Μα τι απίθανοι τύποι είναι αυτοί οι Bazooka, πόσο στιλάτοι και ταυτόχρονα ουσιαστικοί, πόσο χορταστική buddy μπάντα και πόσο cool είναι η καταγωγή τους από τον Βόλο. Εδώ και μια δεκαετία ηχογραφούν (στην Slovenly, στην Inch Allah και πρόσφατα στην Inner Ear) σε μια φάση καθαρά δική τους και φτάνουν αισίως στο τρίτο album τους και ίσως το πιο ολοκληρωμένο τους, μεστό, σφιχτό, συνωστισμένο με μία συγκεκριμένη ενέργεια που λείπει από την ελληνική indie rock σκηνή – όχι απαραίτητα επειδή η σκηνή αυτή καθ’ αυτή είναι κακή αλλά ελλιπής. Δηλαδή επιτέλους, κάποιοι που εμπνέονται από νεοκυματικά ακούσματα και τα εφαρμόζουν πιστά και εκρηκτικά χωρίς κανένα δισταγμό. Εννοώ, ότι οι Bazooka δεν πολυκαίγονται να ακουστούν μεσογειακοί -δεν έχουν το άγχος της χαρακτηριστικής εντοπιότητας- δεν τους νοιάζει να φέρουν περήφανες ελληνικές στάμπες στον ήχο τους. Και μόνο το ότι τραγουδούν τόσο λειτουργικά ελληνικά καταδεικνύει την καταγωγή τους αλλά χωρίς να τους δεσμεύει στην τοπικότητα της σκηνής τους. Αυτό το οποίο διαποτίζει ως λαχτάρα τη μουσική τους είναι η προσήλωσή τους στους αγαπημένους ήχους τους και η δημιουργική επεξεργασία τους.
Το «Zero Hits» είναι απολαυστικό και πυκνό, ακούγεται σαν «best of», σαν φανταστική συλλογή από δυνητικά singles -πόσο εντυπωσιακό είναι αυτό!- με ανεπιτήδευτο τρόπο και με τσιτωμένα γκάζια σε όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματά τους: έχουν χιούμορ (χωρίς να κάνουν ξύλινους χαβαλέδες), έχουν ιδέες (διάσπαρτες με αυθύπαρκτα, περήφανα riffs που σου κολλάνε εθιστικά στο κεφάλι), έχουν πλήθος αναφορών (το new wave και η power pop έχουν την τιμητική τους), έχουν συναίσθηση (ποτέ δεν ξεφεύγουν οι αντένες τους από την εμβέλειά τους), έχουν αισθητική (το καλό γούστο εδώ κάνει πάταγο) και έχουν άπειρα decibels στα καύσιμά τους (είναι δυνατοί, δυ-να-τοί, ΔΥΝΑΤΟΙ). Οι Ξάνθος Παπανικολάου (φωνή, κιθάρα), Γιάννης Βούλγαρης (τύμπανα, κρουστά), Βασίλης Ζελέπης (κιθάρα) και Άρης Ράμμος (μπάσο) συν τον Πάνο Παπανικολάου που παίζει percussion και synths, ακροπατούν πάνω σε μια γραμμή από Undertones, Buzzcocks, Attractions και 999 και φτάνουν μέχρι τους Art Brut σε νεοκυματική νευρικότητα παρουσιάζοντας στο δρόμο τους δεκατέσσερα uptempos που εύκολα σε τινάζουν στον αέρα διότι αυτή είναι η πρόθεσή τους. Το μείγμα τους δεν ξαποσταίνει πουθενά, τρέχει με την ενεργητικότητα του beat rocker που έχει πέσει δραματικά στη μαρμίτα του ρυθμού και βρίσκεται σε αεικίνητη δραστηριότητα χωρίς ποτέ να κάμπτεται.
Και φυσικά ακούγονται συχνότατα συγκλονιστικοί εκεί που δεν το περιμένεις: «Κάτι έχω προδώσει αλλά δε θυμάμαι, μέχρι να ξημερώσει τον εαυτό μου θα λυπάμαι» τραγουδάνε στο μικρό διαμαντάκι «Κάτι Έχω Προδώσει». Now, beat that. Τα κορίτσια και η αδρεναλίνη που προκαλούν τα ακατέργαστα συναισθήματά τους για αυτά είναι μια μόνιμη αμπάριζα στα λόγια τους όπως και η απουσία της επαφής, της λαχτάρας για το άγγιγμα που όταν δεν υπάρχει γίνονται ακόμα πιο εκρητικοί («Μόνος», «Κενό»). Αλλού εκρήγνυνται από τη συνύπαρξή τους με τους «βλάκες» («Οι Βλάκες Κάνουνε Παρέλαση», «Έχω Κουραστεί») ή από την παρέκκλιση και τη δυσθυμία («Βραδυνή Βάρδια», «Φυλακή»). Και όλη η εκφραστική δεινότητα του ντουνιά επίσης παρούσα με τρόπαιο έναν γδαρμένο λαιμό του Ξάνθου Παπανικολάου, που τραγουδάει σταθερά και αδιαπραγμάτευτα με ένταση και μία φρεσκάδα χωρίς τίποτα επιτηδευμένο, ίσα ίσα διαθέτει μια προκλητικότητα πέρα για πέρα ευπρόσδεκτη. Από τη μία η απουσία κάθε στυλιζαρίσματος και από την άλλη η εγγενής ροπή τους στο καλό γούστο είναι που κάνει τους Bazooka τόσο ακαταμάχητους -με χαρά βουτάς στο sing along μετά από πολλά χρόνια- και μάλλον μοναδικούς στο σημερινό σκηνικό του alt.rock. Μέσα δε, σε όλη αυτή την παλαβή κούρσα τους θυμούνται να παίξουν και γκρουβαριστά, υπέροχα boogie (στο προσωπικό highlight μου «Κενό» με τα εξαιρετικά πνευστά, το σαξόφωνο του Sebastian Marteau, την τρομπέτα και το τρομπόνι των Αλέξανδρου Σακελλαρίου και Κώστα Κωστόπουλου), μπητλικά βαριετέ («Μην Κοιτάς Πίσω»), καλίγραμμους, παράφορα εθιστικούς, σερφαριστούς παιάνες («Έλα»), rhythm ‘n’ blues των mods που μπορεί να έπαιζαν οι Who («Αδιάφορες Ματιές) και διονυσιακά φινάλε με φρενιασμένες διαθέσεις («Τα Σπάω Όλα»). Ό,τι και να παίζουν όμως το κάνουν συνειδητοποιημένα και οι αφετηρίες των τραγουδιών τους πάντα πατάνε γερά σε τρομερά -μα τρομερά- καλογραμμένες, απλές και απέριττες συνθέσεις.
To «Κενό» των Bazooka
To «Zero Hits» έχει τόσο καλογραμμένα τραγούδια που αποτελούν ένα πολύ ιδιότυπο case study στο σύνολό τους. Πραγματικά δεν έχω ιδέα πώς το κάνουν τόσο καλά. Αλλά ας συνεχίσουν να το κάνουν τόσο καλά και ας μην αποκτήσω ποτέ ιδέα για το πώς.
★★★★★★★★☆☆
Άκου και αυτά:
– Wire «Chairs Missing»
– Undertones «Hypnotised»
– Buzzcocks «Another Music In Different Kitchen» – Art Brut «Wham! Bang! Pow! Let’s Rock Out!» – Shame «Songs Of Praise«
Κοντά επτά χρόνια και κάτι ο Δημήτρης Πολιούδης από τη Θεσσαλονίκη έχει εμφανιστεί στην ελληνική ανεξάρτητη δισκογραφία και έχει ήδη χτίσει έναν όγκο καταλόγου από κυκλοφορίες που άλλα ονόματα ίσως χρειάζονταν μια δεκαετία τουλάχιστον να δημιουργήσουν. Ως Vagina Lips (μόνος του από το Μάιο του 2016 μετά την αποχώρηση του Κωνσταντίνου Ιωσηφίδη) έχει κυκλοφορήσει πέντε albums, ένα ως Mazoha το 2017, άλλο ένα ως Kid Galax το 2011 και διάφορα singles επιπλέον, ένα από τα οποία με τους Valley Of Love & The Archangel Cobra το 2015. Δεν είναι μόνο έξαρση παραγωγικότητας αυτό που παίζει εδώ, είναι μια μανιακή κούρσα με το χρόνο για να χωρέσει όλα όσα αγαπάει σε τίτλους που σπέρνει με χαρακτηριστική ταχύτητα τριγύρω.
Ο Δημήτρης Πολιούδης είναι ένας άξιος συνθέτης
Η αλήθεια είναι ότι ο Πολιούδης, ή Zimmy Lips έχει μια εξέχουσα ευκολία να στήνει τραγούδια που στέκονται αυθύπαρκτα και ζωηρά, έτοιμα να διεκδικήσουν την πίστη του ακροατή τους. Ωστόσο, η αλήθεια είναι επίσης, ότι ο Δημήτρης έχει μια ακατανίκητη παρόρμηση να «λατρεύει» τα ακούσματά του, να τα τυπώνει σαν tattoos πάνω του, να τα δοξάζει με κάθε ευκαιρία. Οι επιρροές του παύουν μετά από κάποιο σημείο να υπεισέρχονται ως επιρροές στο υλικό του και γίνονται υποβλητικές σκιές που βολεύονται κυριαρχικά στα τραγούδια του. Το «Generation Y» είναι γεμάτο με μοτίβα που κραυγάζουν την αγάπη του Δημήτρη για τα ακούσματά του, σε τέτοιο σημείο που υποσκιάζουν την σχέση του ακροατή με τα ίδια τα τραγούδια που γράφει.
