεν διστάζεις να χρησιμοποιήσεις ένα ολόκληρο ποίημα του Poe για να το κάνεις κάτι ολοκληρωτικά δικό σου. Είναι πάλι θέμα στάσης. Ακόμα και σήμερα δε διστάζω απέναντι σε τίποτα. Το ζήτημα δεν είναι ποτέ το άν θα κάνω κάτι αλλά περισσότερο πώς να το κάνω για να πετύχει.»
Propaganda «A Secret Wish» (Ιούνιος 1985, ZTT)
Το «Dream Within A Dream» των Propaganda:
Οι στίχοι του ποιήματος σε μετάφραση Στέφανου Μπεκατώρου:
Δέξου ετούτο το φιλί στο μέτωπό σου!
Και τώρα που χωρίζουμε,
Άφησε να σου πω-
Ότι οι μέρες μου εκύλησαν μέσα στ’ όνειρο
Είναι αλήθεια, όπως το ‘λεγες
Αν, όμως, η ελπίδα πέταξε
Μες σε μια νύχτα ή μια μέρα,
Μες σ’ ένα όραμα ή μες στο τίποτα,
Είναι γι’ αυτό λιγότερο χαμένη;
Όλα όσα βλέπουμε ή ό,τι φαινόμαστε
Όνειρο είναι μέσα σε όνειρο…
Στέκομαι ανάμεσα στο βογγητό
Μιας θαλασσοδαρμένης ακτής,
Και μες στα χέρια μου κρατώ
Κόκκους χρυσούς της άμμου-
Πόσοι λίγοι! Κι όμως πώς γλιστράνε
Από τα δάχτυλά μου και βαθιά πάνε,
Καθώς θρηνώ – καθώς θρηνώ!
Θεέ μου! Mήπως θα μπορούσα
Μέσα στο χέρι πιο σφιχτά να τους κρατούσα;
Θεέ μου! Πώς θα κατορθώσω
Μόνο ένα απ’ το ανίλεο κύμα να γλιτώσω;
Όλα όσα βλέπουμε ή ό,τι φαινόμαστε
Όνειρο είναι μονάχα μέσα σε όνειρο;
Οι μουσικές επενδύσεις του «Dream Within A Dream» στην pop κουλτούρα είναι πάρα πολλές. Συνήθως επιλέγεται από σχήματα ηλεκτρονικής μουσικής, ambient ή IDM για ευνόητους λόγους -η ατμόσφαιρα, η ονειρική αίσθηση, τα ασαφή όρια ανάμεσα στο ρεαλιστικό και στο φαντασιακό – όπως οι Dreadzone, o Ed Ball, ο Fredrik Klingwall κ.λπ. αλλά και folk rockers όπως οι Wyld Olde Souls οι dark wavers Circuncelion. Ανάλογα ευνόητοι είναι και οι λόγοι για τους οποίους επιλέγεται και από σχήματα dark wave, gothic και metal για να δοθεί η αίσθηση του υπερβατικού και του εξωπραγματικού. Οι αποδόσεις του «Dream Within A Dream» που ακολουθούν δεν είναι όλες όσες υπάρχουν, είναι όμως ενδεικτικές, ανά μουσικό είδος και ξεχωριστές κάποιες από αυτές για άλλους λόγους. Υπάρχουν μάλιστα και τίτλοι «Dream Within A Dream» για pop, rock, gothic, progressive, grindcore ακόμα και stoner rock τραγούδια (Spirit, Beloved, Engelsstaub, Oren Lavie, Anubis Gate, Vazhes & Northaunt, From Depths, Cancel, The Want, Two Nights, Lighthouse, Whispers In The Shadow, Punk TV, Meat Shits, Wreckage, Astral Aeon, Unbred, Crossfire, Twin Obscenity, Schwarz, Ulula, Plague, Action Action), ηλεκτρονικά ή αιθέρια goth instrumentals (Glitch Mob, Locked Groove, Shapednoise, S.P.O.C.K., üNN, Videodrones, Nox Arcana, Hoyland, Premonition Factory, Children Of Dub, Nunc Stans, Sol Ray & Dark By Design, Tom Clark, Klimt, Bing Staellites, Synaeste, Aries, Mimis Nikolopoulos) που δεν αναφέρονται τουλάχιστον άμεσα στο ποίημα του Poe άμεσα αλλά και συνθέσεις όπως το «Dream Within A Dream» που έγραψε ο Hans Zimmer για το soundtrack της ταινίας «Inception» του Christopher Nolan.
Leonardo Di Caprio
To «Dream Within A Dream» σε απαγγελία του Leonardo Di Caprio:
Παρακάτω ακολουθούν συνθέσεις εμπνευσμένες από το «Dream Within A Dream» του Poe, κατά χρονολογική σειρά, με μια προσωπική αξιολόγησή μου για την καθεμιά με την κλίμακα των δέκα αστεριών.