Όμως, η πρώτη ύλη είναι πάντα αυτή που έχει σημασία. Οι συνθέσεις του, τα hooks που συλλαμβάνει ακούγονται τόσο γοητευτικά και δεξιοτεχνικά που χτίζονται σχεδόν αβίαστα σε τραγούδια αφού ο Δημήτρης έχει μια επιπλέον άνεση να γεννάει «αγκιστράκια» που σ’ αρπάζουν: τα σκαρώνει στρογγυλά, βελούδινα και σχεδόν αλάνθαστα και τραγουδάει από πάνω τους με συναίσθηση, με ευαισθησία και με φωνητική τοποθέτηση καθαρή και όμορφη, γενναία και περήφανη. Ένδοξα όλα τους, riffs που βρίσκουν διάνα στόχους στην καρδιά σου. Η ικανότητά του να δομεί δηλαδή είναι ξεκάθαρη και σωτήρια. Όλα τα τραγούδια εδώ στέκονται πάνω από τους μέσους όρους. Ο δικηγόρος του διαβόλου βρίσκει δουλειά όμως στο «Generation Y» όταν κάποιος ανοίξει τη συζήτηση περί στιλιστικής τοποθέτησης, περί των αισθητικών κατευθύνσεών του. Σχεδόν κάθε τραγούδι φέρει στην ούγια την αισθητική αναφορά του εδώ: το «This Is A Good Life» από τις φωτοσκιάσεις των Clan Of Xymox, το «Boy June» και το «Like Fire» από τα μοτορικά καμαρίνια των Diiv, το «Destroy Me» από την Αγία Τράπεζα των Cure, το «80′s Teen Movie» από τους αδικημένους από την ιστορία B-Movie, το «Lo Fi, Hatred And Dinosaurs» από τους νεόκοπους κιθαριστικούς αντάρτες Car Seat Headrest, το «Skies Falling Down On Me» από τους θείους My Bloody Valentine, το «Fall In Love Again» από τους πασχίζοντες Black Box Rebellion. Μπορεί κατά βούληση ο ακροατής να τοποθετήσει παραπλήσια ή όμορα ονόματα στις αναφορές του ως εναλλακτικές, με μικρό ρίσκο να πέσει έξω, αφού ο Δημήτρης δεν κάνει τίποτα για να καμουφλάρει τις επιρροές του ή να εξελίξει την προσωπική καλλιτεχνική ταυτότητά του παραπέρα για να σταθεί μόνη της και αυθύπαρκτη.
Το «80’s Teen Movie» των Vagina Lips:
Για κάποιο λόγο, όμως ακούγοντας το «Generation Y«, δεν με ενδιαφέρει καθόλου να ακούσω μια ακέραιη ταυτότητα από τους Vagina Lips αφού το δια ταύτα, δηλαδή τα riffs και η απόδοσή τους με γοητεύουν τόσο ώστε να τα ενσωματώσω στο δικό μου κόσμο δηλαδή στη δική μου ταυτότητα, να γίνουν μέρη του δικού μου εκφραστικού κανονιού. Με κάποιο τρόπο καταφέρνει ο Πολιούδης να με κάνει κοινωνό στους φόρους τιμής του και να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα με αυτό. Παρθενογέννεση δεν υπάρχει, χωρίς αμφιβολία, γιατί λοιπόν να μην απολαύσει κανείς αποενοχοποιημένα τις πολύ γερές και όμορφες (συχνά τόσο μα τόσο βαθιά ρομαντικές) ψυχικές σπονδές του Δημήτρη στα πρότυπα του παρελθόντος και του παρόντος; Ανάμεσα στο σφιχτό, καλοδεμένο σύνολο των τραγουδιών του «Generation Y» βρίσκω εύκολα το προσωπικό highlight μου, στο εξαιρετικά νεορομαντικό στο πυρήνα του «80′s Teen Movie» και είμαι πολύ ευχαριστημένος με αυτό, αφού τη δουλειά του την κάνει άψογα: με συγκινεί, με ταξιδεύει, με χτυπάει κατευθείαν στην καρδιά και μου δημιουργεί μια εικόνα για ένα αισθητικό αύριο στα μέτρα μου. Κάπως σαν την ακατέργαστη τρυφερότητα του εξώφυλλου.
★★★★★★★1/2☆☆
Άκου και αυτά:
– Clan Of Xymox «Clan Of Xymox» – Car Seat Headrest «Teens Of Denial»
– Cure «The Top»
– My Bloody Valentine «Isn’t Anything»
– Diiv «Is The Is Are«
Όσο συμπαθητικά και αν βρίσκω εγώ τα τραγούδια των Post Lovers, δηλαδή της Ελένης Καραγεώργου από την Αθήνα (δεν είχα ακούσει το σχήμα των Household στους οποίους συμμετείχε το 2014 – 2015), όσο καλοβαλμένες και προσεκτικές και αν είναι οι ιδέες της, όσο κοντά στους Byrds από τα 60s και τους Bluetones από τα 90s και αν ακούγονται, αισθάνομαι ότι δεν θα βρουν εύκολα ένα κοινό που θα τις υποστηρίξει – πέρα από, απρόθυμα να τις εγκρίνει. Το ομότιτλο album των Post Lovers κυλάει απλοϊκά περισσότερο, παρά απλά. Είναι μάλλον στεγνό και υποφέρει από την απουσία ενός συνολικού οράματος που θα μπορούσε να το πάει ένα βήμα τουλάχιστον πιο πέρα.
Αυτό που συμβαίνει πολύ έντονα σε αυτό το σύνολο τραγουδιών είναι ότι δε βρίσκεις τίποτα κακό να πεις για αυτά και επίσης δεν βρίσκεις τίποτα καλό να πεις για αυτά. Πιο συγκεκριμένα, το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι δε βρίσκεις ζωηρό λόγο να πεις οτιδήποτε για αυτά. Κυλούν στ’ αυτιά σου με μια μονότονη γραμμικότητα, σαν θαμποί στρογγυλοί βώλοι με προκαθορισμένη πορεία χωρίς να υπόσχονται καμία μαγεία και χωρίς να φέρουν καμία λαβή πάνω τους για να πιαστείς και να τρέξεις μαζί τους. Εδώ λακωνικότητα και λιτότητα κυριαρχούν σαν δυνάστες πάνω στο περιεχόμενο, σαν αυταρχικό καθεστώς που επιβάλλει την απομάγευση, που προκρίνει την πλήξη, παρά τον ενθουσιασμό. Σου δίνει την αίσθηση ότι αυτός ο δίσκος φτιάχτηκε με έναν τρόπο, μην τυχόν κι αρέσει, λες και το στοίχημα είναι να μην βρεις κάτι γοητευτικό.
Το «Kick Off» των Post Lovers:
Οι δύο στιγμές που η ενορχήστρωση ζωηρεύει κάπως, πέρα από το πάντα ζυγισμένο κιθαριστικό flow, είναι όταν παρεμβάλλεται ένα αναγκαία προβεβλημένο όργανο που φωτίζει τις μπασογραμμές («Kick Off«, «Being«) ξεχωρίζοντάς τες ως τις πιο ενδιαφέρουσες, όχι απαραίτητα επειδή είναι οι καλύτερες συνθέσεις αλλά επειδή απλά προβιβάζονται από τη συνολική εικόνα τους. Όλα τα τραγούδια είναι καλογραμμένα αλλά κάπως παρατημένα: το «Tiger» παραμένει γειωμένο ενώ θα μπορούσε να πετάει και να πυροδοτήσει hooks για να κρατήσουν τον ακροατή του, το «On Sundays» αντί να τονίσει τις αναφορές του στους Breeders εξαντλεί την ανάσα του στα ακκόρντα του παιγμένα με κατεψυγμένη ζωντάνια που κάνουν το στίχο «hearts beat clockwise» να ακούγεται στενάχωρα βιωματικός. Το «Missing Dots» θα μπορούσε να είναι μια σπουδή στον καλιφορνέζικο bakersfield ήχο όπως τον είχε αντιμετωπίσει ο Owen Bradley στο «Shadowland» της k.d. lang αλλά τελικά προκύπτει κάτι σαν διεκπεραιωτικός Roy Orbison. Παντού αισθάνεσαι ότι ο δίσκος παραδόθηκε πριν ολοκληρωθεί η παραγωγή του (από τον Coti K.).
Η Ελένη Καραγεώργου ερμηνεύει τα σημαίνοντα λόγια της με αντίστοιχα επίπεδο αλλά ποτέ άσχημο τρόπο. Υπάρχουν στιγμές που εύχεσαι η φωνητική απόδοσή της, αυτός ο κάπως συντηρητικός λυρισμός της, να λοξοδρομήσει και να εκτροχιαστεί για να ζωντανέψει τις σκέψεις και τις ιδέες της, να λυγίσει κάπως από αυτή την αδιατάρακτη τροχιά της. Κυρίως νομίζω ότι χρειάζεται να ανιχνεύσει τη χάρη μέσα της και να την αγκαλιάσει, επιτρέποντας στον εαυτό της την τιμή και την πολυτέλεια να ακουστεί όμορφη και γοητευτική. Και πραγματικά είναι κρίμα αφού όσα λέει έχουν συναισθηματικές αφετηρίες, είναι σκέψεις και παρατηρήσεις γύρω από ένα προσωπικό βλέμμα που έχει ενδιαφέρον αφού παρατηρεί τις σχέσεις από μια όχι και τόσο βολική και άνετη θέση. Ωστόσο οι ίδιοι οι στίχοι της προβοκάρονται από την ισοπεδωμένη, γκρίζα απόδοσή τους και την απουσία ενός vibe τριγύρω τους, ενός παλμού που θα τις μετατρέψει από «δοκιμαστικό στο στούντιο» σε «ολοκληρωμένο, επαγγελματικό άκουσμα«. Μοιάζει να κυριαρχεί μια συστολή που στο μυαλό της μάλλον ταυτίζεται με την ορθότητα.
Η Ελένη στο γλυκό «To Do List«, ένα τραγούδι που μου θύμισε κάπως τους Broadcast των mid 90s, λέει μεταξύ άλλων «…Go stretch your brain / It’s hard to go against the grain…». Υπάρχει μια ασφάλεια σε αυτήν την παραίνεση, πόσο μάλλον όταν έρχεται από έναν άνθρωπο που φαίνεται να ελέγχει πλήρως τα νοητικά προϊόντα του. Τι θα γινόταν όμως άραγε αν αντί για brain βάλεις colours; Τι θα γινόταν αν η ηρωίδα του «Fed Up«, αυτή που επιμένει να επαναλαμβάνει ξανά και ξανά τα ίδια λάθη, αγνοώντας όλα τα σημάδια, πέφτοντας στα ίδια αδιέξοδα και καταλήγοντας σε ψυχωτικά νοητικά μονοπάτια, είχε επιλέξει να παραμείνει σαν περιπετειώδες παιδί σε αυτή την ξένη χώρα και να προσπαθήσει να την οικειοποιηθεί;
Έχω πειστεί πλέον ότι ο λόγος που η μουσική του Prins Obi ακούγεται πάντα σημαίνουσα είναι επειδή… εμ… ο ίδιος ακούει μουσική, πέρα από το να παίζει. Νομίζω η πάντα καλή παρουσία των δίσκων του έχει να κάνει πολύ πιο σημαντικά με το τι ακούει και πώς διαμορφώνεται παρά με το τι παίζει με τους Dream Warriors (δηλαδή τον Σέργιο Βούδρη από τους Voyage Limpid Sound, τον Παντελή Καρασεβδά από A Victim Of Society, τον Χρήστο Μπεκίρη από Chickn, Devamp Javu και Callas και τον Κώστα Στεργίου από Voyage Limpid Sound και Montero Band).