Glass Prism
Glass Prism: αμερικανική psych pop
Glass Prism »Poe Through The Glass Prism» (1969, RCA Victor)
Το «Dream Within A Dream» από τους Glass Prism:
Ψυχεδέλεια της ηλιαχτίδας από την χρυσή εποχή του λαχουριού, πρόσφερε το κουαρτέτο από την Pennsylvania που ξεκίνησε με το όνομα El Caminoes στις αρχές των 60s και μετονομάστηκε σε Glass Prism το 1969, όνομα που πήραν από τον τίτλο του album τους «Poe Through The Glass Prism«, ένα concept σύνολο συνθέσεων εμπνευσμένων από την ποίηση του Poe. Η τελική σύνθεση μελών τους -είχε αλλάξει κατά το ήμισυ από την αρχική των Caminoes- συμπεριλάμβανε τον Augie Christiano (φωνή, μπάσο), Carl Siracuse (κιθάρα, όργανο), Tom Varano (lead κιθάρα) και Rick Richards (τύμπανα). Η σύλληψή τους στο ντύσιμο του «Dream Within A Dream» περιλαμβάνει όλη την οπτιμιστική ματιά της ψυχεδέλειας της Ανατολικής Ακτής αλλά και το δέος στο μυστικισμό του Poe. Οι Glass Prism κυκλοφόρησαν ένα ακόμα album το 1970 και αργότερα τρία μέλη τους σχημάτισαν τους Shenandoah. ★★★★★★★★★★
Alan Parsons Project
Alan Parsons Project: βρετανικό art rock
Alan Parsons Project »Tales Of Mystery And Imagination – Edgar Allan Poe» (1976, 20th Century Fox) και (1987, Mercury)
Το «Dream Within A Dream» (updated version 1987) από τους Alan Parsons Project:
Στο ντεμπούτο album του στη δισκογραφία, ο Alan Parsons σχημάτισε ένα στουντιακό επιτελείο με μέλη των Pilot και των Ambrosia, με πυρήνα τον ίδιο και τον Eric Woolfson και δημιούργησε ένα concept σύνολο τραγουδιών εμπνευσμένο από τη συλλογή διηγημάτων τρόμου «Tales Of Mystery And Imagination» που είχε πρωτοκυκλοφορήσει το 1908 και από τότε επανακυκλοφορεί κατά καιρούς. Ο Parsons κυκλοφόρησε το album του το 1976 το οποίο παραμένει και το καλύτερό του, σε ένα κλίμα που συνδυάζει τους ατμοσφαιρικούς απόηχους του prog της εποχής με την μελωδικότητα ενός rock που άλλαζε και προσαρμοζόταν στην τεχνολογία που εξελισσόταν ραγδαία και επηρρέαζε το στουντιακό περιβάλλον. Το «Dream Within A Dream» ξεκινούσε το album, μία instrumental σύνθεση με ατμοσφαιρική κλιμάκωση και φωτοσκίαση που παραμένει εμβληματική για τα 70s. Το 1987 ο Alan Parsons επανακυκλοφόρησε το album του με επικαιροποιημένη παραγωγή συμπεριλαμβάνοντας τον μπάσο gated ήχο των drums. Το «Dream Within A Dream» στην εκδοχή του 1987 προλογίζεται από τη συγκλονιστική φωνή του Orson Welles που απαγγέλει Το «No XVI» από την συλλογή του Poe «Marginalia«. ★★★★★★★★★★
Waniyetula
Waniyetula: γερμανικό progressive rock
Waniyetula «A Dream Within A Dream» (1983, Klangkunst)
To «Dream Within A Dream» των Waniyetula:
Πάρα πολύ άτυχη μπάντα οι Waniyetula από την Φρανκφούρτη της Γερμανίας: οι Heinz Kühne (φωνή, κιθάρα), Hermann Beckert (μπάσο), Norbert Abels (πλήκτρα), Stephan Remes (τύμπανα) ονομάστηκαν Waniyetula που στη γλώσα των ινδιάνων Sioux σημαίνει Χειμώνας και το 1975 ηχογράφησαν ένα album -το «Nature’s Clear Well«- για το οποίο δεν βρήκαν εταιρία να το κυκλοφορήσει. Το 1976 στρεσαρισμένοι για το μέλλον τους άρχισαν να γράφουν ένα concept album με τραγούδια εμπνευσμένα από το έργο του Poe αλλά τους πρόλαβε η κυκλοφορία του «Tales Of Mystery And Imagination» των Alan Parsons Project. Το 1978 ενδιαφέρθηκε μια αμερικανική εταιρία για το πρώτο album τους, «Nature’s Clear Well» η οποία όμως τους άλλαξε το όνομα σε Galaxy. Απογοητευμένοι από την εμπορική αποτυχία τους, επέμειναν στην αρχική ιδέα και στο αρχικό όνομά τους και το 1983 κυκλοφόρησαν το album «Dream Within A Dream«, το φόρο τιμής τους στον Edgar Allan Poe, ένας δίσκος αρκετά ενδιαφέροντας που κινήθηκε σε prog rock πλαίσιο αλλά με την αίσθηση της A.O.R. παραγωγής των ’80s κάπου ανάμεσα σε Yes και Asia. Η σύνθεσή τους για το «Dream Within A Dream«, φιλόδοξη, πολυδαίδαλη και συμπαθέστατη εντέλει αποτελεί ίσως την πιο περίτεχνη προσπάθεια του rock να μελοποιηθεί ο Poe. ★★★★★★★1/2★★
Wasteland
Wasteland «The Remnants Of A Dying Age» (1996, Self Released)
Το «Dream Within A Dream» των Wasteland:
Gothic rock από τους Ιταλούς Wasteland δηλαδή τους Fabrizio Filippi (κιθάρα), Stefano Pistone (κιθάρα, φωνή), Allessandro Guida (κιθάρα), Daniele Tartaglia (μπάσο), Vittorio Vallero (πλήκτρα) και Marco Luciano (τύμπανα) γεμάτο με όλα τα κλισέ του ιδιώματος και μάλιστα από δεύτερο χέρι. Οι Wasteland συμπεριέλαβαν τη δική τους μέτρια εκδοχή του «Dream Within A Dream» στο «The Remnants Of A Dying Age» του 1996 και τίποτα δεν άλλαξε στην πολιτιστική κληρονομιά του Poe με τη συμβολή τους. ★★★★★★★★★★
Danse Macabre
Danse Macabre: βέλγικο gothic rock metal
Danse Macabre «Totentanz» (1998, Mascot Records)
Το «Dream Within A Dream» των Danse Macabre:
Η βέλγικη μπάντα Dance Macabre από την Diest της φλαμανδικής Barbant εκτός από τους Gunther Theys, Jan Yrlund, Merijn Mol, Miloš Marisévić φιλοξένησε στις τάξεις της και δύο Έλληνες – τους Γιώργο Ζαχαρόπουλο και Σωτήρη Βαγενά κι έπαιζε στερεοτυπικό, μεταλλόχρωμο gothic rock στα χνάρια των Sisters Of Mercy. Κυκλοφόρησαν δύο albums το 1998 και το 2001 και αργότερα μετεξελίχθηκαν στους Satyrian. Το «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο ντεμπούτο album τους «Totentanz» και είναι όσο συντηρητικά goth μπορεί να φανταστεί κανείς ότι μπορεί να είναι και όσο μέτριο στο εκτόπισμά του μπορεί να φανταστεί κανείς. ★★★★★★★★★★
Elysian Fields
Elysian Fields: αμερικανική noir pop
Elysian Fields «Queen Of The Meadow» (2000, Jetset Records)
Το «Dream Within A Dream» των Elysian Fields:
Η γοητεία του ντουέτου Elysian Fields από το Brooklyn της Νέας Υόρκης, έχει να κάνει με το ατμοσφαιρικό noir στιλ τους και την αντίστοιχη συνθετική δυναμική τους που φαίνεται να εμπνέεται από τη νοσταλγία, τη μελαγχολία και την υποφωτισμένη πλευρά των δρόμων. Ο Oren Bloedow και η Jennifer Charles ξεκίνησαν το 1995 και ως το 2016 κυκλοφόρησαν δύο eps και οκτώ albums έχοντας στο πλευρό τους την πιο σοφιστικέ μερίδα των νεοϋορκέζων μουσικών και την κριτική αποδοχή. Το «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο δεύτερο album τους «Queen Of The Meadow» του 2000 και ανάμεσα στους εξαιρετικούς μουσικούς που παίζουν σε αυτό, υπάρχει φυσικά και η φίλη τους και τακτική συνεργάτιδά τους Joan Wasser ή Joan As The PoliceWoman. ★★★★★★★★★★
Akin
Akin: γαλλικό metal
Akin «Verse» (2001, H.A.R.)
To «Dream Within A Dream» των Akin:
Οι Akin είναι μια metal μπάντα από την Lyon της Γαλλίας: Adeline Gurtner (φωνή), Matt Baker (ακουστική και lead κιθάρα), Julien Chometton (ρυθμική κιθάρα, εφέ), Luc Bahut (μπάσο, εφέ), Pierre Lucas (πλήκτρα), Philippe Chauviré (φλάουτο, βρυχηθμοί), Romain Fayet (τύμπανα). Έχουν κυκλοφορήσει δύο albums μεταξύ 2001 και 2011. H εκδοχή τους στο «Dream Within A Dream» μέσα από το πρώτο album τους «Verse» που είναι όλο αφιερωμένο στον Poe, ακούγεται, αρχικά, αστεία αφού ουσιαστικά, δεν υπάρχει καμμία ιδιαίτερη σύνθεση και κατά δεύτερον, η φωνή της λυρικής αλλά όχι και σπουδαίας Adeline Gurtner δεν γίνεται να δέσει με τους παροξυσμικούς metal βρυχηθμούς του Philippe Chauviré. Γενικά, το κομμάτι τους ακροβατεί μεταξύ στυλιζαρισμένου λυρισμού και μεταλλικής αποχαύνωσης χωρίς να αποφασίζουν πού θέλουν να γείρουν τελικά. ★★★★★★★★★★
Cadaverous Condition
Cadaverous Condition: αυστριακό metal
Cadaverous Condition «The Less Travelled Seas» (2001, Perverted Taste)
To «Dream Within A Dream» των Cadaverous Condition:
Death folk ονομάζουν οι ίδιοι οι Wolfgang Weiss, René Kramer, Peter Droneberger και Paul Droneberger από το Graz της Αυστρίας, το μεταλλικό κράμα τους και στο πλαίσιο αυτό μελοποίησαν με το δικό τους, εξεζητημένο τρόπο το ποίημα του Poe στο τρίτο album τους «The Lesser Travelled Seas» του 2001. Για ένα περίεργο λόγο η ακουστική κιθάρα τους έχει μια flamenco χροια και τα βρυχώμενα φωνητικά τους δημιουργούν αντίστιξη με κάθε είδους αρμονία που περιέχεται στην εκτέλεσή τους και το αποτέλεσμα είναι ό,τι πιο αμφιθυμικό μπορεί να προκύψει στη μαγική χώρα του metal. ★★★★★★★★★★
Jennifer Hope
Jennifer Hope: αμερικανική goth dream pop
Various «Songs Of Terror: A Gothic Tribute To Edgar Allan Poe» (2001, Cleopatra)
Το «Dream Within A Dream» της Jennifer Hope:
Απόλυτα αδιάφορη και εξαιρετικά φάλτσα η ερμηνεία της Jennifer Hope η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως dream pop τραγουδοποιός με μια ιδέα goth σκοτεινιάς, προσθέτω εγώ, που έχει κυκλοφορήσει μερικά eps και αυτή την ανεκδιήγητη μπαναλαρία που έγραψε για να ντύσει την ερμηνεία της στο «Dream Within A Dream» για τη συλλογή της Cleopatra «Songs Of Terror: A Gothic Tribute To Edgar Allan Poe» του 2001. Πραγματικός τρόμος όπως φρίκη. 1/2★★★★★★★★★
Wunderkammer
Wunderkammer: νορβηγική indie art pop
Wunderkammer «Today I Cannot Hear Music» (2002, HoneyMilk Records)
Το «Dream Within A Dream» των Wunderkammer:
Οι Børge Fjordheim (κρουστά), Gjertrud Økland (βιόλα, βιολί), Johan Egdetveit (ακκορντεόν), Bengt Hansen (πιάνο), Øyvind Storesund (διπλό μπάσο), Paal Nilssen-Love (τύμπανα), Pål Jackman (φωνή, κιθάρα, ντέφι), Per Zanussi (saw), Roald Gilje (τούμπα), Tanja Orning (τσέλο) από την Νορβηγία παίζουν ένα πολύ ιδιοσυγκρασιακό δικό τους μόρφωμα από πειραματικό rock και indie καταβολές που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, τουλάχιστον έτσι όπως ακούγεται στην εκδοχή τους στο «Dream Within A Dream» μέσα από το album τους «Today I Cannot Hear Music» του 2002. Τίμια μπάντα και με κοπιαστική έμφαση στον οργανικό ήχο προς τιμή τους. ★★★★★★★★★★
Chandeen
Chandeen: γερμανική baroque pop
Chandeen «Echoes» (2003, Kalinkaland Records)
Το «Dream Within A Dream» των Chandeen:
To 2003 είχαν παραμείνει στους Chandeen μόνο ο Harald Löwy και η Antje Schulz και πλέον είχαν καταλήξει ηχητικά σε ένα εξωραϊσμένο μελωδικό baroque pop στιλ πολύ διαφορετικό από το αρχικό dark wave του 1990 με το οποίο είχαν ξεκινήσει ως μπάντα στην Φραγκφούρτη της Γερμανίας. Το «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο album τους «Echoes» του 2003 και αποτελούσε μια από τις υπόλοιπες μελοποιήσεις λογοτεχνικών κειμένων που υπηρχαν στο δίσκο όπως το «In The Forest» του Oscar Wilde και το «Dream» του William Blake. Η συνθετική άποψη των Chandeen δεν είναι σπουδαία ούτε εμπεριέχει καμία πρωτότυπη προκληση. Η ακουστική κιθάρα του Florian Walther συνοδεύει συμβατικά την γλυκιά φωνή της Antje Schulz και τα keyboards του Harald Löwy δίνουν τον στοιχειωτικό τόνο προς το τέλος του τραγουδιού. ★★★★★★★★★★
Yardbirds
Yardbirds: αγγλοαμερικανικό rock
Yardbirds «Birdland» (2003, Favored Nations)
Το «Dream Within A Dream» των Yardbirds:
Τριάντα πέντε χρόνια είχε να ηχογραφήσει καινούργιο υλικό το σχήμα των Yardbirds κι έτσι το 2016 συμμάζεψε όσους μπορούσε και κυκλοφόρησε ένα πολύ έντιμο και αξιοπρεπές album, το «Birdland» στο οποίο και μελοποίησαν τη δική τους εκδοχή στο «Dream Within A Dream«. Η νέα εκδοχή τους περιλάμβανε τους μόνους δύο από το αυθεντικό συγκρότημα, τον drummer Jim McCarty και τον κιθαρίστα Chris Dreja ενώ τα καινούργια μέλη είναι οι κιθαρίστες John Idan και Gypie Mayo και ο αρμονικίστας Alan Glen. Οι Yardbirds παίζουν το beat rock τους με τις ψυχεδελικές bluesy αποχρώσεις με σεβασμό και μαεστρία. ★★★★★★★★★★
Mara Kim
Mara Kim: γερμανική pop
Various «Edgar Allan Poe Visionen» (2006, Gun Records)
Το «Dream Within A Dream» της Mara Kim:
Η Mara Kim Bäumlein συμμετείχε με την απόδοσή της στο «Dream Within A Dream» στην συλλογή «Edgar Allan Poe Visionen» του 2006, ένα διπλό album, με το ένα μέρος να καλύπτεται από απαγγελίες – πρόζες έργων του Poe και το δεύτερο μέρος με συνθέσεις εμπνευσμένες από έργα του. Η εκτέλεση της εντελώς άγνωστης γερμανίδας Mara Kim είναι ίσως από τις πιο εμπνευσμένες, σεβάσμιες και καλόγουστες από όσες έχουν επιχειρηθεί μέχρι σήμερα, μόνο με τη φωνή της και συνοδεία εγχόρδων σε μια σύνθεση πραγματικά ουσιαστική. ★★★★★★★★★★
Christopher Lee
Christopher Lee
Το «Ein Traum In Einem Traum» του Christopher Lee:
Στην ίδια συλλογή, ο Christopher Lee απαγγέλει στα γερμανικά το «Dream Within A Dream» και ακούγεται όσο τρομακτικός και επιβλητικός γίνεται δικαιώνοντας τη φήμη του.