Για παράδειγμα, αν ακούσει κανείς με καθαρά αυτιά το «Concentration» (το μόνο τραγούδι που συνυπογράφει συνθετικά ο Σέργιος Βούδρης μαζί με τον Obi) που ξεκινάει το νέο album τους, μετά το «Age Of Tourlou» του 2017, μπορεί να διακρίνει, το τέμπο της Motown, το glam boogie των Sparks στο ξεκίνημά τους, το art rock του Bryan Ferry, το pub rock που γινόταν new wave στα μέσα των 70s με τους Be Bop Deluxe και τους Rumour του Graham Parker… Το πολιτιστικό σύμπαν του Γιώργου Δημάκη (ως δημιουργού και συμπαραγωγού μαζί με τον Σέργιο Βούδρη) είναι σαν ένα στρόβιλος που περιέχει όλη την εκλεκτικότητα του ντουνιά αυτού και λίγη ακόμα, με αναφορές που ακούγονται τόσο βαθιά αγαπητές διότι έχουν «φορεθεί» με την τρομερή αγάπη της ακρόασης ενός fan. Ο Γιώργος Δημάκης δηλαδή και στην μετα-Baby Guru εποχή, παραμένει ένας πολύ γερός δημιουργός γιατί είναι ένας πολύ γερός ακροατής, ποιότητα σπάνια σήμερα.
Γερός δημιουργός σημαίνει και ικανός rocker, χρόνια τώρα, το «τραγούδι» κάνει τη διαφορά. Στην περίπτωση του ομότιτλου album των Prins Obi & The Dream Warriors όμως σημαίνει και κάτι παραπάνω: μία διαολεμένη διάθεση για χορό και χαρά λες και τους την είχαν στερήσει για κάποιο λόγο. Στην πορεία προς την δημιουργική διασκέδαση του Γιώργου, ο δρόμος είναι στρωμένος με λαχουράτα uptempos, με paisley underground με hippie ενθουσιασμούς και μυρωδιές και επιπλέον με μια γλώσσα που σχεδόν εξασκείται μόνο από τον ίδιο στη σημερινή ντόπια σκηνή. Δηλαδή ποιος άλλος θα τολμούσε να ξεστομίσει άμεσα, στη γλώσσα του, λόγια όπως «στερνό φυλακτό«, «χρυσοκέντητα πουλιά«, «χρυσοκέντητη κοιλάδα«, «αλαβάστρινα φτερά» (από την δίγλωσση «Δίνη» και τα «Αδαμάντινα Φτερά«) λες και είμαστε στο ελληνικό νέο κύμα των μέσων των 60s; Το εντυπωσιακό πραγματικά είναι ότι όταν ο Δημάκης τραγουδάει στα ελληνικά στη «Δίνη» αλλάζει στιλιστική τοποθέτηση εντελώς και ακούγεται με μια γλυκύτερη χροιά που θυμίζει ασπρόμαυρο yé-yé με φαβορίτες σε πλάνο της Φίνος Φιλμ, γίνεται αθωότερος και καθαρότερος σαν μονόκερως. Όταν επιστρέφει στον αγγλικό στίχο σαν να μεταμορφώνεται σε έναν δραματικότερο τραγουδιστή γεμάτο φωτοσκιάσεις που ωριμάζει μέσα στα χρόνια προσθέτοντας θεατρικότητα στην ερμηνεία του και τόνους πιο τελετουργικούς. Στον επόμενο ή στον παρεπόμενο, έστω, δίσκο του Prins Obi, ίσως χωρέσει και ένα tour de force σαν το «A Song For Europe» με αντίστοιχη τελεολογική ερμηνεία, όπως εκείνη του Ferry.
Και πράγματι ο δίσκος αυτός πέρα από τους συνειρμούς που δημιουργεί με τη γλώσσα του, δεν ανασαίνει στο ελληνικό νέο κύμα των 60s αλλά πιο κοντά στην χρονική γκάμα του 1965 – 1975 των αμερικανοαγγλικών μητροπόλεων, όταν το rock ‘n’ roll γιόρταζε τον διονυσιασμό και την μετεφηβική χαρά του, χορεύοντας σε εξοχές και ταράτσες σαν να μην υπάρχει αύριο που μοιάζει με χτες, λες και οι hippies πράγματι άλλαξαν τον κόσμο με τα λαχουρένια γιλέκα τους: «τρύγησε τα αμπέλια, σκαρφάλωσε το φράχτη, χρυσοκέντητη κοιλάδα δείξε μου στο χάρτη» τραγουδάει στ’ «Αδαμάντινα Φτερά» και αν αυτό δε λέγεται παστοραλισμός και βουκολικότητα, τότε μόνο οι Incredible String Band και οι Traffic ξέρουν τι λέγεται…
Στη δεκαετία 1965 – 1975, σφιχτή, μεγαλοπρεπή και γεμάτη αριστουργήματα ανατρέχει επίσης και ο αφηγηματικός μπητλικός Γιώργος Δημάκης («Sally Jupinero«), ο bluesman Γιώργος Δημάκης με το βιβλίο οδηγιών που χρησιμοποίησαν και οι Savoy Brown («Guilty Pleasure Theme«), o τραγουδοποιός από το Laurel Canyon Γιώργος Δημάκης που κάνει τον Randy Newman να έρχεται λίγο πιο κοντά στο κοινό του Father John Misty («Wide Open«), o proto punk Γιώργος Δημάκης που χαιρετίζει τους ? & The Mysterians επίσης σε ένα γαμάτο ξέφρενο party στο Michigan («Flower Child (Reprise)«), ο kraut rocker Γιώργος Δημάκης που αγαπάει τους Neu! και το Düsseldorf (στο δίγλωσσο «Negative People / Άμοιρε Άνθρωπε«), o mod Γιώργος Δημάκης με τους Who σε κονκάρδα που σπιντάρει τόσο με τα rhythm’n’ blues και το καταπληκτικό όργανο που φτάνει μέχρι τους Strokes στην κούρσα («Astral Lady Blues«), o αναβιωτικός power popster Γιώργος Δημάκης που κάνει τους Cheap Trick να φαίνονται σαν έφηβοι («Fingers«)…
To «Prins Obi & The Dream Warriors» έρχεται σε ένα εξώφυλλο μαύρο (της Ιφιγένειας Βασιλείου) με μοναδικό γραφιστικό σχήμα (του Κώστα Στεργίου) μόνο το λογότυπο της μπάντας με την ανισόπαχη 70s γραμματοσειρά, που αισθητικά παραπέμπει επίσης στην εποχή που το logo των σχημάτων έμοιαζαν με σφραγίδες εγγύησης και κύρους. Το κατακτημένο κύρος (βουτηγμένο στην πραγματική αρέσκεια των ακουσμάτων του δημιουργού) και ο πλούτος ενός δίσκου, η πολυπρισματική ταυτότητά του είναι αυτό που κάνει τη διαφορά. Για μια ακόμα φορά.
Το «Dream Within A Dream» είναι το «διπλό όνειρο» ή το «ψεύτικο ξύπνημα» στην ψυχολογική ερμηνεία του ύπνου. Το ζήτημα παραμένει αν αυτό είναι πιο πρoτιμητέο από το ξύπνιο. Ένα τραγούδι μπορεί να σε πείσει για αυτό.
Propaganda: Claudia Brücken, Ralf Dörper, Suzanne Freytag, Michael Mertens
«Σκεφτόμαστε τις βολικές ιδέες των άλλων και δεν νιώθουμε ότι το καλύτερο μέρος των εαυτών μας σταδιακά πεθαίνει. Ζούμε μια νεκρή ζωή. Πνίγουμε τους εαυτούς μας»: αυτό το τσιτάτο αναγραφόταν στο εξώφυλλο του album «A Secret Wish«, μία δήλωση που είχαν χρησιμοποιήσει οι εξτρεμιστές Baader Meinhof και είχε γράψει ο γάλλος λογοτέχνης, δημοσιογράφος και πολιτικός Maurices Barrès το 1891. Το τσιτάτο, εμπρηστικό και αμφισβητούμενο, δεν αναγράφηκε στη γερμανική έκδοση του δίσκου αφού η δισκογραφική τους στη Γερμανία, Ariola αρνήθηκε να το κάνει… Οι Propaganda έγιναν το αντικείμενο της αμφισβήτησης, ένα σχήμα που είχε μέσα στην πράξη της δημιουργίας του την αίσθηση της αμφισβήτησης…
Οι Propaganda στα μέσα των 80s κατάφεραν να μείνουν στην pop ιστορία με ένα album -γεφύρι της Άρτας στη δημιουργία του- που κυκλοφόρησε υπό την εκλεκτική ομπρέλα εταιρία της ZTT (Zang Tumb Tumb) του Trevor Horn. Το αριστούργημα που άφησαν πίσω τους «A Secret Wish» δεν είχε συνέχεια. Mια νέα εκδοχή των Propaganda με εντελώς διαφορετικά μέλη θα επανεμφανίζονταν το 1990 για ένα ακόμη album αλλά πλέον, η μαγεία και το όραμα δεν ήταν εκεί. Οι Propaganda ήταν ένα κουαρτέτο από το Düsseldorf της Γερμανίας που σχηματίστηκαν ως ένα post punk avant garde μόρφωμα και πήραν τον τίτλο «ABBA από την κόλαση» όπως τους χαρακτήρισε στην κριτική της η Alix Sharkey στο Time Out του Λονδίνου, ή η «pop εκδοχή των Einstürzende Neubauten» όπως ήθελε ο Paul Morley. To ΝΜΕ στην κριτική για το album έγραψε ότι οι Propaganda «είναι το παιδί του Giorgio Moroder και του Fritz Lang» και το Melody Maker έγραψε ότι «είναι οι Propaganda το τελειο post punk pop σχήμα; Εύκολα, ναι.»
Suzanne Freytag και Claudia Brücken
Ο Ralf Dörper από τους Die Krupps σχημάτισε το group στο post punk κλίμα της εποχής, μαζί με τον Andrew Thein και την Suzanne Freytag. Αργότερα προστέθηκαν η Claudia Brücken και ο μουσικός Michael Mertens και η κατεύθυνσή τους αρχικά, το 1983 ήταν πειραματική. Διασκεύασαν το «Discipline» των Throbbing Gristle ενθουσιάζοντας τον John Peel στο BBC και έγραψαν το «Dr. Mabuse» ως φόρο τιμής στον κεντρικό χαρακτήρα της ταινίας του Fritz Lang, «The Testament Of Dr. Mabuse» του 1923. H Claudia και η Suzanne ήταν αμφότερες μέλη του κοριτσίστικου σχήματος Topolinos στο Düsseldorf -«καπως σαν πρώιμες Bangles με synthesizers» είπε η Claudia αργότερα- το 1982, σε μια εποχή που το κλίμα στη γερμανική πόλη έβραζε από το post punk. Τον Ιανουάριο του 2013 η Claudia μίλησε στο Electronic Beats: «Σύχναζα τα βράδυα στο διάσημο bar Ratinger Hof που ήταν το επίκεντρο του NDW (Neue Deutsche Welle – Νέο Γερμανικό Κύμα) στη Γερμανία αλλά και το κατάλληλο μέρος για ζωγράφους, φωτογράφους και καλλιτέχνες από την Καλών Τεχνών του Düsseldorf. Κάθε πόλη που έχει ένα μέρος όπου συχνάζουν μουσικοί και καλλιτέχνες μπορεί να θεωρείται ευλογημένη. Στο Ratinger Hof ακούγαμε ηλεκτρονική μουσική όλη τη νύχτα. Θυμάμαι επίσης που βλέπαμε συναυλίες εκεί των D.A.F., των Der Plan, των Fehlfarben – και τα τρία σχήματα από το Düsseldorf. Ήταν κοινό το ότι όλοι ήθελαν να δημιουργήσουν μουσική ή τέχνη τότε. Είναι περίεργο. Δεν έχω ξανανιώσει τέτοια μαγική κατάσταση από τότε. Κι επειδή όλοι ήθελαν να γίνουν διάσημοι, όλοι δημιουργούσαν μια μπάντα – όπως εμείς.»
Ο δαιμόνιος Paul Morley, εκκεντρικός δημοσιογράφος του NME τότε, υπέγραψε το σχήμα στην εταιρία που τότε είχε συμβόλαιο μόλις με άλλα δύο σχήματα, τους Frankie Goes To Hollywood και τους Art Of Noise. Ο Trevor Horn φρέσκος από το θρίαμβο της παραγωγής του «Lexicon Of Love» των ABC, έκανε παραγωγή στο «Dr. Mabuse» και πέτυχε για μια ακόμα φορά να μετουσιώσει τη μεγαλοπρέπεια στον ήχο του, δημιουργώντας ένα από τα πιο ουσιαστικά τραγούδια των 80s. Οι υποχρεώσεις του όμως με το ντεμπούτο των Frankie Goes To Hollywood δεν του επίτρεψαν να συνεχίσει με την παραγωγή όλου του album κι έτσι στα όρια της διάλυσης, επιλέχθηκε η λύση του Stephen Lipson αφού και ο David Sylvian δεν μπορούσε να αναλάβει όλη την παραγωγή του album, όπως του πρότεινε ο Morley, παρότι τελικά έγραψε τη μελωδική γραμμή του «P: Machinery«. To όραμα και η σύλληψη της ιδέας των Propaganda που χτίστηκε με υπομονή και περφεξιονισμό, κόντρα στις πιο pop προθέσεις του Trevor Horn ήταν αποκλειστικά του Paul Morley κάτι που προκάλεσε τελικά και τη διάλυσή τους αφού ο Michael Mertens δεν συμφωνούσε με την ιδέα ότι οι Propaganda ήταν ένα όχημα εκπλήρωσης μιας μεγαλοπρεπούς pop φαντασίωσης του δημοσιογράφου κι επιπλέον δεν μπορούσε να αποδεχτεί το φρικτό συμβόλαιο με την εταιρία που στην ουσία απέκλειε τα μέλη της μπάντας από οποιαδήποτε προοπτική κέρδους.
Paul Morley
Ο Paul Morley μίλησε στον Andrew Harrison του περιοδικού Word το 2011 με αφορμή ένα καινούργιο κείμενο που έπρεπε να προστεθεί στο booklet της επανακυκλοφορίας του album: «O Stephen Lipson δε με άφηνε να μπαίνω στο στούντιο. Μιλούσα πολύ, για πράγματα που τον τρόμαζαν αλλά από την άλλη, δεν άφηνε και κανέναν από το συγκρότημα να μπαίνει στο στούντιο ούτε όταν δούλευε με τους Frankie. Δούλευε μόνος του. Τύπου τρελός επιστήμονας. Μανιακός με τη λεπτομέρεια ήθελε να τελειοποιήσει τον ήχο των πιατινιών, ήταν σε φρενίτιδα με τον ηλεκτρονικό προγραμματισμό, συγκέντρωνε τα εφέ και έκανε υπομονετική δεξιοτεχνική δουλειά. Υπήρχε όμως ένα βασικό πλαίσιο στο album, αποτελούμενο από το όραμα, τα καινούργια τραγούδια και το εξώφυλλο και αυτό ήταν που είχε ενδιαφέρον για μένα που ήμουν μεροληπτικός στο ότι το υλικό είχε μια αποστολή να επιτελέσει, μία αφοσίωση στην ομορφιά, το μυστήριο, τον σουρεαλισμό, την ευφυία, το ασυνήθιστο. Παρότι ο Stephen ήταν αρνητικός και καχύποπτος για τις ιδέες μου για την pop, για κάθε θεωρία μου, για κάθε πεποίθησή μου ότι η pop είναι κάτι διαφορετικό από το να περνάμε την ώρα μας και να ξεσκονίζουμε με ελαφρότητα τις αναμνήσεις μας, το πλαίσιο ήταν τόσο δυνατό όσον αφορά στο υλικό, τους στίχους, την περιπέτεια, το electro στιλ, που ό,τι και να έκανε σε επίπεδο περίτεχνης επεξεργασίας του ήχου, δεν μπορούσε να το υποβιβάσει, αντίθετα το αναδείκνυε, του έδινε μια τεράστια αίσθηση post prog σημασίας στη λεπτομέρεια της μουσικής, η οποία δεν συμβαίνει συχνά να αντιμετωπίζεται με τέτοια προσοχή και φροντίδα, προσφέροντας ένα επίπεδο στουντιακής δύναμης, σχεδόν σαν του Quincy Jones, σε ιδέες και προθέσεις που ήταν ελκυστικά αιθέριες και διανοητικά περιπετειώδεις. Όποια αίγλη απολαμβάνει ο δίσκος ως χαμένο αριστούργημα, προκύπτει από αυτό. O Stephen ήταν βουτηγμένος σ’ αυτό και του είχε επιτραπεί να ξοδέψει μία μικρή περιουσία σε ένα υπέροχο, αντιεμπορικό σύνολο αλλόκοτων τραγουδιών στα οποία κανονικά δεν θα δίνονταν τόσα χρήματα και τόσο μεγάλη αίσθηση μεγαλοπρέπειας. Κατά κάποιο τρόπο, όλη η προσοχή που έδειξε ο Stephen για να διασφαλίσει ότι ο κάθε ήχος θα λειτουργούσε με κάθε τρόπο και όλη αυτή η νευρωτική ανάγκη του για την τάξη, αντισταθμίστηκε με την δουλειά των υπόλοιπων από μας όσον αφορά στην επιλογή του υλικού, την σύλληψη των μελωδιών, τη γραφή των στίχων, τη λήψη φωτογραφιών, την σύλληψη των ρυθμών. Υπήρχε και άλλη μία εκδοχή των Propaganda στο στούντιο – η δική μου. Συχνά δημιουργούσα τις δικές μου κριτικές αντιδράσεις στην πολυτέλεια και την λάμψη που είχαν οι παραγωγές του Stephen, εκφράζοντας δικές μου πιθανές εναλλακτικές, οπότε όταν ο Stephen χρησιμοποίησε τον Steve Howe των Yes σε ένα κομμάτι (προς μεγάλη μου φρίκη), εγώ αντίστοιχα έφερα τον John McGeoch των Magazine και των Banshees να παίξει στη δική μου μίξη του «P: Machinery«. Μου άρεσε ο ήχος του Steve για τους Propaganda αλλά δεν ήθελα να σβήσω τον άλλον ήχο που ήθελα για τους Propaganda, αυτόν που μπορούσες να παίξεις μαζί με τους Cocteau Twins και τους Echo & The Bunnymen για αυτό κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά και μια δική μου εκδοχή για το album με τίτλο «Wishful Thinking«.
Το απόκομμα από τη δημοσίευση του ποιήματος «Dream Within A Dream» στο Flag Of Our Union στις 31 Μαρτίου 1849
Μέσα στο artwork του δίσκου, κάθε τραγούδι συνοδευόταν και από μια φράση, συνήθως αντλημένη από κάποια δήλωση ή απόφθεγμα γνωστών λογοτεχνών, διανοούμενων ή φιλόσοφων. Η φράση που συνοδεύει το «Dream Within A Dream» είναι παρμένη από την εισαγωγή του διηγήματος «Call Of Cthulu» του H.P. Lovecraft από το 1926 για το περιοδικό Weird Tales και πρωτοδημοσιεύτηκε το 1928: «Το πιο παρήγορο πράγμα στον κόσμο, νομίζω, είναι η ανικανότητα του ανθρώπινου νου να συσχετίσει όλα τα περιεχόμενά του…» Καθόλου άσχετη η επιλογή του κειμένου του Lovecraft, αφού και οι προθέσεις του Edgar Allan Poe όταν έγραψε αυτές τις δύο ιαμβικές στροφές στο ποίημά του «Dream Within A Dream«, ήταν πεσσιμιστικές και αναφερόταν στην ψευδαίσθηση της πραγματικότητας και στην ματαιότητα του χρόνου. Για τον Poe, οι ονειροπόλοι είναι οραματιστές κι επιπλέον ξεκαθαρίζει με την διάθεσή του ότι είναι ψευδαίσθηση η μανία του ελέγχου που έχουν οι άνθρωποι, αφού ουσιαστικά δεν ελέγχουν τίποτα και δεν μπορούν καν να είναι σίγουροι ότι όσα ζουν είναι ρεαλιστικά ή ψευδαισθητικά. Ο Poe μέχρι το θάνατό του, δεν κατάφερε να ξεπεράσει το θάνατο της αγαπημένης συζύγου του και εξαδέλφης Virginia που πέθανε εννιά χρόνια μετά το γάμο τους από φυματίωση, σε ηλικία είκοσι ενός ετών… Όταν την παντρεύτηκε το 1836 η Virginia Clemm ήταν μόλις δεκατριών ετών Το ποίημα του Poe πρωτοδημοσιεύτηκε στις 31 Μαρτίου 1849 στο περιοδικό The Flag Of Our Union της Βοστώνης, της πόλης που είχε γεννηθεί το 1809. Επτά μόλις μήνες μετά τη δημοσίευσή του ο Poe πέθανε στις 7 Οκτώβρη 1949 από άγνωστη αιτία παρότι έχει κατά καιρούς υποστηριχθεί, το εγκεφαλικό, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, η καρδιοπάθεια, η φυματίωση, η αυτοκτονία, η λύσσα κ.λπ.