Sundial
Sundial: ρωσικό metal
Sundial «Transition» (2008, Endless Desperation)
Το «Dream Within A Dream» των Sundial:
Και goth και doom metal, αυτή τη φορά από το Kaliningrad της Ρωσίας, από τους Gabriel Wagner, Konstantine Kocyt, Max N και Max Agafonov με τρομακτικούς βρυχηθμούς και έναν άγριο ρομαντισμό που δεν συμμαζεύεται με τίποτα. Το δικό τους «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο τρίτο album τους «Transition«. Οι Sundial ονομάζονταν No Time To Cry μεταξύ 2002 – 2004, μετονομάστηκαν σε Sundial μεταξύ 2004 – 2008 και άλλαξαν σε Sunbellium το 2009. ★★★★★★★★★★
Βιομηχανικό dark wave αναμεμειγμένο με EBM από τη Ρωσία με όλα τα στερεότυπα του είδους από το κουαρτέτο των Ilya Richter, Nick Zavriev, Sergey Ledovskiy και Victor Shapovalov που επιμένουν δυστοπικά στην απόδοσή τους του «Dream Within A Dream» μέσα από το mini album τους «Screensaver» του 2009. Η ατμόσφαιρα μοιάζει σαν η μπάντα να έχει πέσει σε νιρβάνα και να αφήνει τις συχνότητες να παίζουν στον αυτόματο. ★★★★★★★★★★
Οι Everflow από την Πτολεμαίδα της Μακεδονίας στη Βόρεια Ελλάδα, είναι οι Μάρκος Βαλαβάνης (φωνή, synths), Δημήτρης Ταϊρίδης (κιθάρα), Δημήτρης Δούνας (κιθάρα), Γιάννης Χατζηγιάννης (μπάσο), Γιάννης Ναλμπάντης (τύμπανα) και παίζουν μελωδικό power metal στο album τους «Abandoned» του 2011 κάπου μεταξύ Dream Theater και Queensryche αλλά σε ένα πλήρως επαγγελματικό επίπεδο. Το «Dream Within A Dream» αποκτά εδώ εκείνη την μεταλλική διάσταση που δεν θα μπορούσε ποτέ ίσως ο Poe να φανταστεί. ★★★★★★★★★★
Moon Sun
Moon Sun: γερμανορωσική μελωδική pop
Moon Sun «Silent Pieces» (2012, Spinnup)
Το «Dream Within A Dream» των Moon Sun:
Οι Moon Sun είναι το ντουέτο του Τhomas Kolbin από το Tomsk της Σιβηρίας στη Ρωσία και της Susanne Scherer από το Quierschied του Saarland στην Γερμανία, αμφότεροι πρώην μέλη των Mystic Hour οι οποίοι διαλύθηκαν το 2012. Η Susanne τραγουδάει με κλασική παιδεία και ο Thomas παίζει ακουστική κιθάρα παρότι προέρχεται από τη σκηνή του metal. Η μουσική τους είναι πραγματικά βαρετή και ακούγεται σαν ένα αχρείαστο μείγμα popera και ακουστικού soft rock, με τη Susanne να τραγουδάει ψηλά ακόμα και όταν δεν χρειάζεται και με έναν ψευδολυρισμό που δεν ανταποκρίνεται ούτε στον Poe ούτε και πουθενά αλλού. Η εκδοχή τους στο «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο πρώτο album τους «Silent Pieces» το 2012. ★★★★★★★★★★
Loredana
Loredana: ρουμανική κοσμική pop
Loredana «Dragoste» (2012, MediaPro Music)
Το «Dream Within A Dream» από την Loredana:
Η εκρηκτική Loredana Groza από το Onești του Bacău της Ρουμανίας είναι μια τραγουδίστρια, ηθοποιός, χορεύτρια, τηλεοπτική περσόνα, μοντέλο και celebrity που ηχογραφεί από το 1988 και μέχρι το 2017 έχει κυκλοφορήσει είκοσι albums. Πραγματικά, δεν υπάρχει κανένας αποχρώντας λόγος να ακούσει κανείς το «Dream Within A Dream» μέσα από το album της «Dragoste» του 2012: είναι απορίας άξιο το τι την οδήγησε να πάρει την απόφαση να τραγουδήσει στίχους του Poe με αυτήν την πανάλαφρη, ξέγνιαστη και ηλιόλουστη διάθεση – εντελώς ξανθιά και εντελώς αχρείαστη. ★★★★★★★★★★
4th Sign Of The Apocalypse
4th Sign Of The Apocalypse: αμερικανική avant garde
4th Sign Of The Apocalypse «All The Children Love» (2013, Old Europa Cafe)
Το «Dream Within A Dream» των 4th Sign Of The Apocalypse:
Βαθιά avant garde από τον Bryin Dall, έναν καλλιτέχνη που έχει πειραματιστεί με τα drones, το industrial, την αφηρημένη electronica και έχει στο ενεργητικό του ηχογραφήσεις με μια σειρά ονομάτων όπως A Murder Of Angels, Boodle Boy, Dream Into Dust, Hirsute Pursuit, Loretta’s Doll, Of Unknown Origin και φυσικά Thee Majesty με τον Genesis P. Orridge. Ως 4th Sign Of The Apocalypse συμπεριέλαβε μια εκτέλεση στο «Dream Within A Dream«, εφιαλτικά σκοτεινή, γεμάτη glitches και ζόφο στο δεύτερο album αυτού του project, το «All The Children Love 4th Sign Of The Apocalypse» του 2013 ★★★★★★★★★★
Sopor Aeternus & The Ensemble Of Shadows
Sopor Aeternus & The Ensemble Of Shadows: γερμανικό goth
Sopor Aeternus & The Ensemble Of Shadows »Poetica» (2013, Apocalyptic Vision)
Το «Dream Within A Dream» των Sopor Aeternus & The Ensemble Of Shadows:
H Anna Varney Cantodea που ηγείται του μουσικού σχήματος Sopor Aeternus πρέπει να είναι η πιο καταθλιπτική και η πιο κατεθλιμμένη γυναίκα όχι μόνο στην πόλη της την Φρανκφούρτη αλλά σε όλη τη Γερμανία, ίσως και στην Ευρώπη. Δραματική και μονίμως κρυμμένη πίσω από κολοσσιαία κοστούμια που παραπέμπουν σε Νύφη του Δράκουλα ή σε ork από τη Μέση Γη, η Cantodea μόλις το 2013 αξιώθηκε να κυκλοφορήσει ένα album – φόρο τιμής στον Edgar Allan Poe, το «Poetica» στο οποίο φυσικά συμπεριέλαβε την σπαρακτική, υποβλητική εκτέλεσή της στο «Dream Within A Dream» το οποίο ερμηνεύει φυσικά υποφέροντας με τη συνοδεία ενός σχήματος πνευστών και εγχόρδων που σπάνε τις σιωπές μόνο όταν χρειάζεται. ★★★★★★★★★★
First Jason
First Jason: αμερικανικό horror rock
First Jason «Heed My Warning» (2013, Self Released)
Το «Dream Within A Dream» του First Jason:
Η αλήθεια είναι ότι ο First Jason πράγματι ήταν ο πρώτος Jason, ο κινηματογραφικός, της πρώτης ταινίας «Friday the 13th» του 1980 και λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν -τουλάχιστον πέρα από τη Νέα Υόρκη και τα κολλέγια της Αμερικής- ότι είναι και punk metal μουσικός. Ο First Jason είναι ο Ari Lehman και βιοπορίζεται μεταφέροντας το horror show του παντού στην Αμερική, κυκλοφορεί δίσκους και έχει γιατα καλά κλειδώσει την παράδοση του Alice Cooper για τον εαυτό του. Η εκτέλεσή του στο «Dream Within A Dream» από το ep του 2013, «Heed My Warning» ακούγεται όπως θα έπρεπε να ακούγεται κάθε διασκεδαστική, πρωτοεπίπεδη αλλά πραγματικά δυνατή κολλεγιακή punk metal απόδοση του ποιήματος του Poe. ★★★★★★★★★★
Lyriel
Lyriel: γερμανικό metal
Lyriel «Skin And Bones» (2014, AFM Records)
Το «Dream Within A Dream» των Lyriel:
Το λυρικό folk μεταλλίζον rock των Lyriel ακούγεται πολύ μπανάλ και καθόλου πρωτότυπο, προφανώς όμως έχει βρει το δικό του κοινό για την μπάντα από το Gummersbach της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας στη Γερμανία. Οι Lyriel έχουν κυκλοφορήσει έξι albums και μία συλλογή από το 2005 ως το 2015 και συμπεριέλαβαν τη δική τους εκδοχή στο «Dream Within A Dream» στο album τους «Skin And Bones» του 2014 με την Jessica Thierjung να τραγουδάει μεν με όμορφη χροια, πιο συμβατικά δε και από το ίδιο το κλισέ που θέλει την φιλαρέσκεια των κοριτσιών του βουκολικού metal να ακούγονται πιο αφελή από την αφέλεια. Η στιλιζαρισμένη εκτέλεση των Lyriel πλαισιώνεται από μια μπάντα που περιλαμβάνει τους Tim Sonnenstuhl (κιθάρα), Oliver Thierjung (μπάσο), Linda Laukamp (τσέλο), Joon Laukamp (βιολί) και Markus Fidorra (τύμπανα) οι οποίοι παίζουν σαν να έχουν μπροστά τους το κοινό της Eurovision. ★★★★★★★★★★
Το κουαρτέτο των Enjoy Sarma από το Kovin της Vojvodina της Σερβίας, υπήρχε από το 1993 και από το 2000 ως το 2014 κυκλοφορησαν τρία albums ζόρικου thrash metal. Το «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο τρίτο album τους «Social Disorder» του 2014 και δεν διαφέρει πολύ από το δυστοπικό αίσθημα των υπόλοιπων μεταλλικών προσεγγίσεων. Το τελευταίο line up τoυς αποτελούνταν από τους Darko Hablik Drnje (φωνή), Dušan Arsenov (κιθάρα), Nenad Vulić (μπάσο) και Darko Antonić (τύμπανα) ★★★★★★★★★★
Janara
Janara: ιταλικό indie rock
Various «God Is Goth» (2014, Wave Records)
Το «Dream Within A Dream» των Janara:
Οι Janara από την Bologna της Ιταλίας είναι ο κιθαρίστας Davide Grimaldi (από τους Diathriba, τους Thelema και τους Volta Lux), η τραγουδίστρια Francesca de Filippis, ο μπασίστας Damiano Pecile και ο κιθαρίστας Davide Borghi (από τους Diathriba) παίζουν dark wave και και ηχογράφησαν μια εκδοχή του «Dream Within A Dream» για τη συλλογή «God Is Goth» του 2014 που κυκλοφόρησε στη Βραζιλία. Η αποψή τους είναι τυπικά σκοτεινή και η φωνή της Francesca de Filippis δεν είναι ιδιαίτερα θελκτική. ★★★★★★★★★★
A7IE
A7IE: γαλλικό industrial
Α7ΙΕ «Occidere Mundi» (2015, Advoxya)
Το «Dream Within A Dream» των A7IE:
Σκληρή industrial προσέγγιση από το πέμπτο album του σχήματος A7IE, «Occidere Mundi» του 2015, με έδρα τη Γαλλία που ηχογραφούν όμως σε ουγγρική εταιρία και αντιμετωπίζουν το ποίημα του Poe με την αγχωτική μηχανιστική ένταση που προκύπτει από την απαισιοδοξία του κάτι σαν Ministry του καινούργιου αιώνα. Το στυλιζάρισμα είναι τεράστιο εδώ και η κλειστοφοβική ατμόσφαιρα αποπνικτική, όχι πολύ μακριά από το αυθεντικό αίσθημα του ποιήματος του Poe. ★★★★★★★★★★