Edgar Allan Poe (January 19, 1809 – October 7, 1849)
Παρότι έχουν γίνει εκατοντάδες φορές προσπάθειες να μελοποιηθεί το «Dream Within A Dream» στην ευρύτερη pop και rock κουλτούρα, η απόδοση των Propaganda παραμένει κορυφαία αφού το ονειρικό ηχητικό οικοδόμημα πίσω από την αφήγηση της Suzanne Freytag ακούγεται ιδανικό όχι μόνο για την συνοδεία ενός ποιήματος που παίζει με την έννοια του χρόνου και της πραγματικότητας αλλά και για τη μελαγχολία που αναδίδει αυτή η ιδέα. Η Suzanne έχει έναν εκστατικό τόνο στην απαγγελία της και η χροια της δένει άψογα με την εκφραστικότητα που χρωματίζει τα λόγια, χωρίς αγωνία αλλά με έναν τόνο αναπόλησης. Ο Paul Morley μιλώντας στον Andrew Harrison του περιοδικού Word το 2011 δήλωσε για το «Dream Within A Dream«: «Η μελοποίηση του ποιήματος του Edgar Allan Poe έγινε ένας καταπληκτικός τρόπος να δοθεί έμφαση σε διάφορα στοιχεία, μουσικά και εννοιολογικά: αυτού του είδους η ενδιαφέρουσα ψευδαισθητική ατμόσφαιρα βρισκόταν στα όρια του gothic, στα όρια του electro, στα όρια του post punk και στα όρια του prog.» Τον Ιανουάριο του 2013 η Claudia μίλησε στο Electronic Beats με αφορμή την κυκλοφορία του album της με διασκευές, «The Lost Are Found» και αναφέρθηκε στην ηχογράφηση του «Dream Within A Dream«: «Η Suzanne Freytag έχει μια σπουδαία φωνή για πρόζα κι έτσι απήγγειλε το ποίημα. Πέρα από αυτό όμως, ήταν ιδέα του Paul Morley. Όπως λέει και η επωδός που πάντα έλεγε ο Stephen Lipson και ο Trevor Horn, «Όλα Είναι Δυνατόν Να Γίνουν». Αν αρχίσεις να πιστεύεις μια τέτοια φράση, δεν διστάζεις να χρησιμοποιήσεις ένα ολόκληρο ποίημα του Poe για να το κάνεις κάτι ολοκληρωτικά δικό σου. Είναι πάλι θέμα στάσης. Ακόμα και σήμερα δε διστάζω απέναντι σε τίποτα. Το ζήτημα δεν είναι ποτέ το άν θα κάνω κάτι αλλά περισσότερο πώς να το κάνω για να πετύχει.»
Propaganda «A Secret Wish» (Ιούνιος 1985, ZTT)
Το «Dream Within A Dream» των Propaganda:
Οι στίχοι του ποιήματος σε μετάφραση Στέφανου Μπεκατώρου:
Δέξου ετούτο το φιλί στο μέτωπό σου!
Και τώρα που χωρίζουμε,
Άφησε να σου πω-
Ότι οι μέρες μου εκύλησαν μέσα στ’ όνειρο
Είναι αλήθεια, όπως το ‘λεγες
Αν, όμως, η ελπίδα πέταξε
Μες σε μια νύχτα ή μια μέρα,
Μες σ’ ένα όραμα ή μες στο τίποτα,
Είναι γι’ αυτό λιγότερο χαμένη;
Όλα όσα βλέπουμε ή ό,τι φαινόμαστε
Όνειρο είναι μέσα σε όνειρο…
Στέκομαι ανάμεσα στο βογγητό
Μιας θαλασσοδαρμένης ακτής,
Και μες στα χέρια μου κρατώ
Κόκκους χρυσούς της άμμου-
Πόσοι λίγοι! Κι όμως πώς γλιστράνε
Από τα δάχτυλά μου και βαθιά πάνε,
Καθώς θρηνώ – καθώς θρηνώ!
Θεέ μου! Mήπως θα μπορούσα
Μέσα στο χέρι πιο σφιχτά να τους κρατούσα;
Θεέ μου! Πώς θα κατορθώσω
Μόνο ένα απ’ το ανίλεο κύμα να γλιτώσω;
Όλα όσα βλέπουμε ή ό,τι φαινόμαστε
Όνειρο είναι μονάχα μέσα σε όνειρο;
Οι μουσικές επενδύσεις του «Dream Within A Dream» στην pop κουλτούρα είναι πάρα πολλές. Συνήθως επιλέγεται από σχήματα ηλεκτρονικής μουσικής, ambient ή IDM για ευνόητους λόγους -η ατμόσφαιρα, η ονειρική αίσθηση, τα ασαφή όρια ανάμεσα στο ρεαλιστικό και στο φαντασιακό – όπως οι Dreadzone, o Ed Ball, ο Fredrik Klingwall κ.λπ. αλλά και folk rockers όπως οι Wyld Olde Souls οι dark wavers Circuncelion. Ανάλογα ευνόητοι είναι και οι λόγοι για τους οποίους επιλέγεται και από σχήματα dark wave, gothic και metal για να δοθεί η αίσθηση του υπερβατικού και του εξωπραγματικού. Οι αποδόσεις του «Dream Within A Dream» που ακολουθούν δεν είναι όλες όσες υπάρχουν, είναι όμως ενδεικτικές, ανά μουσικό είδος και ξεχωριστές κάποιες από αυτές για άλλους λόγους. Υπάρχουν μάλιστα και τίτλοι «Dream Within A Dream» για pop, rock, gothic, progressive, grindcore ακόμα και stoner rock τραγούδια (Spirit, Beloved, Engelsstaub, Oren Lavie, Anubis Gate, Vazhes & Northaunt, From Depths, Cancel, The Want, Two Nights, Lighthouse, Whispers In The Shadow, Punk TV, Meat Shits, Wreckage, Astral Aeon, Unbred, Crossfire, Twin Obscenity, Schwarz, Ulula, Plague, Action Action), ηλεκτρονικά ή αιθέρια goth instrumentals (Glitch Mob, Locked Groove, Shapednoise, S.P.O.C.K., üNN, Videodrones, Nox Arcana, Hoyland, Premonition Factory, Children Of Dub, Nunc Stans, Sol Ray & Dark By Design, Tom Clark, Klimt, Bing Staellites, Synaeste, Aries, Mimis Nikolopoulos) που δεν αναφέρονται τουλάχιστον άμεσα στο ποίημα του Poe άμεσα αλλά και συνθέσεις όπως το «Dream Within A Dream» που έγραψε ο Hans Zimmer για το soundtrack της ταινίας «Inception» του Christopher Nolan.
Leonardo Di Caprio
To «Dream Within A Dream» σε απαγγελία του Leonardo Di Caprio:
Παρακάτω ακολουθούν συνθέσεις εμπνευσμένες από το «Dream Within A Dream» του Poe, κατά χρονολογική σειρά, με μια προσωπική αξιολόγησή μου για την καθεμιά με την κλίμακα των δέκα αστεριών.