Colder Sea
Colder Sea: γερμανική indie electronica
Colder Sea «Future Skies» (2015, Self Released)
Το «Dream Within A Dream» των Colder Sea:
Οι Sarah και Daniel Egger από το Αννόβερο της Γερμανίας αγαπούν τα synthesizers αλλά και την indie pop και στο μείγμα τους προσθέτουν άφθονο δραματικό συναισθηματισμό. Στο ντεμπούτο τους mini album «Future Skies» του 2015 συμπεριέλαβαν την δική τους εκδοχή στο «Dream Within A Dream«, μία αρκετά ενδιαφέρουσα αλλά άγουρη απόδοση. Ο Daniel Egger τραγουδάει με σχεδόν καμμία ψυχική εμπειρία τους τόσο βαρείς και απαισιόδοξους στίχους και ακούγεται τελικά κάπως στυλιζαρισμένος σε σχέση με την ειδική ποιότητα του ποιήματος. ★★★★★★★★★★
Roald van Oosten
Roald van Oosten: βελγική art pop
Roald van Oosten «A Stir Is In The Air» (2017, V2)
Το «Dream Within A Dream» του Roald van Oosten:
Ο Roald van Oosten είναι ένας βέλγος τραγουδοποιός που είχε ξεκινήσει από το θρυλικό indie rock τρίο του Amsterdam, Caesar ηχογραφώντας πέντε albums μαζί τους από το 1996 ως το 2003, στη συνέχεια κυκλοφόρησε ένα album με τους Ghost Trucker το 2006 και στη συνέχεια ακολούθησε προσωπική καριέρα που έχει αποφέρει τρία albums μέχρι τώρα. Το τελευταίο από αυτά, το «A Stir Is In The Air» του 2017 περιλαμβάνει τη συμπαθέστατη, πιασάρικη indie pop απόδοσή του στο «Dream Within A Dream«, διακριτικά και έμπειρα ενορχηστρωμένη με ψηλή καλαισθησία και στιλ. ★★★★★★★★★★
Steel Seal
Steel Seal: ιταλικό metal
Steel Seal «The Lion’s Den» (2017, Underground Symphony)
Το «Dream Within A Dream» των Steel Seal:
Άλλη μια μαζική power metal επίθεση, η εκτέλεση των Steal Seal, ακολουθεί όλα τα γνωστά κλισέ του είδους, με αυξημένα επίπεδα στρες και αδρεναλίνης, καθόλου κακό αλλά και καθόλου πρωτότυπο, μέσα από το τρίτο album τους «The Lion’s Den» του 2017. Αν εξαιρέσεις το γεγονός ότι έχεις μονίμως την αίσθηση ότι τραγουδάει ο Richie Blackmore, οι Steel Seal από τη Ρώμη της Ιταλίας, δηλαδή οι Marco Valerio Zangani (φωνή, κιθάρα), Roberto Fasciani (μπάσο), Adriano Rossi (keyboards) και Luca Iovieno (τύμπανα) προφανώς και έχουν μέλλον μπροστά τους με προοπτικές διαιώνισης του μεσογειακού, αδιαπραγμάτευτου power metal ήχου τους. ★★★★★★★★★★
Tomorrow’s Eve
Tomorrow’s Eve: γερμανικό metal
Tomorrow’s Eve «Mirror Of Creation III Project Ikaros» (2017, Dr. Music Distribution)
Το «Dream Within A Dream» των Tomorrow’s Eve:
Οι Martin Lemar (φωνή), Oliver Schwickert (πλήκτρα), Chris Doerr (μπάσο), Rainer Grund (κιθάρα) και Tom Diener (τύμπανα) από τη Γερμανία, παίζουν progressive metal έχουν κυκλοφορήσει έξι albums, το πιο πρόσφατο από τα οποία, το τρίτο μέρος της τριλογίας «Mirror Of Creation III» με τίτλο «Project Ikaros» κυκλοφόρησε το 2018 και περιέχει την απόδοσή τους στο «Dream Within A Dream«, φανφαρόνικη, λουσάτη, επική και πάρα πολύ επιδεικτική. ★★★★★★★★★★
Υποτίθεται ότι το show που τόσα χρόνια περιφέρουν οι Tiger Lillies ταιριάζει ιδανικά στην ποιητική του Edgar Allan Poe, οπότε το 2017 κυκλοφόρησαν τις δικές τους εκδοχές στο έργο του με τον γενικό τίτλο «Edgar Allan Poe’s Haunted Palace«. Όλο αυτό το γκροτέσκο πάντρεμα του goth τρόμου με τα τσιγγάνικα ακούσματα και τις θεατρικές ερμηνείες ίσως πλέον ακούγεται όμως, εξαιρετικά παρωχημένο. Το δικό τους «Dream Within A Dream» είναι απλά προβλεπτό. ★★★★★★★★★★
Το «No Fear, No Hate, No Pain (No Broken Hearts)» είναι ένα από τα πρώτα trip hop αριστουργήματα πριν καν συλληφθεί ο όρος, τρομακτικό αλλά και ένα ήπιο πριν την καταιγίδα κομψοτέχνημα μελωδικής έντασης.
Στα μέσα του 1983 λίγο πριν την κυκλοφορία του «Touch», οι Eurythmics ήταν μια τελείως διαφορετική κατάσταση από κείνη τη μπάντα που σχεδόν κανά χρόνο νωρίτερα είχε αποφασίσει να δοκιμάσει την τύχη της στην pop. Τα δύο πρόσφατα singles τους «Sweet Dreams (Are Made Of This)» και «Love Is A Stranger» είχαν ανεβεί στο top 10 της Βρετανίας και τους είχαν κάνει γνωστούς σε κάθε νοικοκυριό, κάτι που ο Dave Stewart και η Annie Lennox δεν είχαν ποτέ φανταστεί όταν ξεκινούσαν ως The Catch το 1977 και κατόπιν ως The Tourists το 1978.