Glass Prism
Glass Prism: αμερικανική psych pop
Glass Prism »Poe Through The Glass Prism» (1969, RCA Victor)
Το «Dream Within A Dream» από τους Glass Prism:
Ψυχεδέλεια της ηλιαχτίδας από την χρυσή εποχή του λαχουριού, πρόσφερε το κουαρτέτο από την Pennsylvania που ξεκίνησε με το όνομα El Caminoes στις αρχές των 60s και μετονομάστηκε σε Glass Prism το 1969, όνομα που πήραν από τον τίτλο του album τους «Poe Through The Glass Prism«, ένα concept σύνολο συνθέσεων εμπνευσμένων από την ποίηση του Poe. Η τελική σύνθεση μελών τους -είχε αλλάξει κατά το ήμισυ από την αρχική των Caminoes- συμπεριλάμβανε τον Augie Christiano (φωνή, μπάσο), Carl Siracuse (κιθάρα, όργανο), Tom Varano (lead κιθάρα) και Rick Richards (τύμπανα). Η σύλληψή τους στο ντύσιμο του «Dream Within A Dream» περιλαμβάνει όλη την οπτιμιστική ματιά της ψυχεδέλειας της Ανατολικής Ακτής αλλά και το δέος στο μυστικισμό του Poe. Οι Glass Prism κυκλοφόρησαν ένα ακόμα album το 1970 και αργότερα τρία μέλη τους σχημάτισαν τους Shenandoah. ★★★★★★★★★★
Alan Parsons Project
Alan Parsons Project: βρετανικό art rock
Alan Parsons Project »Tales Of Mystery And Imagination – Edgar Allan Poe» (1976, 20th Century Fox) και (1987, Mercury)
Το «Dream Within A Dream» (updated version 1987) από τους Alan Parsons Project:
Στο ντεμπούτο album του στη δισκογραφία, ο Alan Parsons σχημάτισε ένα στουντιακό επιτελείο με μέλη των Pilot και των Ambrosia, με πυρήνα τον ίδιο και τον Eric Woolfson και δημιούργησε ένα concept σύνολο τραγουδιών εμπνευσμένο από τη συλλογή διηγημάτων τρόμου «Tales Of Mystery And Imagination» που είχε πρωτοκυκλοφορήσει το 1908 και από τότε επανακυκλοφορεί κατά καιρούς. Ο Parsons κυκλοφόρησε το album του το 1976 το οποίο παραμένει και το καλύτερό του, σε ένα κλίμα που συνδυάζει τους ατμοσφαιρικούς απόηχους του prog της εποχής με την μελωδικότητα ενός rock που άλλαζε και προσαρμοζόταν στην τεχνολογία που εξελισσόταν ραγδαία και επηρρέαζε το στουντιακό περιβάλλον. Το «Dream Within A Dream» ξεκινούσε το album, μία instrumental σύνθεση με ατμοσφαιρική κλιμάκωση και φωτοσκίαση που παραμένει εμβληματική για τα 70s. Το 1987 ο Alan Parsons επανακυκλοφόρησε το album του με επικαιροποιημένη παραγωγή συμπεριλαμβάνοντας τον μπάσο gated ήχο των drums. Το «Dream Within A Dream» στην εκδοχή του 1987 προλογίζεται από τη συγκλονιστική φωνή του Orson Welles που απαγγέλει Το «No XVI» από την συλλογή του Poe «Marginalia«. ★★★★★★★★★★
Waniyetula
Waniyetula: γερμανικό progressive rock
Waniyetula «A Dream Within A Dream» (1983, Klangkunst)
To «Dream Within A Dream» των Waniyetula:
Πάρα πολύ άτυχη μπάντα οι Waniyetula από την Φρανκφούρτη της Γερμανίας: οι Heinz Kühne (φωνή, κιθάρα), Hermann Beckert (μπάσο), Norbert Abels (πλήκτρα), Stephan Remes (τύμπανα) ονομάστηκαν Waniyetula που στη γλώσα των ινδιάνων Sioux σημαίνει Χειμώνας και το 1975 ηχογράφησαν ένα album -το «Nature’s Clear Well«- για το οποίο δεν βρήκαν εταιρία να το κυκλοφορήσει. Το 1976 στρεσαρισμένοι για το μέλλον τους άρχισαν να γράφουν ένα concept album με τραγούδια εμπνευσμένα από το έργο του Poe αλλά τους πρόλαβε η κυκλοφορία του «Tales Of Mystery And Imagination» των Alan Parsons Project. Το 1978 ενδιαφέρθηκε μια αμερικανική εταιρία για το πρώτο album τους, «Nature’s Clear Well» η οποία όμως τους άλλαξε το όνομα σε Galaxy. Απογοητευμένοι από την εμπορική αποτυχία τους, επέμειναν στην αρχική ιδέα και στο αρχικό όνομά τους και το 1983 κυκλοφόρησαν το album «Dream Within A Dream«, το φόρο τιμής τους στον Edgar Allan Poe, ένας δίσκος αρκετά ενδιαφέροντας που κινήθηκε σε prog rock πλαίσιο αλλά με την αίσθηση της A.O.R. παραγωγής των ’80s κάπου ανάμεσα σε Yes και Asia. Η σύνθεσή τους για το «Dream Within A Dream«, φιλόδοξη, πολυδαίδαλη και συμπαθέστατη εντέλει αποτελεί ίσως την πιο περίτεχνη προσπάθεια του rock να μελοποιηθεί ο Poe. ★★★★★★★1/2★★
Wasteland
Wasteland «The Remnants Of A Dying Age» (1996, Self Released)
Το «Dream Within A Dream» των Wasteland:
Gothic rock από τους Ιταλούς Wasteland δηλαδή τους Fabrizio Filippi (κιθάρα), Stefano Pistone (κιθάρα, φωνή), Allessandro Guida (κιθάρα), Daniele Tartaglia (μπάσο), Vittorio Vallero (πλήκτρα) και Marco Luciano (τύμπανα) γεμάτο με όλα τα κλισέ του ιδιώματος και μάλιστα από δεύτερο χέρι. Οι Wasteland συμπεριέλαβαν τη δική τους μέτρια εκδοχή του «Dream Within A Dream» στο «The Remnants Of A Dying Age» του 1996 και τίποτα δεν άλλαξε στην πολιτιστική κληρονομιά του Poe με τη συμβολή τους. ★★★★★★★★★★
Danse Macabre
Danse Macabre: βέλγικο gothic rock metal
Danse Macabre «Totentanz» (1998, Mascot Records)
Το «Dream Within A Dream» των Danse Macabre:
Η βέλγικη μπάντα Dance Macabre από την Diest της φλαμανδικής Barbant εκτός από τους Gunther Theys, Jan Yrlund, Merijn Mol, Miloš Marisévić φιλοξένησε στις τάξεις της και δύο Έλληνες – τους Γιώργο Ζαχαρόπουλο και Σωτήρη Βαγενά κι έπαιζε στερεοτυπικό, μεταλλόχρωμο gothic rock στα χνάρια των Sisters Of Mercy. Κυκλοφόρησαν δύο albums το 1998 και το 2001 και αργότερα μετεξελίχθηκαν στους Satyrian. Το «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο ντεμπούτο album τους «Totentanz» και είναι όσο συντηρητικά goth μπορεί να φανταστεί κανείς ότι μπορεί να είναι και όσο μέτριο στο εκτόπισμά του μπορεί να φανταστεί κανείς. ★★★★★★★★★★
Elysian Fields
Elysian Fields: αμερικανική noir pop
Elysian Fields «Queen Of The Meadow» (2000, Jetset Records)
Το «Dream Within A Dream» των Elysian Fields:
Η γοητεία του ντουέτου Elysian Fields από το Brooklyn της Νέας Υόρκης, έχει να κάνει με το ατμοσφαιρικό noir στιλ τους και την αντίστοιχη συνθετική δυναμική τους που φαίνεται να εμπνέεται από τη νοσταλγία, τη μελαγχολία και την υποφωτισμένη πλευρά των δρόμων. Ο Oren Bloedow και η Jennifer Charles ξεκίνησαν το 1995 και ως το 2016 κυκλοφόρησαν δύο eps και οκτώ albums έχοντας στο πλευρό τους την πιο σοφιστικέ μερίδα των νεοϋορκέζων μουσικών και την κριτική αποδοχή. Το «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο δεύτερο album τους «Queen Of The Meadow» του 2000 και ανάμεσα στους εξαιρετικούς μουσικούς που παίζουν σε αυτό, υπάρχει φυσικά και η φίλη τους και τακτική συνεργάτιδά τους Joan Wasser ή Joan As The PoliceWoman. ★★★★★★★★★★
Akin
Akin: γαλλικό metal
Akin «Verse» (2001, H.A.R.)
To «Dream Within A Dream» των Akin:
Οι Akin είναι μια metal μπάντα από την Lyon της Γαλλίας: Adeline Gurtner (φωνή), Matt Baker (ακουστική και lead κιθάρα), Julien Chometton (ρυθμική κιθάρα, εφέ), Luc Bahut (μπάσο, εφέ), Pierre Lucas (πλήκτρα), Philippe Chauviré (φλάουτο, βρυχηθμοί), Romain Fayet (τύμπανα). Έχουν κυκλοφορήσει δύο albums μεταξύ 2001 και 2011. H εκδοχή τους στο «Dream Within A Dream» μέσα από το πρώτο album τους «Verse» που είναι όλο αφιερωμένο στον Poe, ακούγεται, αρχικά, αστεία αφού ουσιαστικά, δεν υπάρχει καμμία ιδιαίτερη σύνθεση και κατά δεύτερον, η φωνή της λυρικής αλλά όχι και σπουδαίας Adeline Gurtner δεν γίνεται να δέσει με τους παροξυσμικούς metal βρυχηθμούς του Philippe Chauviré. Γενικά, το κομμάτι τους ακροβατεί μεταξύ στυλιζαρισμένου λυρισμού και μεταλλικής αποχαύνωσης χωρίς να αποφασίζουν πού θέλουν να γείρουν τελικά. ★★★★★★★★★★
Cadaverous Condition
Cadaverous Condition: αυστριακό metal
Cadaverous Condition «The Less Travelled Seas» (2001, Perverted Taste)
To «Dream Within A Dream» των Cadaverous Condition:
Death folk ονομάζουν οι ίδιοι οι Wolfgang Weiss, René Kramer, Peter Droneberger και Paul Droneberger από το Graz της Αυστρίας, το μεταλλικό κράμα τους και στο πλαίσιο αυτό μελοποίησαν με το δικό τους, εξεζητημένο τρόπο το ποίημα του Poe στο τρίτο album τους «The Lesser Travelled Seas» του 2001. Για ένα περίεργο λόγο η ακουστική κιθάρα τους έχει μια flamenco χροια και τα βρυχώμενα φωνητικά τους δημιουργούν αντίστιξη με κάθε είδους αρμονία που περιέχεται στην εκτέλεσή τους και το αποτέλεσμα είναι ό,τι πιο αμφιθυμικό μπορεί να προκύψει στη μαγική χώρα του metal. ★★★★★★★★★★
Jennifer Hope
Jennifer Hope: αμερικανική goth dream pop
Various «Songs Of Terror: A Gothic Tribute To Edgar Allan Poe» (2001, Cleopatra)
Το «Dream Within A Dream» της Jennifer Hope:
Απόλυτα αδιάφορη και εξαιρετικά φάλτσα η ερμηνεία της Jennifer Hope η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως dream pop τραγουδοποιός με μια ιδέα goth σκοτεινιάς, προσθέτω εγώ, που έχει κυκλοφορήσει μερικά eps και αυτή την ανεκδιήγητη μπαναλαρία που έγραψε για να ντύσει την ερμηνεία της στο «Dream Within A Dream» για τη συλλογή της Cleopatra «Songs Of Terror: A Gothic Tribute To Edgar Allan Poe» του 2001. Πραγματικός τρόμος όπως φρίκη. 1/2★★★★★★★★★
Wunderkammer
Wunderkammer: νορβηγική indie art pop
Wunderkammer «Today I Cannot Hear Music» (2002, HoneyMilk Records)
Το «Dream Within A Dream» των Wunderkammer:
Οι Børge Fjordheim (κρουστά), Gjertrud Økland (βιόλα, βιολί), Johan Egdetveit (ακκορντεόν), Bengt Hansen (πιάνο), Øyvind Storesund (διπλό μπάσο), Paal Nilssen-Love (τύμπανα), Pål Jackman (φωνή, κιθάρα, ντέφι), Per Zanussi (saw), Roald Gilje (τούμπα), Tanja Orning (τσέλο) από την Νορβηγία παίζουν ένα πολύ ιδιοσυγκρασιακό δικό τους μόρφωμα από πειραματικό rock και indie καταβολές που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, τουλάχιστον έτσι όπως ακούγεται στην εκδοχή τους στο «Dream Within A Dream» μέσα από το album τους «Today I Cannot Hear Music» του 2002. Τίμια μπάντα και με κοπιαστική έμφαση στον οργανικό ήχο προς τιμή τους. ★★★★★★★★★★
Chandeen
Chandeen: γερμανική baroque pop
Chandeen «Echoes» (2003, Kalinkaland Records)
Το «Dream Within A Dream» των Chandeen:
To 2003 είχαν παραμείνει στους Chandeen μόνο ο Harald Löwy και η Antje Schulz και πλέον είχαν καταλήξει ηχητικά σε ένα εξωραϊσμένο μελωδικό baroque pop στιλ πολύ διαφορετικό από το αρχικό dark wave του 1990 με το οποίο είχαν ξεκινήσει ως μπάντα στην Φραγκφούρτη της Γερμανίας. Το «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο album τους «Echoes» του 2003 και αποτελούσε μια από τις υπόλοιπες μελοποιήσεις λογοτεχνικών κειμένων που υπηρχαν στο δίσκο όπως το «In The Forest» του Oscar Wilde και το «Dream» του William Blake. Η συνθετική άποψη των Chandeen δεν είναι σπουδαία ούτε εμπεριέχει καμία πρωτότυπη προκληση. Η ακουστική κιθάρα του Florian Walther συνοδεύει συμβατικά την γλυκιά φωνή της Antje Schulz και τα keyboards του Harald Löwy δίνουν τον στοιχειωτικό τόνο προς το τέλος του τραγουδιού. ★★★★★★★★★★
Yardbirds
Yardbirds: αγγλοαμερικανικό rock
Yardbirds «Birdland» (2003, Favored Nations)
Το «Dream Within A Dream» των Yardbirds:
Τριάντα πέντε χρόνια είχε να ηχογραφήσει καινούργιο υλικό το σχήμα των Yardbirds κι έτσι το 2016 συμμάζεψε όσους μπορούσε και κυκλοφόρησε ένα πολύ έντιμο και αξιοπρεπές album, το «Birdland» στο οποίο και μελοποίησαν τη δική τους εκδοχή στο «Dream Within A Dream«. Η νέα εκδοχή τους περιλάμβανε τους μόνους δύο από το αυθεντικό συγκρότημα, τον drummer Jim McCarty και τον κιθαρίστα Chris Dreja ενώ τα καινούργια μέλη είναι οι κιθαρίστες John Idan και Gypie Mayo και ο αρμονικίστας Alan Glen. Οι Yardbirds παίζουν το beat rock τους με τις ψυχεδελικές bluesy αποχρώσεις με σεβασμό και μαεστρία. ★★★★★★★★★★
Mara Kim
Mara Kim: γερμανική pop
Various «Edgar Allan Poe Visionen» (2006, Gun Records)
Το «Dream Within A Dream» της Mara Kim:
Η Mara Kim Bäumlein συμμετείχε με την απόδοσή της στο «Dream Within A Dream» στην συλλογή «Edgar Allan Poe Visionen» του 2006, ένα διπλό album, με το ένα μέρος να καλύπτεται από απαγγελίες – πρόζες έργων του Poe και το δεύτερο μέρος με συνθέσεις εμπνευσμένες από έργα του. Η εκτέλεση της εντελώς άγνωστης γερμανίδας Mara Kim είναι ίσως από τις πιο εμπνευσμένες, σεβάσμιες και καλόγουστες από όσες έχουν επιχειρηθεί μέχρι σήμερα, μόνο με τη φωνή της και συνοδεία εγχόρδων σε μια σύνθεση πραγματικά ουσιαστική. ★★★★★★★★★★
Christopher Lee
Christopher Lee
Το «Ein Traum In Einem Traum» του Christopher Lee:
Στην ίδια συλλογή, ο Christopher Lee απαγγέλει στα γερμανικά το «Dream Within A Dream» και ακούγεται όσο τρομακτικός και επιβλητικός γίνεται δικαιώνοντας τη φήμη του.
Sundial
Sundial: ρωσικό metal
Sundial «Transition» (2008, Endless Desperation)
Το «Dream Within A Dream» των Sundial:
Και goth και doom metal, αυτή τη φορά από το Kaliningrad της Ρωσίας, από τους Gabriel Wagner, Konstantine Kocyt, Max N και Max Agafonov με τρομακτικούς βρυχηθμούς και έναν άγριο ρομαντισμό που δεν συμμαζεύεται με τίποτα. Το δικό τους «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο τρίτο album τους «Transition«. Οι Sundial ονομάζονταν No Time To Cry μεταξύ 2002 – 2004, μετονομάστηκαν σε Sundial μεταξύ 2004 – 2008 και άλλαξαν σε Sunbellium το 2009. ★★★★★★★★★★
Βιομηχανικό dark wave αναμεμειγμένο με EBM από τη Ρωσία με όλα τα στερεότυπα του είδους από το κουαρτέτο των Ilya Richter, Nick Zavriev, Sergey Ledovskiy και Victor Shapovalov που επιμένουν δυστοπικά στην απόδοσή τους του «Dream Within A Dream» μέσα από το mini album τους «Screensaver» του 2009. Η ατμόσφαιρα μοιάζει σαν η μπάντα να έχει πέσει σε νιρβάνα και να αφήνει τις συχνότητες να παίζουν στον αυτόματο. ★★★★★★★★★★
Οι Everflow από την Πτολεμαίδα της Μακεδονίας στη Βόρεια Ελλάδα, είναι οι Μάρκος Βαλαβάνης (φωνή, synths), Δημήτρης Ταϊρίδης (κιθάρα), Δημήτρης Δούνας (κιθάρα), Γιάννης Χατζηγιάννης (μπάσο), Γιάννης Ναλμπάντης (τύμπανα) και παίζουν μελωδικό power metal στο album τους «Abandoned» του 2011 κάπου μεταξύ Dream Theater και Queensryche αλλά σε ένα πλήρως επαγγελματικό επίπεδο. Το «Dream Within A Dream» αποκτά εδώ εκείνη την μεταλλική διάσταση που δεν θα μπορούσε ποτέ ίσως ο Poe να φανταστεί. ★★★★★★★★★★
Moon Sun
Moon Sun: γερμανορωσική μελωδική pop
Moon Sun «Silent Pieces» (2012, Spinnup)
Το «Dream Within A Dream» των Moon Sun:
Οι Moon Sun είναι το ντουέτο του Τhomas Kolbin από το Tomsk της Σιβηρίας στη Ρωσία και της Susanne Scherer από το Quierschied του Saarland στην Γερμανία, αμφότεροι πρώην μέλη των Mystic Hour οι οποίοι διαλύθηκαν το 2012. Η Susanne τραγουδάει με κλασική παιδεία και ο Thomas παίζει ακουστική κιθάρα παρότι προέρχεται από τη σκηνή του metal. Η μουσική τους είναι πραγματικά βαρετή και ακούγεται σαν ένα αχρείαστο μείγμα popera και ακουστικού soft rock, με τη Susanne να τραγουδάει ψηλά ακόμα και όταν δεν χρειάζεται και με έναν ψευδολυρισμό που δεν ανταποκρίνεται ούτε στον Poe ούτε και πουθενά αλλού. Η εκδοχή τους στο «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο πρώτο album τους «Silent Pieces» το 2012. ★★★★★★★★★★
Loredana
Loredana: ρουμανική κοσμική pop
Loredana «Dragoste» (2012, MediaPro Music)
Το «Dream Within A Dream» από την Loredana:
Η εκρηκτική Loredana Groza από το Onești του Bacău της Ρουμανίας είναι μια τραγουδίστρια, ηθοποιός, χορεύτρια, τηλεοπτική περσόνα, μοντέλο και celebrity που ηχογραφεί από το 1988 και μέχρι το 2017 έχει κυκλοφορήσει είκοσι albums. Πραγματικά, δεν υπάρχει κανένας αποχρώντας λόγος να ακούσει κανείς το «Dream Within A Dream» μέσα από το album της «Dragoste» του 2012: είναι απορίας άξιο το τι την οδήγησε να πάρει την απόφαση να τραγουδήσει στίχους του Poe με αυτήν την πανάλαφρη, ξέγνιαστη και ηλιόλουστη διάθεση – εντελώς ξανθιά και εντελώς αχρείαστη. ★★★★★★★★★★
4th Sign Of The Apocalypse
4th Sign Of The Apocalypse: αμερικανική avant garde
4th Sign Of The Apocalypse «All The Children Love» (2013, Old Europa Cafe)
Το «Dream Within A Dream» των 4th Sign Of The Apocalypse:
Βαθιά avant garde από τον Bryin Dall, έναν καλλιτέχνη που έχει πειραματιστεί με τα drones, το industrial, την αφηρημένη electronica και έχει στο ενεργητικό του ηχογραφήσεις με μια σειρά ονομάτων όπως A Murder Of Angels, Boodle Boy, Dream Into Dust, Hirsute Pursuit, Loretta’s Doll, Of Unknown Origin και φυσικά Thee Majesty με τον Genesis P. Orridge. Ως 4th Sign Of The Apocalypse συμπεριέλαβε μια εκτέλεση στο «Dream Within A Dream«, εφιαλτικά σκοτεινή, γεμάτη glitches και ζόφο στο δεύτερο album αυτού του project, το «All The Children Love 4th Sign Of The Apocalypse» του 2013 ★★★★★★★★★★