Eurythmics: ο Dave Stewart ως μυστήριος κονφερασιέ και η Annie Lennox ως teddy boy
Μέσα σε όλη αυτή την πρωτόφαντη θριαμβική επιτυχία βρήκαν το χρόνο να ηχογραφήσουν το «Touch«: «Το ηχογραφήσαμε πολύ γρήγορα, στον πάνω όροφο των Church Studios στο Crouch End. Το φτιάξαμε τόσο γρήγορα μάλιστα που ακόμα δεν είχε ολοκληρωθεί το στούντιο και ο Michael Kamen κατέληξε να διευθύνει την ορχήστρα στο διάδρομο.» O δίσκος διαθέτει μια ευρεία γκάμα επιρροών, από καραϊβικές (όπως π.χ. το «Right By Your Side«) μέχρι και τις συνήθεις ηλεκτρονικές. Η Annie Lennox αποδίδει αυτή την ευρύτητα στο γεγονός ότι λειτουργεί σαν «σφουγγάρι» ή στο ότι κατάγεται από τη βορειοανατολική Σκοτία (Aberdeen) όπου «ακόμα και η θάλασσα είναι γκρίζα» οπότε πάντα αγκάλιαζε το αντίθετο, δηλαδή το χρώμα και την ποικιλομορφία. Η εκδοχή του Dave Stewart είναι διαφορετική. «Τα πρώτα χρήματα που πήρα ήταν για το «Sweet Dreams» και πάντα ονειρευόμουνα να πάω στην Καραϊβική. Έκλεισα μια πτήση, έφτασα εκεί ανήμερα Χριστουγέννων και πέρασα όλη τη νύχτα στην παραλία και σκεφτόμουνα «τι κάνω εδώ;». Πριν από το «Touch» εστιαζόμασταν στον παγωμένο, ηλεκτρονικό, ευρωπαϊκό τύπο μουσικής και η επιτυχία του «Sweet Dreams» σήμαινε ότι μπορούμε να πειραματιστούμε. Ήμασταν ελεύθεροι στο μυαλό μας και δε χρειαζόταν να επαναληφθούμε.»
Eurythmics «Touch» (1983, RCA)
Το «Touch» ηχογραφήθηκε, μιξαρίστηκε και ολοκληρώθηκε φρενιτωδώς μέσα σε τρεις εβδομάδες, έφερε την υπογραφή στην παραγωγή του Dave Stewart και στην ηχοληψία του Jon Bavin οι οποίοι έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν για να εκμεταλλευτούν την καινούργια 24κάναλη κονσόλα που είχαν πάρει. Ο Dean Garcia πολύ πριν σχηματίσει τους Curve έπαιζε μπάσο, ο Dick Cuthell, πνευστά (τρομπέτα, flugelhorn και κορνέτο) και ο Michael Kamen πριν γίνει άσος στα κινηματογραφικά soundtracks διηύθηνε την Βρετανική Φιλαρμονική. Ανάμεσα στον εξοπλισμό της μπάντας υπήρχε και μια voyetra, ένα αναλογικό, πολυφωνικό synthesizer που αναπαρήγαγε «αληθινούς ήχους» όπως τα steel drums που ακούγονται στο «Right By Your Side«, το ένα από τα τρία singles που βγήκαν από το album μαζί με τα «Here Comes The Rain Again» και «Who’s That Girl«. Οι Eurythmics άρχιζαν να πειραματίζονται με καινούργια τεχνολογία και νέους τρόπους ηχογράφησης.
Eurythmics στην εποχή της ανδρογυνικής φάσης της Annie Lennox
Όταν είχαν πρωτοσχηματιστεί ως ντουέτο μετά τη διάλυση των Tourists, είχαν γράψει ένα μανιφέστο τίτλων στον τοίχο του στούντιό τους με αυτά που προτιμούν και αυτά που δεν τους αρέσουν. Ανάμεσα στις προτιμήσεις τους ήταν η Tamla Motown, η electronica, η ψυχρότητα, η ανεξαρτησία. Στο «Touch» τις χώρεσαν όλες και στα επόμενα albums τους ακόμα περισσότερο. Αυτό που έκανε τόσο ακαταμάχητη την pop των Eurythmics είναι ότι κατάφερνε κάτω από το θελκτικό στρώμα της εύλπηπτης παραγωγής να πραγματεύεται συγκρουσιακά και αντιθετικά πράγματα, να σκανδαλίζει και να θέτει ερωτήματα για διλήμματα που ποτέ δεν έχουν λυθεί, αλλά κάθε ακροατής έχει τη δική του εμπειρία και γνώμη για αυτά. To στιλ τους έμοιαζε να διαμορφώνεται τόσο από την mainstream ευρωπαϊκή pop όσο και από την ηλεκτρονική πρωτοπορία όπως είχε φανεί από το ντεμπούτο τους κιόλας «In The Garden» που ηχογραφήθηκε κάτω από την φτερούγα του Conny Plank. Από τη μία η soulful θερμότητα από την άλλη η παγωμένη πατίνα του synth. Από τη μία η θετικότητα και ο έρωτας από την άλλη η μύχια βία και η εξουσία πάνω στον άλλο. Ο Dave Stewart δήλωσε στον Kurt Loder του Rolling Stone, τον Σεπτέμβριο του 1983: «Δεν υπάρχει avant garde μουσικός που να ξέρω και να μη μου αρέσει. Δηλαδή αγαπώ τους ABBA αλλά και τον Holger Czukay (των Can) ή αγαπώ τους Velvet Underground και το «Chirpee Chirpee Cheep Cheep«, κατάλαβες; Υπάρχει κάτι σπουδαίο στην αντιθετότητα των πραγμάτων και υπάρχει κάτι σπουδαίο και στην τελειότητα επίσης. Η Anne και γω αγαπάμε αυτό το είδος διττότητας. Είναι το θέμα σχεδόν κάθε τραγουδιού που έχουμε γράψει – η διττότητα των πάντων: ένας αλήτης είναι ξαπλωμένος στη γωνιά του δρόμου ενώ κάποιος τον προσπερνάει φορώντας ένα γούνινο παλτό. Το αίσθημα της αγάπης μπερδεμένο με τρομακτικά αισθήματα ενοχής και τύψης. Όλη η ζωή είναι αυτό το είδος της συνεχούς αναταραχής. Είναι σπουδαίο, είναι τρομερό – είναι ο τρόπος που είναι φτιαγμένη η ζωή.»
Η Annie Lennox στο εξώφυλλο του Rolling Stone τον Σεπτέμβριο του 1983
Το «No Fear, No Hate, No Pain (No Broken Hearts)» μέσα στη ροή του album τους ακούγεται σαν μία βραδυνή, εφιαλτική βόλτα, τονισμένο από την γυαλάδα του synthesizer στο υπόβαθρο αλλά και από την φαντασία της ηρωίδας που νιώθει τις αντοχές της να τελειώνουν, βυθισμένη στην άχρωμη, καθημερινή ρουτίνα της. Το τραγούδι αφήνει ανοιχτά τα ενδεχόμενά της με το όπλο στα χέρια της και για μια ακόμα φορά η αντίθεση (ζεστός ήλιος – παγωμένο ατσάλι – όπλο) πρωταγωνιστούν στο σασπένς. Ένα trip hop τραγούδι πριν το Bristol εδραιώσει τον όρο, με ένα ρεφρέν ευχή που προφανώς δεν πραγματοποιείται.