Sopor Aeternus & The Ensemble Of Shadows
Sopor Aeternus & The Ensemble Of Shadows: γερμανικό goth
Sopor Aeternus & The Ensemble Of Shadows »Poetica» (2013, Apocalyptic Vision)
Το «Dream Within A Dream» των Sopor Aeternus & The Ensemble Of Shadows:
H Anna Varney Cantodea που ηγείται του μουσικού σχήματος Sopor Aeternus πρέπει να είναι η πιο καταθλιπτική και η πιο κατεθλιμμένη γυναίκα όχι μόνο στην πόλη της την Φρανκφούρτη αλλά σε όλη τη Γερμανία, ίσως και στην Ευρώπη. Δραματική και μονίμως κρυμμένη πίσω από κολοσσιαία κοστούμια που παραπέμπουν σε Νύφη του Δράκουλα ή σε ork από τη Μέση Γη, η Cantodea μόλις το 2013 αξιώθηκε να κυκλοφορήσει ένα album – φόρο τιμής στον Edgar Allan Poe, το «Poetica» στο οποίο φυσικά συμπεριέλαβε την σπαρακτική, υποβλητική εκτέλεσή της στο «Dream Within A Dream» το οποίο ερμηνεύει φυσικά υποφέροντας με τη συνοδεία ενός σχήματος πνευστών και εγχόρδων που σπάνε τις σιωπές μόνο όταν χρειάζεται. ★★★★★★★★★★
First Jason
First Jason: αμερικανικό horror rock
First Jason «Heed My Warning» (2013, Self Released)
Το «Dream Within A Dream» του First Jason:
Η αλήθεια είναι ότι ο First Jason πράγματι ήταν ο πρώτος Jason, ο κινηματογραφικός, της πρώτης ταινίας «Friday the 13th» του 1980 και λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν -τουλάχιστον πέρα από τη Νέα Υόρκη και τα κολλέγια της Αμερικής- ότι είναι και punk metal μουσικός. Ο First Jason είναι ο Ari Lehman και βιοπορίζεται μεταφέροντας το horror show του παντού στην Αμερική, κυκλοφορεί δίσκους και έχει γιατα καλά κλειδώσει την παράδοση του Alice Cooper για τον εαυτό του. Η εκτέλεσή του στο «Dream Within A Dream» από το ep του 2013, «Heed My Warning» ακούγεται όπως θα έπρεπε να ακούγεται κάθε διασκεδαστική, πρωτοεπίπεδη αλλά πραγματικά δυνατή κολλεγιακή punk metal απόδοση του ποιήματος του Poe. ★★★★★★★★★★
Lyriel
Lyriel: γερμανικό metal
Lyriel «Skin And Bones» (2014, AFM Records)
Το «Dream Within A Dream» των Lyriel:
Το λυρικό folk μεταλλίζον rock των Lyriel ακούγεται πολύ μπανάλ και καθόλου πρωτότυπο, προφανώς όμως έχει βρει το δικό του κοινό για την μπάντα από το Gummersbach της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας στη Γερμανία. Οι Lyriel έχουν κυκλοφορήσει έξι albums και μία συλλογή από το 2005 ως το 2015 και συμπεριέλαβαν τη δική τους εκδοχή στο «Dream Within A Dream» στο album τους «Skin And Bones» του 2014 με την Jessica Thierjung να τραγουδάει μεν με όμορφη χροια, πιο συμβατικά δε και από το ίδιο το κλισέ που θέλει την φιλαρέσκεια των κοριτσιών του βουκολικού metal να ακούγονται πιο αφελή από την αφέλεια. Η στιλιζαρισμένη εκτέλεση των Lyriel πλαισιώνεται από μια μπάντα που περιλαμβάνει τους Tim Sonnenstuhl (κιθάρα), Oliver Thierjung (μπάσο), Linda Laukamp (τσέλο), Joon Laukamp (βιολί) και Markus Fidorra (τύμπανα) οι οποίοι παίζουν σαν να έχουν μπροστά τους το κοινό της Eurovision. ★★★★★★★★★★
Το κουαρτέτο των Enjoy Sarma από το Kovin της Vojvodina της Σερβίας, υπήρχε από το 1993 και από το 2000 ως το 2014 κυκλοφορησαν τρία albums ζόρικου thrash metal. Το «Dream Within A Dream» συμπεριλήφθηκε στο τρίτο album τους «Social Disorder» του 2014 και δεν διαφέρει πολύ από το δυστοπικό αίσθημα των υπόλοιπων μεταλλικών προσεγγίσεων. Το τελευταίο line up τoυς αποτελούνταν από τους Darko Hablik Drnje (φωνή), Dušan Arsenov (κιθάρα), Nenad Vulić (μπάσο) και Darko Antonić (τύμπανα) ★★★★★★★★★★
Janara
Janara: ιταλικό indie rock
Various «God Is Goth» (2014, Wave Records)
Το «Dream Within A Dream» των Janara:
Οι Janara από την Bologna της Ιταλίας είναι ο κιθαρίστας Davide Grimaldi (από τους Diathriba, τους Thelema και τους Volta Lux), η τραγουδίστρια Francesca de Filippis, ο μπασίστας Damiano Pecile και ο κιθαρίστας Davide Borghi (από τους Diathriba) παίζουν dark wave και και ηχογράφησαν μια εκδοχή του «Dream Within A Dream» για τη συλλογή «God Is Goth» του 2014 που κυκλοφόρησε στη Βραζιλία. Η αποψή τους είναι τυπικά σκοτεινή και η φωνή της Francesca de Filippis δεν είναι ιδιαίτερα θελκτική. ★★★★★★★★★★
A7IE
A7IE: γαλλικό industrial
Α7ΙΕ «Occidere Mundi» (2015, Advoxya)
Το «Dream Within A Dream» των A7IE:
Σκληρή industrial προσέγγιση από το πέμπτο album του σχήματος A7IE, «Occidere Mundi» του 2015, με έδρα τη Γαλλία που ηχογραφούν όμως σε ουγγρική εταιρία και αντιμετωπίζουν το ποίημα του Poe με την αγχωτική μηχανιστική ένταση που προκύπτει από την απαισιοδοξία του κάτι σαν Ministry του καινούργιου αιώνα. Το στυλιζάρισμα είναι τεράστιο εδώ και η κλειστοφοβική ατμόσφαιρα αποπνικτική, όχι πολύ μακριά από το αυθεντικό αίσθημα του ποιήματος του Poe. ★★★★★★★★★★
Colder Sea
Colder Sea: γερμανική indie electronica
Colder Sea «Future Skies» (2015, Self Released)
Το «Dream Within A Dream» των Colder Sea:
Οι Sarah και Daniel Egger από το Αννόβερο της Γερμανίας αγαπούν τα synthesizers αλλά και την indie pop και στο μείγμα τους προσθέτουν άφθονο δραματικό συναισθηματισμό. Στο ντεμπούτο τους mini album «Future Skies» του 2015 συμπεριέλαβαν την δική τους εκδοχή στο «Dream Within A Dream«, μία αρκετά ενδιαφέρουσα αλλά άγουρη απόδοση. Ο Daniel Egger τραγουδάει με σχεδόν καμμία ψυχική εμπειρία τους τόσο βαρείς και απαισιόδοξους στίχους και ακούγεται τελικά κάπως στυλιζαρισμένος σε σχέση με την ειδική ποιότητα του ποιήματος. ★★★★★★★★★★
Roald van Oosten
Roald van Oosten: βελγική art pop
Roald van Oosten «A Stir Is In The Air» (2017, V2)
Το «Dream Within A Dream» του Roald van Oosten:
Ο Roald van Oosten είναι ένας βέλγος τραγουδοποιός που είχε ξεκινήσει από το θρυλικό indie rock τρίο του Amsterdam, Caesar ηχογραφώντας πέντε albums μαζί τους από το 1996 ως το 2003, στη συνέχεια κυκλοφόρησε ένα album με τους Ghost Trucker το 2006 και στη συνέχεια ακολούθησε προσωπική καριέρα που έχει αποφέρει τρία albums μέχρι τώρα. Το τελευταίο από αυτά, το «A Stir Is In The Air» του 2017 περιλαμβάνει τη συμπαθέστατη, πιασάρικη indie pop απόδοσή του στο «Dream Within A Dream«, διακριτικά και έμπειρα ενορχηστρωμένη με ψηλή καλαισθησία και στιλ. ★★★★★★★★★★
Steel Seal
Steel Seal: ιταλικό metal
Steel Seal «The Lion’s Den» (2017, Underground Symphony)
Το «Dream Within A Dream» των Steel Seal:
Άλλη μια μαζική power metal επίθεση, η εκτέλεση των Steal Seal, ακολουθεί όλα τα γνωστά κλισέ του είδους, με αυξημένα επίπεδα στρες και αδρεναλίνης, καθόλου κακό αλλά και καθόλου πρωτότυπο, μέσα από το τρίτο album τους «The Lion’s Den» του 2017. Αν εξαιρέσεις το γεγονός ότι έχεις μονίμως την αίσθηση ότι τραγουδάει ο Richie Blackmore, οι Steel Seal από τη Ρώμη της Ιταλίας, δηλαδή οι Marco Valerio Zangani (φωνή, κιθάρα), Roberto Fasciani (μπάσο), Adriano Rossi (keyboards) και Luca Iovieno (τύμπανα) προφανώς και έχουν μέλλον μπροστά τους με προοπτικές διαιώνισης του μεσογειακού, αδιαπραγμάτευτου power metal ήχου τους. ★★★★★★★★★★
Tomorrow’s Eve
Tomorrow’s Eve: γερμανικό metal
Tomorrow’s Eve «Mirror Of Creation III Project Ikaros» (2017, Dr. Music Distribution)
Το «Dream Within A Dream» των Tomorrow’s Eve:
Οι Martin Lemar (φωνή), Oliver Schwickert (πλήκτρα), Chris Doerr (μπάσο), Rainer Grund (κιθάρα) και Tom Diener (τύμπανα) από τη Γερμανία, παίζουν progressive metal έχουν κυκλοφορήσει έξι albums, το πιο πρόσφατο από τα οποία, το τρίτο μέρος της τριλογίας «Mirror Of Creation III» με τίτλο «Project Ikaros» κυκλοφόρησε το 2018 και περιέχει την απόδοσή τους στο «Dream Within A Dream«, φανφαρόνικη, λουσάτη, επική και πάρα πολύ επιδεικτική. ★★★★★★★★★★
Υποτίθεται ότι το show που τόσα χρόνια περιφέρουν οι Tiger Lillies ταιριάζει ιδανικά στην ποιητική του Edgar Allan Poe, οπότε το 2017 κυκλοφόρησαν τις δικές τους εκδοχές στο έργο του με τον γενικό τίτλο «Edgar Allan Poe’s Haunted Palace«. Όλο αυτό το γκροτέσκο πάντρεμα του goth τρόμου με τα τσιγγάνικα ακούσματα και τις θεατρικές ερμηνείες ίσως πλέον ακούγεται όμως, εξαιρετικά παρωχημένο. Το δικό τους «Dream Within A Dream» είναι απλά προβλεπτό. ★★★★★★★★★★