Το«No Fear, No Hate, No Pain (No Broken Hearts)» των Eurythmics:
Λοιπόν το πρωί Που ξεκινάει η μέρα μας Και έχεις το αίσθημα του κρύου κρύου ατσαλιού Κι όταν σηκώνεται ο ήλιος Μοιάζει με μία ακόμα καινούργια ταραχή Λες ότι κανένας δε σου είπε Ότι θα ένιωθες έτσι
Ούτε φόβος , ούτε μίσος, ούτε πόνος ούτε σπασμένες καρδιές
Έχεις το φονικό όπλο Το κρατάς στο χέρι σου Και έχεις το αίσθημα του κρύου κρύου ατσαλιού Κι όταν σηκώνεται ο ήλιος Μοιάζει με μία ακόμα καινούργια ταραχή Λες πυροβόλησε, πυροβόλησε, πυροβόλησέ το Πυροβόλησέ το
Η Annie Lennox τραγουδάει με αυτή τη δωρική δραματικότητα που έκανε τις ερμηνείες της να ακούγονται σαν μικρές, αγωνιώδεις πράξεις στην σουρεαλιστική όπερα της καθημερινής ζωής. Συντονισμένη άψογα με την εξωτερική εμφάνισή της, η απόδοση της Annie Lennox έθετε ένα τέρμα στο πώς εκμεταλλευόταν η pop τη γυναικεία αφέλεια. Ντυμένη με κοστούμια, αγέλαστη και ίσως απειλητική, η Annie Lennox χαρακτηρίστηκε ως «ένα αμάγαλμα μεταξύ David Bowie και Judy Garland» από το Rolling Stone το 1983 και έθεσε τον ανδρογυνισμό στην καθημερινή ατζέντα όχι μόνο του ευρωπαϊκού ακροατηρίου αλλά και του αμερικανικού σοκάροντας τα ήθη της μουσικής βιομηχανίας με τη δεύτερη εισβολή των βρετανών στα αμερικανικά charts στις αρχές των 80s. Στο βιβλίο «She Bop, The Definitive History Of Women In Rock, Pop And Soul«, της Lucy O’ Brien, φιλοξενείται η δήλωση της Annie Lennox πάνω στην εικόνα της: «Ήθελα να δω αν μπορώ να ξεφορτωθώ τη γυναίκα εντελώς και σκότωσα αποφασιστικά την Annie των Tourists. Ήξερα ότι αυτό θα προκαλέσει κάποια αντίδραση – κάποιοι ύψωσαν τα φρύδια. Υπάρχει κάτι πολύ ανατρεπτικό σε αυτό που απολάμβανα. Επέλεξα τα κοστούμια όχι επειδή ήταν αλλόκοσμα αλλά επειδή είναι ουδέτερα. Θέλαμε το δυνατότερο σύμβολο της κανονικότητας που θα μπορούσαμε να βρούμε.»
Η Marlene Dietrich με κοστούμι στην ταινία «Marocco» του 1929.
Η ίδια η Lucy O’ Brien γράφει για την επανάσταση που επέφερε η Annie Lennox στο pop mainstream με το ανδρογυνικό στιλ της: «Το Κοστούμι είναι μία δυνατή φόρμα εργασίας στη γλώσσα της κορπορατικής πραγματικότητας. Οι pop stars ιστορικά έχουν καταφερθεί εναντίον όλων αυτών που αντιπροσωπεύει αλλά στη designer δεκαετία των ’80s οι Eurythmics βρέθηκαν στην εμπροσθοφυλακή μιας σκηνής γεμάτης χειραγώγηση και ειρωνία. Είκοσι χρόνια νωρίτερα ο Bob Dylan νέρωσε το κρασί του, όταν αναζητούσε δισκογραφικό συμβόλαιο, φορώντας κοστούμι για να συναντήσει τα δισκογραφικά στελέχη. Η κίνησή του αυτή πλήρως κομφορμιστική και αφελής τον έκανε να φαίνεται σχεδόν αστείος αν αναλογιστεί κανείς την στάση διαμαρτυρίας που κράτησε αργότερα, σε σύγκριση με τους Eurythmics που υιοθέτησαν οι ίδιοι τον κώδικα του ελέγχου. Ο ρόλος της Lennox σε αυτό ήταν σημαδιακός.
H Grace Jones «φιλοτεχνημένη» από τον Jean Paul Goode.
Με το κοστούμι της, σε συνδυασμό με τα κοντοκουρεμένα πορτοκαλί μαλλιά της, προχώρησε ακόμα παραπέρα από την σκανδαλιστική θεατρικότητα της Marlene Dietrich ή την Grace Jones. Με ένα αποστασιοποιημένο συναισθηματικά post punk πακέτο, έκανε δήλωση για το προϊόν, τη βιομηχανία, και τον γυναικείο καλλιτεχνικό έλεγχο.» O Jack Stevens, A&R της Annie Lennox στα πρώτα βήματά της και ένας από τους πλέον μακρόβιους ανθρώπους της δισκογραφίας στη Βρετανία, αναγνώρισε την Annie Lennox ως μια ισάξια επαγγελματία με όλους τους ικανούς ανθρώπους της βιομηχανίας: «Οι περισσότερες γυναίκες στη δισκογραφία πασχίζουν γιατί α. Είναι μια σωβινιστική βιομηχανία και β. οι γυναίκες τείνουν να θεωρούνται δεύτερης κλάσης. Η Annie ποτέ δεν συμβιβάστηκε, ήταν αποφασισμένη να προχωρήσει νε τους όρους της δικής της διανοητικότητας παρά να είναι ένα ανόητο, αφελές κορίτσι. Ως αποτέλεσμα είχε να διαθέτει μεγαλύτερη καλλιτεχνική διορατικότητα και ήταν έτοιμη να υποφέρει για αυτό. Δουλεύοντας με την Annie κατάλαβα ότι μια αποφασισμένη γυναίκα που παίρνει σοβαρά την καριέρα της είναι η καλύτερη εκδοχή από οποιαδήποτε άλλη. Όλοι μιλούν υποτιμητικά για τις γυναίκες που άγονται και φέρονται και τελικά παίρνεις περισσότερα από τους άντρες από,τι με τις γυναίκες. Δεν υπήρχε κανένα τέτοιο ηλίθιο παιχνιδάκι – με την Annie ήταν μόνο δουλειά.»
All Gone 